Τι είναι η επιλόχειος κατάθλιψη; - Γράφει η Μαρία Βερβέρη

Γράφει η Μαρία Βερβέρη *

Η επιλόχειος κατάθλιψη αναφέρεται στην εμφάνιση κατάθλιψης μετά τη γέννηση ενός παιδιού. Εμφανίζεται σε περίπου μία στις δέκα μητέρες και είναι μία από τις πιο συχνές επιπλοκές ενός τοκετού, αν και επειδή δεν είναι κοινωνικά αποδεκτό μία μητέρα να μην είναι πλημμυρισμένη από ευχάριστα συναισθήματα μετά τη γέννηση του παιδιού, πολλές μητέρες υποφέρουν σιωπηλά. Η επιλόχειος κατάθλιψη συνήθως εκδηλώνεται εντός ενός μηνός από τον τοκετό, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί μέχρι και 6 μήνες μετά.

Η αιτιολογία της επιλόχειου κατάθλιψης δεν είναι γνωστή και διερευνάται μία ποικιλία παραγόντων από ορμονικούς μέχρι περιβαλλοντικούς. Δεν υπάρχει συγκεκριμένος λόγος εμφάνισης της, όμως επιβαρύνονται από την διαταραχή αυτή γυναίκες με υπάρχον ιστορικό διαταραχών της διάθεσης, έλλειψη υποστήριξης από την οικογένεια ή τον σύντροφό τους, πρόωρο τοκετό ή κάποια διαταραχή στο μωρό, απώλεια της μητέρας σε μικρή ηλικία, οικονομικά προβλήματα και πένθος. Βέβαια, επιλόχειος κατάθλιψη εμφανίζεται και χωρίς συγκεκριμένο λόγο ή παρουσία στρεσσογόνων παραγόντων, ενώ ακόμα και αν υπάρχουν κάποιοι από τους παραπάνω παράγοντες δεν είναι δεδομένο ότι η γυναίκα θα εμφανίσει τέτοιο σύμπτωμα. Το σημαντικό είναι ότι δεν πρόκειται για μία διαταραχή που οφείλεται στο γεγονός ότι η γυναίκα που γέννησε δεν είναι "αρκετά καλή μητέρα" και γενικότερα δεν είναι κάτι για το οποίο ευθύνεται η ίδια η μητέρα, αλλά μία ανεπιθύμητη επιπλοκή του τοκετού. Οι μητέρες που υποφέρουν από επιλόχειο κατάθλιψη δεν προξενούν σκόπιμα κακό στα παιδιά τους, παρότι περίπου οι μισές κάνουν τέτοιες σκέψεις και ανησυχούν πολύ για αυτές.

Συχνά συμπτώματα της επιλόχειου κατάθλιψης είναι η "πεσμένη" διάθεση ολόκληρη την ημέρα ή για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, η αδυναμία της μητέρας να ευχαριστηθεί με οτιδήποτε, η απώλεια του ενδιαφέροντος για τον εαυτό της και το μωρό της, η συχνή τάση για κλάμα, η συνεχής αίσθηση εκνευρισμού, συναισθήματα ενοχής, απόρριψης ή ανεπάρκειας και η αδυναμία συγκέντρωσης (π.χ. η μητέρα ξεχνάει ή χάνει πράγματα). Άλλα συμπτώματα είναι η μειωμένη ενεργητικότητα, οι διαταραχές στον ύπνο, η αυξημένη ή η μειωμένη όρεξη για φαγητό και η μείωση της σεξουαλικής διάθεσης κ.α.

Αντιμετώπιση και θεραπεία
Για την θεραπεία είναι απαραίτητη η πλήρης διαγνωστική εκτίμηση της γυναίκα. Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από την βαρύτητα των συμπτωμάτων, αυτό σημαίνει ότι μπορεί να χρειαστεί ψυχοθεραπεία ή και φαρμακοθεραπεία. Οι παραπάνω θεραπείες μπορεί  να δουλευτούν είτε μεμονωμένες είτε συνδυαστικά.

Το θετικό με την επιλόχεια κατάθλιψη είναι ότι η γυναίκα κατανοεί ότι κάτι "δεν πάει καλά" και σε πολλές περιπτώσεις το εξομολογείται στους γύρω της. Ακόμα, όμως, κι αν δεν θέλει να μιλήσει, θα πρέπει να βρει κουράγιο για να φροντίσει τον εαυτό της, να ξεκουραστεί και να αναζητήσει την υποστήριξη κυρίως του συντρόφου της. Το οικογενειακό περιβάλλον της γυναίκας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κατάστασης της. Το πρώτο που θα πρέπει να κάνουν τα άτομα που βρίσκονται δίπλα στη γυναίκα, είναι να δείξουν υπομονή, υποστήριξη και, αν χρειάζεται, να ζητήσουν συμβουλές από ειδικό, ο οποίος θα κρίνει αν χρειάζεται η γυναίκα να λάβει βοήθεια. Είναι καλό να κατανοήσουν όλοι στην οικογένεια ότι δεν ευθύνεται η ίδια η γυναίκα γι’ αυτό που της συμβαίνει. Η επιλόχειος κατάθλιψη δεν διακρίνει κοινωνικοοικονομικά στρώματα, καταγωγή ή αν ήταν ή όχι επιθυμητή η εγκυμοσύνη. Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή η οποία μπορεί να θεραπευτεί αν απευθυνθείτε έγκαιρα σε κάποιο ειδικό ψυχικής υγείας.

* Η Μαρία Βερβέρη είναι Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος (MSc Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων, University of Leiden, Ολλανδία) και εργάζεται στο ιδιωτικό της γραφείο, Καβέτσου 17, Μυτιλήνη (τηλ. 2251048933, 6945447016). Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το http://mariaververi.blogspot.gr/

Η Μαρία Βερβέρη  αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Δευτέρα στο Lesvosnews.net