Ο Πούτιν στη Λέσβο

Ενα πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε στο φετινό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, περιγράφει την ίδρυση και τις περιπέτειες του  Dozhd, του μοναδικού ανεξάρτητου τηλεοπτικού σταθμού στη Ρωσία.

Το «F@ck this Job» της Βέρα Κριτσέφσκαγια παρακολουθεί επί 13 χρόνια τη δύσκολη πορεία του Dozhd, που μετατρέπεται σταδιακά σε πόλο αναφοράς της δημοκρατικής αντιπολίτευσης και βασικό εχθρό του Κρεμλίνου. Το 2014 ο σταθμός χάνει ξαφνικά όλες τις διαφημίσεις, κινδυνεύει με κλείσιμο και ξεκινάει ένα σύστημα συνδρομών που το σώζει από τη χρεοκοπία. Σε όλες τις χώρες της Ευρώπης με μιντιακά ολιγοπώλια διαπλεκόμενα με μια  αδίστακτη κυβέρνηση, οι συνδρομές είναι άλλωστε η μοναδική συνταγή επιβίωσης της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας.

Το ντοκιμαντέρ τελειώνει χρονικά πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία, που όταν ξεσπάσει θα «βομβαρδίσει» και το Dozhd. Οι εργαζόμενοι του σταθμού, μαζί με την εκρηκτική, ιδιόρρυθμη διευθύντριά τους  αποφάσισαν να  τον κλείσουν. Στην τελευταία εκπομπή αποχώρησαν από το στούντιο φωνάζοντας κατά του πολέμου, που μόλις είχε ξεσπάσει.

Στο ανεξάρτητο Dozhd γνώριζαν ότι δεν θα μπορούσαν να κάνουν πλέον τη δουλειά τους, που είχε δυσκολέψει πολύ ήδη από τα προηγούμενα χρόνια. Το 2017 ψηφίστηκε στη Ρωσία ένας νόμος για «τους ξένους πράκτορες» που αφορούσε και όλα τα ΜΜΕ,  που η κυβέρνηση είχε καταχωρήσει σε έναν επίσημο κατάλογο ως εχθρικά. Θα έπρεπε τα κάθε είδους ρεπορτάζ τους να συνοδεύονται με μια προειδοποίηση που έλεγε:

«αυτό το μήνυμα (υλικό) δημιουργήθηκε και (ή) διανεμήθηκε από ξένο μέσο ενημέρωσης, που λειτουργεί ως ξένος πράκτορας και (ή) μια ρωσική νομική οντότητα, που λειτουργεί ως ξένος πράκτορας». Το κείμενο πρέπει να αναρτάται σε όλα – άρθρα, βίντεο, ιστορίες Instagram, ακόμη και σε σατιρικά Twitter που δεν έχουν καμία σχέση με την πολιτική.

Τα θυμήθηκα όλα αυτά με αφορμή τη σύλληψη, αυτές τις μέρες που είμαστε στη Λέσβο, του Knut Bry, διεθνώς αναγνωρισμένου Νορβηγού φωτογράφου και μεγάλου φίλου του νησιού.

Δημιουργός τριών πολυτελών λευκωμάτων για τη Λέσβο, τη μαγειρική και τη φύση της που κυκλοφορούν σε συνεργασία με  Νορβηγικά Ιδρύματα  και διαφημίζουν τη Λέσβο παγκοσμίως, βραβευμένος ως «Φωτογράφος της Χρονιάς» για δύο συνεχόμενα έτη τη δεκαετία του 80, ο 75αρης Knut συνελήφθη και κρατείται με την κατηγορία της κατασκοπείας: φωτογράφιζε λέει ένα πολεμικό πλοίο στο κεντρικό λιμάνι της Μυτιλήνης!

Ο άνθρωπος δεν είχε πάει σε τίποτα υποβρύχιες εγκαταστάσεις της «εθνικής αμύνης» που θάλεγε και η χούντα, έβγαζε φωτογραφίες για το επόμενο βιβλίο του με θέμα τα τοπία της Λέσβου και δεν το έκρυβε! Οσο καθυστερημένοι και να είναι οι άνδρες του Λιμενικού που τον συνέλαβαν, μάλλον γνωρίζουν  ότι για αυτές τις δουλειές στη σύγχρονη εποχή μπορείς, με τους δορυφόρους ή τα drones, να φωτογραφίσεις όχι απλώς ένα πλοίο, αλλά  την κρεβατοκάμαρα του πλοιάρχου και το προσωπικό του ημερολόγιο.

Αλλά ο Πούτιν κατασκεύαζε πράκτορες γιατί ήθελε να καθαρίσει την αντιπολίτευση. Οι μικροί Πούτιν της Λέσβου ήταν προφανώς αναστατωμένοι με τις πρωτοφανείς αντιρατσιστικές- αντιφασιστικές εκδηλώσεις αλληλεγγύης, με αφορμή την έφεση των δύο Αφγανών που έφαγαν 100 χρόνια φυλακή χωρίς να φταίνε σε τίποτα. Και θέλησαν να δώσουν το μήνυμα ότι η κυβέρνηση και η ακροδεξιά καροδοκούν.

«Μη νομίζετε ότι άλλαξε κάτι, μόλις φύγει η αντιπροσωπεία των ευρωβουλευτών θα δείτε», μου εξήγησε ένας αστυνομικός το μήνυμα πίσω από την κωμικοτραγική ενέργεια των Λιμενικών, που έχουν γίνει χειρότεροι από την Αστυνομία και βαδίζουν ολοταχώς προς τη χωροφυλακή της δικτατορίας.

Έτσι συνέλαβαν έναν άνθρωπο που είχε δείξει την αλληλεγγύη του στη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης και τιμά τη Λέσβο με την παρουσία και το έργο του. Αδιαφορώντας πλήρως για το διεθνές ρεζιλίκι, για τη συνεχιζόμενη αμαύρωση της εικόνας της χώρας και για τον τουρισμό της: γιατί να έρθει ένας τουρίστας στη Λέσβο, αν μάθει ότι συλλαμβάνουν με την κατηγορία της κατασκοπείας! για φωτογράφηση στο εμπορικό λιμάνι, όπου φυσικά δεν υπάρχει καμία απολύτως πινακίδα ότι απαγορεύονται οι φωτογραφίες;

Όμως το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τελειώνει, είναι δύσκολο να προλάβετε το ντοκιμαντέρ για το Dozhd, τον ρωσικό τηλεοπτικό σταθμό. Ψάξτε για κανένα φιλμ αλά Ινσπέκτορ Κλουζώ, αλλά επί το φασιστικότερο.

ΥΓ Λόγω των  εκδηλώσεων στη Λέσβο δεν πρόλαβα να δω πολλά ντοκιμαντέρ από το Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης που λήγει σήμερα Κυριακή. Αλλά όσο προλαβαίνετε- βλέπω ότι υπάρχουν ακόμη εισιτήρια για online θέαση- μη χάσετε το ντοκιμαντέρ-αριστούργημα του Γιώργου Μουτάφη «The other Half».

«To άλλο μισό» είναι μια ρεαλιστική, πολύ σκληρή αλλά δικαιολογημένα γεμάτη προβληματισμό και συναίσθημα ταινία για το προσφυγικό και τη μοίρα των ανθρώπων. Ελπίζω να πάρει διανομή και για τους κινητογράφους, να πάει στα σχολεία, δεν πρέπει να τη χάσει κανείς. 

Σκηνοθεσία:
Γιώργος Μουτάφης
Σενάριο:
Γιώργος Μουτάφης
Διεύθυνση φωτογραφίας:
Γιώργος Μουτάφης
Μοντάζ:
Γωγώ Μπεμπέλου
Ήχος:
Γιώργος Μουτάφης
Μουσική:
Δημήτρης Μυστακίδης
Παραγωγοί:
Γιώργος Μουτάφης
Συμπαραγωγή:
iMEdD – Incubator for Media Education and Development

* Δημοσιογράφος / Ευρωβουλευτής  ΣΥΡΙΖΑ

Πηγη: https://tvxs.gr/