Παν και Έρωτας

Παν και Έρωτας

Σήμερα η σεξουαλικότητα έχει υπερεκτιμηθεί και διαστρεβλωθεί. Αντίθετα οι αρχαίοι Έλληνες έδωσαν μορφή στα πολλαπλά πρόσωπά της με πολλές θεές και πολλούς θεούς, εξηγώντας πληρέστατα ότι η σεξουαλικότητα αλλάζει ανάλογα με τη φάση της ζωής μας. Ο θεός του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου παρουσιάζεται σαν ένας ασπρομάλλης γέρος που δεν έχει άλλη δουλειά από το να ασχολείται με το κρεβάτι των πιστών του. Τιμωρεί όσους κάνουν σεξ πριν το γάμο ή σε περιόδους νηστείας, απαιτεί πίστη και υπακοή και γενικά εμφανίζεται ως απόλυτος πολέμιος του σεξουαλικού ενστίκτου.

Έτσι εξηγείται ως ένα βαθμό η ταραχή και η απώθηση της σεξουαλικότητας σε πολλούς ανθρώπους. Αντίθετα, σε όλους τους αρχαϊκούς πολιτισμούς η σεξουαλικότητα ήταν ιερή. Όμως πάντα υπήρχαν ειδικές τελετουργίες που προστάτευαν την ψυχή από τη συνάντηση με αυτή την ιερή δύναμη. Γιατί όποιος απρόσεχτα αναζητά να συνδεθεί με το θεό που τον αντιπροσωπεύει, κινδυνεύει όπως η Σεμέλη να γίνει στάχτη.

Η Σεμέλη ήταν η μητέρα του Διόνυσου, ο οποίος ήταν καρπός της σεξουαλικής ένωσής της με το Δία. Όταν το έμαθε η Ήρα εμφανίστηκε σ’ αυτή με τη μορφή της παραμάνας της και την παρότρυνε να ζητήσει από το Δία να παρουσιαστεί μπροστά της με τη θεϊκή του μορφή. Εκείνος θέλοντας να ικανοποιήσει την απαίτησή της εμφανίστηκε ως θεός, με εκτυφλωτικό φως και κεραυνούς που τη σκότωσαν.

Δύο θεότητες που πολύ εύστοχα αναπαριστούν τη σεξουαλικότητα του ανθρώπου είναι ο Έρωτας και ο Παν. Σε πολλά αγγεία ο Έρωτας και ο Παν αναπαριστώνται να παλεύουν, γιατί σε αντίθεση με τον ευγενή Έρωτα, το τραγόμορφο πλάσμα με το μαλλιαρό τρίχωμα, κατοικούσε μόνο στις σπηλιές, περιπλανιόταν στα δάση, έστηνε καρτέρι στις νύμφες, τις κυνηγούσε και τις έκανε δικές του με σφοδρότητα και βία. Ο Παν αναπαριστά το ζωώδες σεξουαλικό ένστικτο, τη σεξουαλική παρόρμηση και τη σκοτεινή επιθυμία. Ο Παν δεν αγαπά, μόνο αποπλανά, η βίαιη ικανοποίησή του δεν μπορεί να οδηγήσει σε αγάπη, το αποτέλεσμα όλων των ερωτικών του συναντήσεων είναι η εγκατάλειψη της νύμφης και η επιστροφή στη μοναχικότητά του.

Κάθε άτομο, σαν αγνή νύμφη που χορεύει ξένοιαστα στο δάσος, θα έρθει σε συνάντηση με τον Πάνα, θα βιώσει τον πανικό και την ταραχή από τη βίαιη απελευθέρωση του σεξουαλικού ενστίκτου. Ωστόσο αν γίνει έρμαιο αυτής της θεότητας δεν πρέπει να έχει βλέψεις για τον Όλυμπο, ο Παν με το τραγίσιο του κορμί είναι καταδικασμένος σε αδυναμία υπέρβασης από το γήινο στο πνευματικό.

 Η μόνη νύμφη που ξέφυγε από τον Πάνα ήταν η Σύριγξ η οποία μεταμορφώθηκε σε καλάμι για να μην την κατακτήσει. Εκείνος στην προσπάθειά του να τη βρει έκοψε πολλά καλάμια κι έφτιαξε τον αυλό του, του οποίου ο απόηχος αντηχεί στα αυτιά  κάθε ανθρώπινης ύπαρξης που ακούει τον ήχο από το ξύπνημα της σεξουαλικής επιθυμίας.

* Η Χαρά Ζήκα είναι Χημικός, Δρ. Φαρμακευτικής, συγγραφέας του βιβλίου «Έρωτας, Χημεία & Σεξ»-Εκδόσεις Ιανός και δημοσιογράφος. Ζει τη Μυτιλήνη και αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη στο Lesvosenws.net στη στήλη "Η αλχημεία του έρωτα"