Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή στα Παιδιά

Γράφει η Μαρία Βερβέρη *

Όταν κάνουμε λόγο για παιδιά με γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (ΓΑΔ) αναφερόμαστε σε παιδιά τα οποία ανησυχούν συνεχώς για όλα. Μονίμως σκέφτονται το «εάν» και κάνουν πολλές ερωτήσεις προσπαθώντας να προβλέψουν κάθε πιθανό σενάριο. Θέλουν να ξέρουν λεπτομέρειες για όλες τις καταστάσεις και θέλουν να ξέρουν όλα όσα συζητάνε οι «μεγάλοι» έτσι ώστε να γνωρίζουν τι πρόκειται να συμβεί. Συχνά, βλέπουμε αυτά τα παιδιά να ασχολούνται με τα οικονομικά της οικογένειας, με τα προβλήματα του ζευγαριού κλπ, καθώς πιστεύουν ότι οφείλουν να ξέρουν αυτές τις λεπτομέρειες, για να προστατεύσουν την οικογένεια από τον επικείμενο κίνδυνο.

Οι γονείς των παιδιών με αγχώδεις διαταραχές συχνά μετανιώνουν που ανάφεραν κάποιες πληροφορίες μπροστά στα παιδιά τους (όπως π.χ. ότι ο γείτονας είναι άρρωστος, ένας συγγενής έχασε τη δουλειά του κ.ο.κ), καθώς τις περισσότερες φορές αυτή η πληροφορία λειτουργεί αγχωτικά για το παιδί, καθώς νιώθει ότι αυτό μπορεί να συμβεί και στο ίδιο ή στην οικογένεια του. Επιπρόσθετα, τα παιδιά με ΓΑΔ ανησυχούν πολύ για τον εάν είναι καλοί στα μαθήματα, στα αθλήματα, στις δραστηριότητες και εάν έχουν πληγώσει κάποιον άθελα τους με τα λόγια ή τις πράξεις τους. Συχνά, είναι απρόθυμα να δοκιμάσουν νέες δραστηριότητες εάν δεν είναι σίγουρα ότι θα τα καταφέρουν ή μπορεί να εγκαταλείπουν μια δραστηριότητα αν δεν πάει καλά χωρίς να δίνουν την ευκαιρία στον εαυτό τους να βελτιωθούν ή να την κατακτήσουν. Επίσης συχνά παραπονιούνται για σωματικούς πόνους, ιδιαιτέρως τις μέρες του σχολείου.

«Επικίνδυνα σημάδια»

Εάν αρκετά από τα ακόλουθα συμπτώματα είναι παρόντα για διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών και παρεμβάλλονται στην φυσιολογική λειτουργικότητα του παιδιού, καλό είναι να ζητηθεί η βοήθεια κάποιου ειδικού.

• Υπερβολικοί, μη ρεαλιστικοί φόβοι για τις καθημερινές δραστηριότητες.
• Συνεχώς ρωτάει «Και αν..».
• Μη ελεγχόμενο άγχος για όλα.
• Σωματικά συμπτώματα.
• Δυσκολία συγκέντρωσης.
• Τελειομανία, μεγάλος φόβος να μην κάνει λάθη.
• Θεωρεί τον εαυτό του υπεύθυνο για όλα.
• Ταυτίζεται με οτιδήποτε αρνητικό ακούσει να συμβαίνει.
• Ελέγχει υπερβολικά τα πάντα.
• Δυσκολίες με τον ύπνο, κούραση, ευερεθιστότητα.

Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Τα παιδιά με ΓΑΔ νιώθουν ότι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ανησυχούν, διδάσκονται όμως μέσω της θεραπείας, ότι υπάρχει και άλλη επιλογή. Οι αρχικές σκέψεις αυτών των παιδιών είναι κυρίως αρνητικές και καταστροφολογικές, ωστόσο σταδιακά μαθαίνουν να τροποποιούν τις σκέψεις τους και να αντιλαμβάνονται το παράλογο αυτών. Πιο αναλυτικά, λοιπόν η θεραπεία επικεντρώνεται στο να μάθει το παιδί να αναγνωρίζει τις αγχώδεις σκέψεις του και να τις αντικαθιστά με εναλλακτικές ρεαλιστικές σκέψεις. Παράλληλα, αντιμετωπίζονται και τα σωματικά συμπτώματα μέσω τεχνικών χαλάρωσης. Επίσης, τις περισσότερες φορές η συμμετοχή των γονιών στην θεραπευτική παρέμβαση κρίνεται απαραίτητη και ιδιαίτερα βοηθητική.

* Η Μαρία Βερβέρη είναι Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος (MSc Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων, University of Leiden, Ολλανδία) και εργάζεται στο ιδιωτικό της γραφείο, Καβέτσου 17, Μυτιλήνη (τηλ. 2251048933, 6945447016). Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το http://mariaververi.blogspot.gr/

Η Μαρία Βερβέρη  αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Δευτέρα στο Lesvosnews.net