Eνεργειακό και ενεργειακή μετάβαση: Η περίπτωση της Λέσβου
Το ενεργειακό και γενικότερα η ενεργειακή μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα προς καθαρότερες μορφές ενέργειας, όπως οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) τις ΑΠΕ, κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στην Ελλάδα το 2019 δημιουργήθηκε συντονιστική Eπιτροπή σε επίπεδο υπουργών, γενικών γραμματέων και περιφερειαρχών,για την Δίκαιη Ενεργειακή Μετάβαση.
Στο ΒΑ Αιγαίο επιμερίστηκε ένα ποσό περίπου € 40 εκατ. το οποίο στην πορεία μειώθηκε και μοιράστηκε σε όλα τα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει κάτι πιο συγκεκριμένο.
Το νησί μας,η Λεσβος, μαζί με τα άλλα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, σχεδιάστηκε να συνδεθεί με την ηπειρωτική Ελλάδα, μέχρι το 2036, με υποθαλάσσιο ηλεκτρικό καλώδιο.
Δυστυχώς, ήρθε η άνοδος των τιμών στις ενεργειακές πρώτες ύλες, πετρέλαιο και κυρίως φυσικό αέριο, με άμεση επίπτωση στις τιμές των καυσίμων και του ηλεκτρικού ρεύματος, με συνέπεια να ανατραπούν όλοι οι μέχρι πρόσφατα σχεδιασμοί.
Τη δύσκολη αυτή πορεία επιτάχυνε, με δραματικό τρόπο, ο πόλεμος στην Ουκρανία. Είναι πλέον σαφές ότι χρειάζεται αλλαγή, από την Κεντρική Κυβέρνηση, της μέχρι σήμερα ενεργειακής πολιτικής. Είναι επιτακτική ανάγκη τα ακριτικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου να θωρακιστούν ενεργειακά. Εφόσον ο σχεδιασμός για σύνδεση με την ηπειρωτική Ελλάδα αργεί (σχεδιάζεται να έχει ολοκληρωθεί σε 12 – 15 χρόνια), θα πρέπει να αναπτυχθούν μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας τοπικά.
Η ΔΕΗ στη Λέσβο αναζητούσε από καιρό εναλλακτικές λύσεις και επέκταση της άδειας λειτουργίας.
Πρόσφατα, δημοσιοποιήθηκε ιδιωτική επενδυτική πρόταση (με άδεια από την ΡΑΕ) για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LiquefiedNaturalGas, LNG) σε πλωτή εξέδρα, δυναμικότητας 80 MWH. Όπως έχει διαπιστωθεί, γύρω από το θέμα αυτό υπάρχει σχετική κινητικότητα. Για το λόγο αυτό κρίνεται σκόπιμο να διαμορφωθεί, με Κυβερνητική πρωτοβουλία, σχετικό ενεργειακό σχέδιο το οποίο θα περιλαμβάνει, όχι μόνο συγκεκριμένο και υλοποιήσιμο χρονοδιάγραμμα αλλά και συγκεκριμένες επενδύσεις και χρηματοδότηση.
Η Λέσβος είναι από τα ελάχιστα νησιά του Αιγαίου που έχει βεβαιωμένο γεωθερμικό πεδίο σε τουλάχιστον δύο περιοχές. Στην περιοχή Πολυχνίτου, χαμηλής ενθαλπίας και στη περιοχή Λεπετύμνου υψηλής ενθαλπίας.
Η τοπική κοινωνία, εκφράζοντας το άμεσο ενδιαφέρον της για τα ενεργειακά, οργανώθηκε μέσα από τον Δήμο Δυτικής Λέσβου και με σύμβουλο το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμια Αθηνών (ΕΚΠΑ), διεκδικεί και είναι πολύ κοντά να αναλάβει την διαχείριση του γεωθερμικού πεδίου Πολυχνίτου.
Το άλλο πεδίο του Λεπετύμνου είναι αρμοδιότητας της ΔΕΗ Ανανεώσιμες η οποία κινείται μάλλον με αργούς ρυθμούς.
Η αξιοποίηση του γεωθερμικού πεδίου Πολυχνίτου στις τρεις κατευθύνσεις που έχουν υποβληθεί, δηλαδή αγροτική παραγωγή, θερμοκήπια στον Ξηρόκαμπο, τηλεθέρμανση στον Πολυχνίτο σε δημόσια κτίρια και σπίτια, ιαματικές πηγές και ερευνητικό αντικείμενο, θα δημιουργήσει την κρίσιμη μάζα επιστημονικού, επιχειρηματικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος, ώστε το νησί μας να γυρίσει σελίδα στον ενεργειακό τομέα.
Προϋπόθεση, όμως γι’ αυτό αποτελεί η υλοποίηση των δράσεων που έχουν ήδη σχεδιαστεί και πιο συγκεκριμένα:
- Ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων
- Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά σε συνδυασμό με μπαταρίες αποθήκευσης
- Ενεργειακές κοινότητες που με την ομπρέλα του δήμου θα καλύπτουν κατοικίες και μονάδες παραγωγής στον αγροτοκτηνοτροφικό τομέα
- Αξιοποίηση γεωθερμίας με αξιοποίηση απλών γεωθερμικών συστημάτων, ψύξη θέρμανση σε επίπεδο κατοικίας.
Χωρίς υπερβολή, η ενεργειακή κρίση αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για χάραξη ενεργειακής πολιτικής προς μια άλλη κατεύθυνση, στην οποία η αυτοδιοίκηση των δύο βαθμών έχει τον δικό της σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει.Χρειάζεται, όμως, και η Κυβέρνηση να παίξει τον δικό της ρόλο που θα είναι κρίσιμος και καθοριστικός.
