Κατάθλιψη στην Εφηβεία

Γράφει η Μαρία Βερβέρη *

«Καθώς οι νέες ευθύνες της ενηλικίωσης που πλησιάζει και οι δυσκολίες της σεξουαλικής προσαρμογής γίνονται ολοφάνερες, τα συνηθισμένα αισθήματα της δυστυχίας και της εσωτερικής αναστάτωσης εξελίσσονται για μερικούς εφήβους σε πιο σοβαρές καταθλιπτικές διαθέσεις – μια αίσθηση ανικανότητας και αδυναμίας απέναντι σε γεγονότα που είναι έξω, πάνω και πέρα από τον έλεγχος τους, Μερικοί έφηβοι μάλιστα, επιχειρούν να αυτοκτονήσουν.

Η ηπιότερη μορφή της κατάθλιψης μπορεί να φανεί ως έλλειψη ψυχικής ενέργειας και ευεξίας. Στις πιο σοβαρές εκδηλώσεις της, οι έφηβοι τείνουν να είναι ευέξαπτοι και κακοδιάθετοι. Ενώ όταν η κατάθλιψη βρίσκεται στη χειρότερη μορφή της, κοιμούνται λίγο, χάνουν την όρεξη τους και είναι συνέχεια κατηφείς, απαθείς και χωρίς ζωντάνια. Οι έφηβοι, που έχουν κατάθλιψη, νιώθουν αβοήθητοι, θλιμμένοι και άχρηστοι, μερικές δε φορές το βρίσκουν αδύνατο να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ζωής.

Η παρακάτω λίστα θα σας βοηθήσει να ανακαλύψετε τυχόν σημάδια κατάθλιψης στον έφηβο:

• Μια συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από έλλειψη χαράς και συναισθηματικής φτώχεια.
• Μια ευδιάκριτη αλλαγή στις συνήθειες φαγητού ή και του ύπνου.
• Ένα αίσθημα αδυναμίας και απελπισίας για τον εαυτό του.
• Μια ανικανότητα συγκέντρωσης.
• Τα πάντα φαίνεται να τον κουράζουν.
• Εκνευριστική ή επιθετική συμπεριφορά.
• Μια ξαφνική αλλαγή επίδοσης στο σχολείο.
• Μια συνεχής αναζήτηση για διασκεδάσεις και νέες δραστηριότητες.
• Επικίνδυνες συμπεριφορές.
• Ήδη υπάρχουσες φιλίες απορρίπτονται.

Η κατάθλιψη μπορεί να καλύπτεται από την εφηβεία και έτσι να μην την πάρουμε είδη εύκολα. Ένα άλλο πρόβλημα, για τον γονέα που «επαγρυπνεί» είναι το ότι κάθε σύμπτωμα από τον παραπάνω κατάλογο μπορεί να εμφανιστεί φυσιολογικά στην εφηβεία, χωρίς να υποδηλώνει καταθλιπτική διαταραχή. Λοιπό, τι πρέπει να κάνουμε; Οι παρακάτω ερωτήσεις θα σας βοηθήσουν να κρίνετε πότε πρέπει να αναζητήσετε την βοήθεια ειδικών, αν οι απαντήσεις τείνουν αν είναι καταφατικές:

• Εμφανίζονται στον έφηβο τα περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα;
• Εμφανίζονται συχνά;
• Παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα;
• Υποφέρει από αυτά πάρα πολύ;
• Δυσχεραίνεται η εξέλιξη προς την ωριμότητα;
• Εμποδίζουν τις σχέσεις του με τους συνομηλίκους και τους ενήλικες;
• Έχουν αρνητικές επιπτώσεις στους άλλους;

Στις περιπτώσεις της εφηβικής κατάθλιψης θα πρέπει να συμβουλευθείτε άμεσα τον ειδικό ψυχικής υγείας για να δοθεί βοήθεια τόσο στον έφηβο όσο και στην οικογένεια του».

(Απόσπασμα από το βιβλίο «Ψυχολογικά Προβλήματα εφηβικής ηλικίας» του Herbert Martin)

* Η Μαρία Βερβέρη είναι Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος (MSc Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων, University of Leiden, Ολλανδία) και εργάζεται στο ιδιωτικό της γραφείο, Καβέτσου 17, Μυτιλήνη (τηλ. 2251048933, 6945447016). Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το http://mariaververi.blogspot.gr 

   Η Μαρία Βερβέρη  αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Δευτέρα στο Lesvosnews.net