Οι Πρέσβεις της ΕΕ στον Καρά Τεπέ: Μια Επίσκεψη με Συμβολισμό και Πράσινο Αποτύπωμα
Στις 4 Απριλίου 2025, οι 27 πρέσβεις και διπλωματικοί ακόλουθοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης επισκέφθηκαν το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) Καρά Τεπέ στη Μυτιλήνη, στο πλαίσιο μιας διήμερης αποστολής στη Λέσβο. Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε υπό τη σκιά ενός τραγικού ναυαγίου στις 3 Απριλίου, που στοίχισε τη ζωή σε 7 ανθρώπους, αναδεικνύοντας για άλλη μια φορά τις προκλήσεις της μεταναστευτικής κρίσης στο Αιγαίο. Οι πρέσβεις, με οδηγό τον Διοικητή του ΚΥΤ, Δημήτρη Καντεμνίδη, ξεναγήθηκαν στις εγκαταστάσεις, ενημερώθηκαν για τις διαδικασίες καταγραφής, τις υποδομές και τις συνθήκες διαβίωσης, το συσσίτιο της δομής και τις ειδικές διαδικασίες για την άμεση φροντίδα έκτακτων περιπτώσεων (ναυάγιο, βίαια επεισόδια) .
Η Οργάνωση του ΚΥΤ Καρά Τεπέ κερδίζει εντυπώσεις
Οι πρέσβεις εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την οργάνωση του ΚΥΤ, με πολλούς να το χαρακτηρίζουν ως μία από τις πιο καλά δομημένες εγκαταστάσεις στην Ελλάδα, ειδικά όσοι είχαν εμπειρία από άλλα κέντρα. Η ταχεία υποδοχή των επιζώντων του ναυαγίου, η παροχή ψυχολογικής στήριξης και η λειτουργικότητα των υποδομών ξεχώρισαν ως σημεία αιχμής. Παρά τις γνωστές δυσκολίες, όπως ο υπερπληθυσμός και η έκθεση σε αντίξοες καιρικές συνθήκες λόγω της παραθαλάσσιας θέσης, το ΚΥΤ φαίνεται να ανταποκρίνεται επαρκώς στις βασικές ανάγκες των διαμενόντων. "Εδώ σίγουρα δεν είναι Μόρια" ήταν το σχόλιο διπλωμάτη που ήταν γνώστης του "κολαστηρίου στη Μόρια".
"Home for All": Από την ελιά στην ελπίδα
Ένα από τα πιο ξεχωριστά σημεία της επίσκεψης ήταν η γνωριμία με το πρόγραμμα "Home for All", μια πρωτοβουλία της ομώνυμης ελληνικής ΜΚΟ που υποστηρίζεται, μεταξύ άλλων, από το πολωνικό ίδρυμα Dobra Fabryka. Σε μια φάρμα στη Λέσβο, πρόσφυγες συμμετέχουν στην παραγωγή ελαιολάδου υψηλής ποιότητας, αξιοποιώντας την πλούσια ελαιοκομική παράδοση του νησιού, που φιλοξενεί πάνω από 11 εκατομμύρια ελαιόδεντρα. Όπως αναφέρθηκε σε ανάρτηση στο X, οι πρέσβεις εντυπωσιάστηκαν από αυτή τη δράση, που συνδυάζει την ανθρωπιστική βοήθεια – τροφή, ρουχισμό και υλικά υγιεινής – με την ενσωμάτωση των προσφύγων στην τοπική κοινότητα. Η ιστοσελίδα του "Home for All" περιγράφει το πρόγραμμα ως μια "όαση χαράς και αγάπης", που ενώνει ντόπιους και πρόσφυγες σε έναν κοινό σκοπό.
Κατά την επίσκεψη στη φάρμα, οι πρέσβεις δεν περιορίστηκαν στην παρατήρηση: σε μια συμβολική κίνηση, κάθε εκπρόσωπος από τις 27 χώρες της ΕΕ φύτεψε από μία ελιά, αφήνοντας ένα διαρκές αποτύπωμα αλληλεγγύης και ελπίδας. Αυτή η πράξη, πέρα από τον συμβολισμό της, ενισχύει το μήνυμα ότι η συνεργασία και η βιωσιμότητα μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για λύσεις στη μεταναστευτική κρίση.
Τι θα μείνει από την επίσκεψη;
Η επίσκεψη στον Καρά Τεπέ και το "Home for All" αποκάλυψε τη διπλή φύση του μεταναστευτικού ζητήματος: την άμεση διαχείριση κρίσεων, όπως το πρόσφατο ναυάγιο, και τις μακροπρόθεσμες προοπτικές, όπως η ενσωμάτωση μέσω της εργασίας και της καλλιέργειας. Οι 27 ελιές που φυτεύτηκαν από τους πρέσβεις αποτελούν μια χειροπιαστή υπενθύμιση της δέσμευσης της ΕΕ να στηρίξει τόσο τους πρόσφυγες όσο και τις τοπικές κοινωνίες. Οι πρέσβεις έφυγαν με θετικές εντυπώσεις από την οργάνωση του ΚΥΤ, αλλά και με την επίγνωση ότι η Λέσβος χρειάζεται περισσότερα από συμβολικές χειρονομίες για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της.
Τι θα μεταφέρουν στις Κυβερνήσεις τους;
Οι πρέσβεις θα επιστρέψουν στις πρωτεύουσες τους με ένα πολυδιάστατο μήνυμα. Πρώτον, θα τονίσουν την ανάγκη για ενίσχυση της στήριξης προς την Ελλάδα – όχι μόνο με χρηματοδότηση, αλλά και με μετεγκατάσταση προσφύγων και τεχνογνωσία για τη βελτίωση των δομών. Η οργάνωση του Καρά Τεπέ μπορεί να αποτελέσει πρότυπο, αλλά η κλίμακα του προβλήματος απαιτεί ευρύτερη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Δεύτερον, θα προβάλλουν το "Home for All" ως παράδειγμα βιώσιμης λύσης, όπου η εργασία και η καλλιέργεια της γης δίνουν αξιοπρέπεια στους πρόσφυγες και οφέλη στην τοπική οικονομία. Οι 27 ελιές που φυτεύτηκαν θα μπορούσαν να εμπνεύσουν παρόμοιες πρωτοβουλίες σε άλλες χώρες.
Τέλος, η τραγωδία του ναυαγίου θα τους υπενθυμίσει ότι η πρόληψη των θανάτων στη θάλασσα παραμένει κρίσιμη. Οι κυβερνήσεις τους θα κληθούν να αποφασίσουν: είτε να επενδύσουν σε περισσότερη συνεργασία και ανθρωπιστικές λύσεις, όπως αυτές που είδαν στη Λέσβο, είτε να συνεχίσουν τις πολιτικές αποτροπής, με κίνδυνο να διαιωνιστεί η κρίση. Η επίσκεψη αυτή, με τις ελιές της ως σπόρους ελπίδας, θα μείνει ως μια στιγμή που η ΕΕ κλήθηκε να δείξει ότι μπορεί να περάσει από τα λόγια στις πράξεις.
Αξίζει να τονιστεί ότι παρά την έντονη δραστηριότητα, οι πρέσβεις επέλεξαν να μην επισκεφθούν τη Βαστριά! Η εστίαση αποκλειστικά στον Καρά Τεπέ, στην δράση μιας ΜΚΟ και παράλληλα η απουσία επίσημης αναφοράς για τη Βάστρια γεννά πολλά ερωτήματα και σενάρια...
