Μιχάλης Δουκάκης: Ένα πολιτικό λιοντάρι από τη Λέσβο

Με τον τίτλο «Μιχάλης Δουκάκης, ένα πολιτικό λιοντάρι στον χειμώνα αναλογίζεται τη ζωή και την υπηρεσία του», η εφημερίδα «Μπόστον Γκλόουμπ» («Boston Globe») δημοσίευσε την Τρίτη 11 Μαρτίου 2025 εκτενή συνέντευξή του στην οποία μίλησε για την πορεία της ζωής του στο δημόσιο βίο, την υποψηφιότητά του για την Προεδρία, τις θητείες του ως κυβερνήτης Μασαχουσέτης, για τους μετανάστες γονείς του, την ακαδημαϊκή του καθηγεσία στο Πανεπιστήμιο, την πορεία της χώρας σήμερα υπό την προεδρία του κ. Τραμπ.

Με τίτλο που αντηχεί σαν κραυγή περηφάνιας, η εφημερίδα «Boston Globe» στις 11 Μαρτίου 2025 δημοσίευσε μια συνέντευξη-ποταμό του Μιχάλη Δουκάκη, του ανθρώπου που φέρει στις φλέβες του το αίμα της Λέσβου, του νησιού που γέννησε τους μετανάστες γονείς του.

Στο σπίτι του στο Μπρούκλαϊν της Μασαχουσέτης, όπου ζει 60 χρόνια με την αφοσιωμένη του Κίττυ, ο 91χρονος Δουκάκης άνοιξε την καρδιά του στον δημοσιογράφο Brian MacQuarrie. Με φωνή δυνατή σαν τον άνεμο του Αιγαίου, αλλά και με τη σοφία του χειμώνα της ζωής του, μίλησε για την πορεία του: από τις θητείες του ως κυβερνήτης της Μασαχουσέτης, την υποψηφιότητά του για την Προεδρία, μέχρι τις ρίζες του από τη Λέσβο που τον όρισαν.

«Συγγνώμη που δεν είμαι πιο φιλόξενος», είπε με ένα πλατύ χαμόγελο, τεντώνοντας το χέρι από την πολυθρόνα του, ανίκανος να σηκωθεί λόγω ηλικίας. Μα η φλόγα του δεν έχει σβήσει. Οι ρίζες του από τη Λέσβο, το νησί των ανθρώπων που πάλεψαν και νίκησαν, φαίνονται σε κάθε του λέξη. Οι γονείς του, μετανάστες από εκείνο το νησί, έφτασαν στην Αμερική με όνειρα: ο πατέρας του μόλις 16, η μητέρα του 9. «Πώς τα κατάφεραν;» αναρωτήθηκε με δέος, υπενθυμίζοντας ότι ο πατέρας του αποφοίτησε από το Bates College και το Χάρβαρντ, ενώ η μητέρα του τιμήθηκε με το Phi Beta Kappa. «Οι μετανάστες από τη Λέσβο και αλλού το κάνουν ακόμα, κάθε μέρα», είπε, υψώνοντας τη φωνή του σαν να υπερασπίζεται την κληρονομιά τους απέναντι σε όσους τους δαιμονοποιούν.

Ως κυβερνήτης της Μασαχουσέτης, ο Δουκάκης έγραψε ιστορία. Το 1974, παρέλαβε μια πολιτεία βουτηγμένη σε χρέη 500 εκατομμυρίων δολαρίων και διψήφια ανεργία. Με πείσμα που θυμίζει τους Λέσβιους προγόνους του, μείωσε το έλλειμμα, έστω κι αν πλήρωσε το τίμημα με την ήττα του το 1978. Όμως, σαν λιοντάρι που δεν το βάζει κάτω, επέστρεψε το 1982 και το 1986, οδηγώντας το «Θαύμα της Μασαχουσέτης» – μια οικονομική αναγέννηση που τον έφερε μια ανάσα από τον Λευκό Οίκο το 1988. «Δεν ήμουν μόνο εγώ», είπε ταπεινά, «αλλά πολλοί καλοί άνθρωποι, μερικοί ίσως με ρίζες σαν τις δικές μου, από τη Λέσβο, που έκαναν τη διαφορά».

Η Λέσβος, το νησί της ψυχής του, εμφανίζεται ξανά στις αναμνήσεις του. Όταν έτρεξε τον Μαραθώνιο της Βοστώνης στα 17 του, το 1951, εκεί γνώρισε την Κίττυ, που του έδωσε ένα ποτήρι νερό στην Beacon Street. «Έτσι ξεκίνησε η ζωή μας», είπε γελώντας, με τη φωνή του να γεμίζει ζεστασιά για τη γυναίκα που στέκεται δίπλα του 60 χρόνια. Αυτή η ιστορία, σαν παραμύθι από τη Λέσβο, δείχνει πώς οι ρίζες του διαμόρφωσαν όχι μόνο την πολιτική του, αλλά και την οικογένειά του.

Ακόμα και η ήττα του το 1988 από τον Τζορτζ Μπους, παρά το αρχικό προβάδισμα, δεν τον λύγισε. Οι διαφημίσεις για τον Γουίλι Χόρτον και η χλιαρή του απάντηση στο ντιμπέιτ για τη θανατική ποινή –«Δεν μπορώ να αποφασίσω εγώ ποιος αξίζει να πεθάνει», είπε τότε– δεν τον στοιχειώνουν. «Έγινε, έχασα, αλλά είχα μια υπέροχη ζωή», δήλωσε, με τη στωικότητα ενός Λέσβιου που ξέρει να σηκώνεται μετά την πτώση.

Σήμερα, στα 91 του, ο Δουκάκης παραμένει ένα λιοντάρι. Κριτικάρει τον Τραμπ, τον αποκαλεί «διεφθαρμένο και ανίκανο», αλλά αναγνωρίζει τη νίκη του: «Οι εκλογές έχουν συνέπειες». Κοιτάζει την Αμερική με ανησυχία, μα ελπίζει. Και όταν μιλά για την κληρονομιά του, οι σκέψεις του γυρνούν ξανά στη Λέσβο: «Ελπίζω να άφησα ένα παράδειγμα για τους νέους, ειδικά όσους έχουν γονείς μετανάστες, σαν τους δικούς μου, που ήρθαν από τη Λέσβο και έκαναν τη διαφορά».

Ο Μιχάλης Δουκάκης, γιος της Λέσβου, δεν είναι απλά ένας πολιτικός. Είναι η ζωντανή απόδειξη ότι το αίμα του νησιού γεννά λιοντάρια – ακόμα και στον χειμώνα της ζωής τους.

Και το σχόλιο του Θεοδώρου Καλμούκου από τον «Εθνικό Κήρυκα» που αναδημοσίευσε την συνέντευξη:

Το γνώριζα πολύ καλά ότι ο Μιχάλης ένοιωθε πάντοτε υπερήφανος που είναι παιδί Ελλήνων μεταναστών τόσο από τις συνεντεύξεις του που μας παραχώρησε όλα αυτά τα χρόνια, όσο και από τις ιδιωτικές μας συζητήσεις αφού τυγχάνει μάλιστα να έχει και καταβολές από τη γενέτειρά μου, τη Λέσβο και συγκεκριμένα από το γραφικό χωριό Συκαμινέα ή Συκαμιά πλησίον στον Μανταμάδο με τον γνωστό ανά την οικουμένη Ταξιάρχη του. Όταν προχτές διάβασα τη συνέντευξή του στην μεγάλη εφημερίδα της Βοστώνης «Boston Globe», την οποία και αναδημοσιεύσαμε στον «Εθνικό Κήρυκα» ομολογουμένως ρίγη συγκίνησης με διαπέρασαν γιατί ο Μιχάλης Δουκάκης έκανε για μία ακόμα φορά δημόσια το «μνημόσυνο» των αγαπημένων του γονιών, του Πάνου και της μητέρας του Ευτέρπης. Ο Μιχάλης Δουκάκης όχι μόνο δεν ντράπηκε ποτέ που είναι παιδί Ελλήνων μεταναστών, όπως συμβαίνει με μερικούς, ελάχιστους ευτυχώς, αλλά ομολογεί μέχρι σήμερα καθώς διανύει το 91ο έτος της ηλικίας του πως οι γονείς του ενστάλαξαν στην ψυχή του την αφοσίωσή του στα κοινά. Ρώτησε με νόημα, «ο πατέρας μου ήταν 16 και η μητέρα μου 9 όταν ήρθαν εδώ. Όχι μόνο αυτοί, αλλά οι μετανάστες γενικά, πώς τα καταφέρνουν;» για να σημειώσει πως ο πατέρας του αποφοίτησε από το Bates College και την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, ενώ η μητέρα του έλαβε τιμητικές διακρίσεις Phi Beta Kappa στο Bates. «Οι μετανάστες εξακολουθούν να το κάνουν, και το κάνουν κάθε μέρα. Και οι νέοι επίσης, τόσοι πολλοί από αυτούς. Οι γονείς τους ήρθαν εδώ και έκαναν σπουδαία πράγματα, και τώρα τα παιδιά κάνουν αξιοσημείωτα πράγματα».