Το τρίτο μάτι
Ο Καρτέσιος, ο μεγάλος γάλλος φιλόσοφος του 17ου αιώνα διατύπωσε την άποψη ότι το σώμα μας είναι μια μηχανή που συλλαμβάνει τα εξωτερικά γεγονότα με τις αισθήσεις και αποθηκεύει της πληροφορίες με τη βοήθεια του νευρικού συστήματος. Η ψυχή παραμένει σιωπηλή και αχρείαστη στο πολύπλοκο νευρικό κύκλωμα και μόνο κάποιες στιγμές, σε περίπτωση ηθικής κρίσης για παράδειγμα, αλληλεπιδρά με το μηχανισμό του εγκεφάλου. Υποστήριζε ότι ο νους ή η ψυχή ασκούν τις επιδράσεις τους στο σώμα μέσω ενός μικροσκοπικού οργάνου που υπάρχει στον εγκέφαλο και λέγεται επίφυση.
Η επίφυση, γνωστή και ως κωνάριο, είναι ένα όργανο του εγκεφάλου με βάρος περίπου 0.1-0.15 γραμμάρια και αποτελεί ακόμη και σήμερα ένα αίνιγμα για τους επιστήμονες. Η σημασία της παρουσίας αρκετών βιολογικά δραστικών ουσιών στην επίφυση δεν έχει διαλευκανθεί. Μολονότι χαρακτηρίζεται ως ενδοκρινής αδένας οι προσπάθειες απομόνωσης ορμονών που παράγονται από αυτή απέτυχε. Το κύριο προϊόν της επίφυσης είναι μια χημική ένωση, η μελατονίνη που είναι υπεύθυνη για τους κιρκάδιους ρυθμούς, δηλαδή τον ύπνο και την εγρήγορση και για την προσαρμογή του οργανισμού όταν κάνουμε υπερατλαντικά ταξίδια. Η ελάττωση έκκρισης της μελατονίνης θεωρείται υπεύθυνη για την εμφάνιση επίμονων ημικρανιών.
Φυλογενετικά η επίφυση αντιστοιχεί σε έναν τρίτο οφθαλμό ο οποίος υπήρχε στους βρογχόσαυρους κατά τον Μεσοζωικό Αιώνα ενώ ακόμα και σήμερα το όργανο αυτό περιέχει φωτοευαίσθητα κύτταρα. Ίσως έτσι να εξηγείται γιατί στη Γιόγκα η επίφυση είναι γνωστή ως «τρίτο μάτι». Απεικονίζεται ως ένα παραψυχικό μάτι τοποθετημένο στο κέντρο μεταξύ των δύο φυσικών ματιών.
Στον ινδουισμό η επίφυση ονομάζεται επίσης «μάτι της γνώσης» και αντιστοιχεί στο Άγια Τσάκρα, που είναι ένα σημείο παραψυχικής ενέργειας. Η λέξη Άγια είναι σανσκριτική και σημαίνει εντολή ή κέντρο ελέγχου. Ο διαλογισμός για να ανοίξει το Άγια Τσάκρα και να ελευθερωθεί η ενέργεια, γίνεται με συγκέντρωση του νου στο κέντρο των φρυδιών. Γι’ αυτό οι Ινδοί χρωματίζουν το σημείο αυτό ώστε να κατευθύνουν τη σκέψη τους συνεχώς εκεί. Καθώς αφυπνίζεται το Άγια Τσάκρα αρχίζει να λειτουργεί η διαίσθηση, η ενόραση, ο άνθρωπος αποκτά ιδιαίτερες ικανότητες και αυτοεπίγνωση. Υπάρχουν άνθρωποι που ανέπτυξαν αυτές τις ικανότητες και βλέπουν αντικείμενα ή μπορούν να διαβάζουν κείμενα με τα μάτια κλειστά.
Τα τελευταία χρόνια πολλοί δοκιμάζουν αγιαχουάσκα, ένα φυτό που χρησιμοποιούν οι Σαμάνοι ώστε να «ανοίξουν» το τρίτο μάτι. Το αφέψημά του προκαλεί ψευδαισθήσεις, αποκτά κανείς μια μικρή εμπειρία μιας άλλης πραγματικότητας που είναι πολύ πιο συναρπαστική και ζωντανή από την ονειρική κατάσταση, όπως λένε οι χρήστες. Στη Βραζιλία και στο Περού η αγιαχουάσκα χρησιμοποιείται νόμιμα σε θρησκευτικές τελετουργίες ενώ στην Ευρώπη η χρήση του είναι αμφιλεγόμενη.
Αν αληθεύουν τα παραπάνω, το βέβαιο είναι ότι στους περισσότερους ανθρώπους αυτό το «τρίτο μάτι» παραμένει κλειστό και δεν μπορούν να αποκτήσουν γνώση και κατανόηση της αλήθειας του εαυτού και του σύμπαντος. Και η πολυτιμότερη αλήθεια είναι αυτή που γράφτηκε από τους αρχαίους Έλληνες στο ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς: «Γνώθι Σαυτόν».
* Η Χαρά Ζήκα είναι Χημικός, Δρ. Φαρμακευτικής, συγγραφέας του βιβλίου «Έρωτας, Χημεία & Σεξ»-Εκδόσεις Ιανός και δημοσιογράφος. Ζει τη Μυτιλήνη και αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη στο Lesvosnews.net στη στήλη "Η αλχημεία του έρωτα