Τα ετερώνυμα τελικά έλκονται;

Έχει επικρατήσει η φράση «τα ετερώνυμα έλκονται», γιατί μας διεγείρουν το ενδιαφέρον οι άνθρωποι που είναι διαφορετικοί από εμάς και έχουν συμπληρωματικές ιδιότητες ως προς τις δικές μας. Ωστόσο έρευνες έδειξαν ότι αυτό κρατά μόνο για λίγο και ότι καθοριστικής σημασίας  για τη διάρκεια μιας σχέσης είναι ο βαθμός ομοιότητας μεταξύ των ανθρώπων. Η επιρροή των κοινών χαρακτηριστικών στον σχηματισμό εντυπώσεων αποδείχτηκε ότι είναι πιο έκδηλη σε άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση καθώς και στις σχέσεις που απαιτούν συναισθηματικού τύπου δέσμευση.

Σύμφωνα με μελέτες αν το ντύσιμο του άλλου μοιάζει με το δικό μας, τον συμπαθούμε περισσότερο σε σχέση με κάποιον που ντύνεται με διαφορετικό στυλ. Για παράδειγμα, αν σε μια συντηρητική δικηγορική εταιρεία ντύνονται όλοι κομψά και στυλιζαρισμένα, μια απόπειρα κάποιου εργαζόμενου να εμφανιστεί ατημέλητος δε θα είναι καθόλου καλή ιδέα. Αντίθετα, αν φορέσει το κλασικό, καλοσιδερωμένο κοστούμι θα κάνει πολύ καλή εντύπωση. Όταν οι άλλοι μας μοιάζουν, τους νιώθουμε ότι ανήκουν στο Εμείς, οι υπόλοιποι είναι Αυτοί.   

Εκτός από το ντύσιμο, γενικά, αν αναπαράγουμε τη συμπεριφορά, τη στάση σώματος και το επικοινωνιακό ύφος του άλλου, αν κάνουμε δηλαδή ένα καθρέφτισμα, κερδίζουμε την εκτίμησή του.  Έτσι, αν κάποιος κάθεται αναπαυτικά στον καναπέ και εμείς καθίσουμε με ανάλογο τρόπο δείχνουμε άνετοι και χαλαροί και θα νιώσει άνετα. Αντίθετα, αν καθίσουμε σφιγμένοι, θα τον κάνουμε να αισθανθεί άβολα.

Αν ο άλλος μιλάει με αργή και ήρεμη φωνή, θα νιώσει πιο καλά αν του μιλήσουμε κι εμείς αργά και ήρεμα. Το ίδιο ισχύει και με τις λέξεις που χρησιμοποιούμε. Αν ο άλλος μιλάει με απλό τρόπο κι εμείς του απαντάμε με λεξιλόγιο διανοούμενου ή επιστήμονα, σίγουρα θα μας αντιπαθήσει.

Τα κοινά ενδιαφέροντα επίσης δένουν τους ανθρώπους. Δεν μπορεί να κρατήσει για πολύ μια σχέση που στον ένα αρέσουν τα μπουζούκια και στον άλλον η όπερα, αν ο ένας είναι αθλητικός τύπος και ο άλλος νωθρός και κοιλιόδουλος. Γι’ αυτό βλέπουμε στα ζευγάρια, ο πιο ερωτευμένος που θέλει να έχει διάρκεια η σχέση, ακολουθεί τα ενδιαφέροντα του άλλου και πολλές φορές εγκαταλείπει  τα δικά του.

Όμως αν αντιγράφουμε πολύ πιστά τον άλλον, πέφτουμε στη μίμηση που μας κάνει να φαινόμαστε χωρίς αυτοπεποίθηση και όχι ευφυείς. Η διαφορά ανάμεσα στο καθρέφτισμα και στη μίμηση είναι ζήτημα διαβάθμισης. Αν φανούμε υποκριτικοί, συγκαταβατικοί και χειριστικοί, τότε η προσπάθειά μας για καθρέφτισμα, θα γίνει μπούμερανγκ. Αν όμως δείξουμε ότι είναι μια ειλικρινής προσπάθεια από μέρους μας για να κάνουμε τον άλλο να αισθανθεί άνετα ή για να επικοινωνήσουμε πιο αποτελεσματικά, θα είμαστε ευπρόσδεκτοι στην αγκαλιά του άλλου.   

* Η Χαρά Ζήκα είναι Χημικός, Δρ. Φαρμακευτικής, συγγραφέας του βιβλίου «Έρωτας, Χημεία & Σεξ»-Εκδόσεις Ιανός και δημοσιογράφος. Ζει τη Μυτιλήνη και αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη στο Lesvosnews.net στη στήλη "Η αλχημεία του έρωτα