«Μαμά πώς γεννιούνται τα παιδιά;»
Γράφει η Μαρία Βερβέρη *
«Μαμά πώς γεννιούνται τα παιδιά;»
Αυτή είναι μια ερώτηση που συχνά προκαλεί αμηχανία στους γονείς. Ξαφνικά το «μωρό» τους αρχίζει να τους κάνει ερωτήσεις για «δύσκολα» θέματα και δεν ξέρουν τί και πώς να του απαντήσουν. Αναρωτιούνται τι πρέπει να του πουν, πόσες λεπτομέρειες χρειάζεται να αναφέρουν και μέχρι ποιο σημείο μπορούν να του μιλήσουν. Μήπως είναι πολύ μικρό για τέτοια θέματα, μήπως του ξυπνήσω το ενδιαφέρον έγκαιρα και μετά δεν μπορώ να το χειριστώ;
Συζητήσεις γύρω από την σεξουαλικότητα πάντοτε προκαλούσαν άγχος στους γονείς. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια αυτό τείνει να αλλάξει. Οι γονείς ζητούν πια να ενημερωθούν για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και επιθυμούν να ενημερώνονται περισσότερο για θέματα σεξουαλικής φύσεως. Η σεξουαλική ενημέρωση των παιδιών δεν πρέπει να αποτελεί ένα θέμα ταμπού μέσα στην οικογένεια, αλλά να θεωρείτε μέρος της συνολικής διαπαιδαγώγησης τους. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την σχέση του γονιού με το παιδί να δημιουργήσει ένα κλίμα εμπιστοσύνης και το παιδί να νιώθει άνετα να συζητήσει μαζί του όλες του τις απορίες. Οι ερωτήσεις γύρω από τη σεξουαλικότητα, την αναπαραγωγή, τη σύλληψη θα προκύψουν σίγουρα στην πορεία της ανάπτυξης και της ωρίμανσης του παιδιού, δεν μπορούμε να το αποφύγουμε. Αν, ωστόσο τα παιδιά δεν βρουν πρόσφορο έδαφος για τέτοιες συζητήσεις στο σπίτι, θα ψάξουν να βρουν απαντήσεις σε άλλες πηγές οι οποίες το πιθανότερο να είναι παραπλανητικές. Είναι σημαντικό, επομένως, από μικρή ηλικία να πείσουμε το παιδί μας ότι μπορεί να μας εμπιστευθεί, έτσι ώστε να είναι και αυτό ενημερωμένο, και εμείς να μην ανησυχούμε.
Τα παιδιά από την ημέρα που γεννιούνται είναι σεξουαλικά όντα. Ήδη από τους πρώτους μήνες, θα έχετε παρατηρήσει καθώς τα αλλάζετε, να αγγίζουν τα γεννητικά τους όργανα και να βρίσκουν ευχαρίστηση σε αυτή την κίνηση. Αυτή η ευχαρίστηση δεν είναι σεξουαλική. Γύρω στα τρία, το παιδί ανακαλύπτει το φύλο και τη σεξουαλικότητα του. Περίπου σε αυτή την ηλικία παράλληλα με την ανάπτυξη του λόγου του, πιθανόν να έρθουν και οι πρώτες ερωτήσεις. Πώς γεννιούνται τα μωρά, σε τι διαφέρει το αγόρι από το κορίτσι, πώς μπαίνει το σποράκι στην κοιλιά της μαμάς κ.ο.κ. Ενώ όταν γίνουν πια πέντε ή έξι χρονών αρχίζουν τις σεξουαλικές διερευνήσεις με μορφή παιχνιδιού με άλλα συνομήλικα παιδιά.
Στις ερωτήσεις, λοιπόν, των παιδιών λαμβάνουμε πάντοτε υπόψη την ηλικιακή περίοδο που βρίσκεται. Δεν χρειάζεται να μπείτε σε λεπτομέρειες που δεν μπορεί να κατανοήσει το παιδί σε μικρή ηλικία και ενδεχομένως να το τρομάξουν και να το αποθαρρύνουν. Ωστόσο, απαντάμε σε όλες τις απορίες του με ειλικρινή και κατανοητό τρόπο και χωρίς υπεκφυγές. Δεν είναι ωφέλιμο να καταφύγουμε σε αόριστες και αναληθείς απαντήσεις (για πελαργούς, μελισσούλες, λουλουδάκια κλπ), γιατί έτσι θα το μπερδέψουμε περισσότερο και θα δημιουργηθούν στο μυαλό του στρεβλές απόψεις.
Κλείνοντας, να τονιστεί ότι για να είναι εφικτή η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών, χρειάζεται ο ίδιος ο γονιός να είναι ενημερωμένος. Η σωστή ενημέρωση και γνώση διευκολύνει σημαντικά μια τέτοιου είδους συζήτηση. Τα παιδιά διαισθάνονται πότε οι γονείς τους νιώθουν άβολα με κάτι. Αν αντιληφθούν επομένως κάτι τέτοιο, τότε είναι πολύ πιθανό να μην εκφράσουν ανοιχτά μελλοντικές απορίες τους ή ακόμα και να θεωρήσουν ότι «το σεξ είναι κάτι που κάνει την μαμά και τον μπαμπά να νιώθουν άβολα, άρα θα είναι κάτι κακό». Επίσης, στα βιβλιοπωλεία υπάρχουν αρκετά βιβλία με συμβουλές για τους γονείς, καθώς και σχετικά παραμύθια που βοηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν ακόμη καλύτερα θέματα σεξουαλικής φύσεως.
* Η Μαρία Βερβέρη είναι Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος (MSc Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων, University of Leiden, Ολλανδία) και εργάζεται στο ιδιωτικό της γραφείο, Καβέτσου 17, Μυτιλήνη (τηλ. 2251048933, 6945447016). Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το http://mariaververi.blogspot.gr/
Η Μαρία Βερβέρη αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Δευτέρα στο Lesvosnews.net
