Δεν λέει ποτέ «Καλημέρα» - Γράφει η Μαρία Βερβέρη

Γράφει: Μαρία Βερβέρη*

Στα μαγαζιά, στο δρόμο, στους παππούδες, κάθε φορά επαναλαμβάνεται η ίδια σκηνή: του ζητάνε να πει «Καλημέρα» κι αμέσως το παιδί κρύβεται μέσα στη φούστα σας. Ή πάλι απαντά, με ύφος αναιδές, ένα θρασύ και κοφτό «όχι»…Μήπως του ζητάτε πολλά;;

Σε ποια ηλικία και πώς να του το μάθετε ;

Γύρω στους 12 μήνες, το παιδί μαθαίνει να λέει «Καλημέρα» και «Γεια σου», ακούγοντας τους ήχους, τη μελωδία και τις αποχρώσεις της φωνής σας. Σας βλέπει επίσης να κουνάτε το χέρι σας, στέλνοντας του ένα φιλί τη στιγμή που φεύγετε.

Ένας απλός τρόπος λοιπόν, για να ξεκινήσετε να διδάσκετε στο παιδί σας τους πολυπόθητους κανόνες ευγενείας είναι, να προετοιμάζετε τις επισκέψεις σας. Όταν σκοπεύετε να πάρετε το παιδί μαζί σας σε μια επίσκεψη, πείτε του: «Σε λίγο θα πάμε να δούμε τη γιαγιά. Θα με ευχαριστήσει πολύ να της πεις «Καλημέρα». Αυτό θα ευχαριστήσει και την γιαγιά. Βασίζομαι πάνω σου». Κι αν είναι 4-5 χρονών, βρείτε μαζί μια μυστική λέξη που να ψιθυρίζετε διακριτικά αν τύχει και ξεχάσει την υπόσχεση του. Αυτό έχει περισσότερη αξία από το να διατυπώνετε τον κανόνα ευγενείας (Πες «Καλημέρα», μου το είχες υποσχεθεί) μπροστά σε τρίτους.

Για ποιο λόγο δεν λέει «Καλημέρα»;

Για κάποιον ή κάποιους από τους παρακάτω λόγους:

• Είναι από τη φύση του  ντροπαλό παιδί.
• Βρίσκεται στην περίοδο του «όχι» (περίπου από 18 μηνών με 2-3 χρονών, μέχρι την ηλικία της κοινωνικοποίησης) και αρνείται συστηματικά τους κανόνες που του επιβάλλουν.
• Στην ουσία, λέει «Καλημέρα», όμως με τρόπο πιο δημιουργικό από εκείνον που του επιβάλλει η κοινωνία: φέρνει ένα παιχνίδι του, δείχνει τα παπούτσια του, χαρίζει μια ζωγραφιά. Πολλά παιδιά λένε «Καλημέρα» μ’ αυτόν τον τρόπο αλλά ο γονιός δεν το συνειδητοποιεί πάντα.

Πώς να αντιδράτε εκείνη τη στιγμή;

Αν δεν λέει «Καλημέρα» σ’ εσάς

• Μην κάνετε σκηνή ούτε εκβιασμό: «Αφού δεν μιλάς εσύ, δεν θα σου μιλάω ούτε και εγώ».
• Μη θίγεστε, σαν παιδί που κάνει μούτρα. Φερθείτε ως γονέας, υπεράνω των τύπων, ως κάποιος που δεν προσβάλλεται με το παραμικρό. Λειτουργήστε με τρόπο επικοινωνιακό και πείτε του: «Σου λέω καλημέρα επειδή είναι πρωί και χαίρομαι που σε βλέπω».
• Δείξτε του πως καταλάβατε το δικό του τρόπο να λέει: «Καλημέρα», που είναι διαφορετικός από τον δικό σας.

            Αν δεν λέει «Καλημέρα» σε τρίτους.

• Αν είναι κάτω των 4-5 χρονών, μην το πιέζετε, έστω και αν αυτό σας ενοχλεί. Αντίθετα, πείτε του: «Νομίζω πως η γιαγιά δεν κατάλαβε το δικό σου τρόπο να λες «Καλημέρα». Γι’ αυτό, θα σου εξηγήσω πως μιλάνε οι μεγάλοι και πως λένε «Καλημέρα» μεταξύ τους. Έτσι, θα ξεκαθαριστεί η κατάσταση στο μυαλό του παιδιού σας.
• Αν είναι πάνω από 4-5 χρονών, ψιθυρίστε του την «μυστική λέξη» που έχετε συμφωνήσει. Το αποτέλεσμα είναι σχεδόν μαγικό.

Στο μέλλον

• Να είστε υπομονετικοί. Οι κανόνες ευγενείας δεν είναι έμφυτοι. Μαθαίνονται προοδευτικά. Πρέπει να τους επαναλαμβάνετε συχνά. Μάθετε να σέβεστε την παιδικότητα του παιδιού σας, που δεν γνωρίζει ακόμα τα πάντα.
• Φροντίστε να λέτε συστηματικά στο παιδί σας «Καλημέρα» κάθε πρωί. Συνηθίστε να του λέτε «Ευχαριστώ» κάθε φορά που προσπαθεί να σας βοηθήσει. Εσείς πρέπει να πλησιάζετε το παιδί και όχι το αντίστροφο.
• Μην ανησυχείτε: το πρότυπο των γονέων παίζει μεγάλο ρόλο και τελικά πάντα μεταδίδεται. Το βασικό είναι να μην κάνετε το παιδί σας να πεισμώσει, να το συγχαίρετε κάθε φορά που εκπληρώνει με επιτυχία την αποστολή του ή έστω προσπαθεί. Πείτε του: «Είμαι περήφανη για σένα, μεγαλώνεις, αφού καταλαβαίνεις πια τους κανόνες των μεγάλων».

Κλείνοντας λοιπόν, να τονίσουμε ότι όσο περισσότερο λειτουργείτε με πιεστικό τρόπο, τόσο περισσότερο «στριμώχνετε» το παιδί σας, το υποχρεώνετε να απαντάει με επιθετικότητα και εχθρότητα, το εγκλωβίζετε σε μια συστηματική άρνηση. Αντίθετα, όσο περισσότερη κατανόηση και καλοσύνη δείξετε, τόσο πιο εύκολα θα φτάσετε στο ποθητό αποτέλεσμα.

Βιβλιογραφία: Christine Brunet et Anne-Cecile Sarfati (2002), “Petits tracas et gros soucis de 1 a 7ans”.

* Η Βερβέρη Μαρία είναι Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος (MSc Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων, University of Leiden, Ολλανδία) και εργάζεται στο ιδιωτικό της γραφείο, Καβέτσου 17, Μυτιλήνη (τηλ. 2251048933). Η Βερβέρη Μαρία αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Δευτέρα στο Lesvosnews.net