ΛΕΣΒΟΣ Ουζάκι και παράδοση - Αφιέρωμα από την εφημερίδα « Η Καθημερινή»
Επιλέγουμε δύο χωριά στα νότια της Λέσβου, μακριά από την πολύβουη πρωτεύουσα: το παραλιακό και τουριστικό Πλωμάρι, που φημίζεται για το ούζο και τους μεζέδες του, και την Αγιάσο, τον παραδοσιακό οικισμό στην αγκαλιά του βουνού Ολυμπος.
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΛΙΝΑ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΥ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΚΛΑΙΡΗ ΜΟΥΣΤΑΦΕΛΛΟΥ
Καταστολισμένο με λουλούδια καράβι» είχε χαρακτηρίσει τη Λέσβο ο Στράτης Μυριβήλης και πολλοί καλλιτέχνες είναι αυτοί που έχουν υμνήσει την ομορφιά της. Η αλήθεια είναι ότι το νησί του βορειοανατολικού Αιγαίου προσφέρεται για ανοιξιάτικες αποδράσεις, ακριβώς την περίοδο που ο καιρός ανοίγει και τα πρώτα τραπεζάκια για μεσημεριάτικα ουζάκια βγαίνουν έξω.
Και... το καλύτερο μέρος για να απολαύσετε αυτό το ουζάκι είναι φυσικά το Πλωμάρι, τόπος παραγωγής των πιο φημισμένων ούζων της Ελλάδας και δεύτερος μεγαλύτερος οικισμός του νησιού. Βρίσκεται στα νότια παράλια της Λέσβου και έχει μεγάλη ιστορική παράδοση στο εμπόριο και στη βιομηχανία. Γι' αυτόν το λόγο, στο Πλωμάρι θα δείτε αρκετά παλιά βιομηχανικά κτίρια που κάποτε λειτουργούσαν ως ελαιοτριβεία, ταρσανάδες και σαπωνοποιεία. Σήμερα το χωριό είναι σημαντικός τουριστικός προορισμός, ο οποίος προσελκύει πάρα πολλούς επισκέπτες, τόσο για τα προϊόντα του όσο και για την αρχιτεκτονική του. Επίσης, σε πολύ κοντινή απόσταση από το Πλωμάρι υπάρχουν ωραίες παραλίες, όπως ο Αγιος Ισίδωρος και το Αμμουδέλι.
Σε απόσταση 25 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα Μυτιλήνη, βρίσκεται η Αγιάσος, που είναι χτισμένη στις πλαγιές του όρους Ολυμπος, σε υψόμετρο 460. Παρόλο που ο οικισμός δεν είναι παραθαλάσσιος, υποδέχεται πολλούς επισκέπτες. Και αυτό γιατί βρίσκεται μέσα σε ένα εκπληκτικής ομορφιάς φυσικό τοπίο, το οποίο μάλιστα ανήκει στο δίκτυο Natura 2000. Ο ίδιος ο οικισμός έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός, λόγω των παραδοσιακών σπιτιών που διατηρούνται ανέπαφα στο χρόνο.
ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΚΑΤΑΝΥΞΗ
Στην κεντρική πλατεία του Πλωμαρίου ανταμώνουν οι τέσσερις επιτάφιοι το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής. Ντόπιοι και επισκέπτες ακολουθούν βουβά τους ιερωμένους μέχρι να ολοκληρωθεί η περιφορά. Ιδιαίτερο είναι και το έθιμο του Ποτηριού, που λαμβάνει χώρα στη Δευτερανάσταση. Το έθιμο γιορτάζεται εδώ και πολλά χρόνια προς τιμήν των Πλωμαριτών ναυτικών. Στο τέλος της δοξολογίας, ο παπάς πετάει ένα ασημένιο ποτήρι προς τους πιστούς και όποιος το πιάσει η τύχη θα είναι μαζί του για την υπόλοιπη χρονιά. Στην Αγιάσο, η ιστορία του χωριού είναι ταυτισμένη με την ιστορία της Παναγιάς της Αγιάσου, στην εικόνα της οποίας οφείλει και το όνομά του το χωριό. Ολες οι Λειτουργίες γίνονται με ιδιαίτερη κατάνυξη και πλήθος κόσμου.
ΤΙPS
Το ούζο αποτελεί καθημερινότητα στη Μυτιλήνη. Από το πρωί σχεδόν θα δείτε τους ντόπιους να κάθονται στα καφενεδάκια για μεζέ και ένα ποτηράκι. Ακολουθήστε το παράδειγμά τους και απολαύστε αγνά, ντόπια αποστάγματα μαζί με εκλεκτούς μεζέδες. Μπορείτε, επίσης, να επισκεφτείτε στο Πλωμάρι το «Μουσείο Ούζου», που έχει δημιουργήσει η εταιρεία Βαρβαγιάννη, για να δείτε εργαλεία και καζάνια, αλλά και να ξεναγηθείτε στα αποστακτήρια (1ο χλμ. Πλωμαρίου - Μυτιλήνης, Τ/22520-32.741, είσοδος δωρεάν, ανοιχτά καθημερινά 09.00 - 16.00).
Πολύ σημαντικό ρόλο στην ιστορία του νησιού έχει παίξει και η ελιά. Θα έχετε την ευκαιρία να μάθετε λεπτομέρειες, αλλά και να δείτε παλιά μηχανήματα στο «Ελαιοτριβείο-Μουσείο Βρανά» (Παπάδος Γέρας, Τ/22510-82.007). Το ελαιοτριβείο χτίστηκε το 1887 και ήταν ένα από τα πρώτα ατμοκίνητα εργοστάσια στη Λέσβο. Αφού πέρασε πολλά χρόνια παραδομένο στη φθορά και τη λήθη, το 2005 ανακαινίστηκε και λειτουργεί τόσο για την παραγωγή εξαιρετικού ελαιολάδου, όσο και ως μουσειακός χώρος με πλήθος εκθεμάτων
