Άγχος, άγχος, άγχος…

Γράφει η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου *

Άγχος, άγχος, άγχος…. Μα πόσο άγχος πια; Όλο και περισσότερος κόσμος πλέον χρησιμοποιεί τους όρους «άγχος» και «κατάθλιψη» θέλοντας να περιγράψει τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνει. Ωστόσο, πολλές φορές αυτοί οι όροι περιγράφουν φυσιολογικές καταστάσεις.

 Για να γίνει αυτό πιο κατανοητό, θα δώσουμε τον ορισμό του «άγχους», μιας και γι’ αυτό μιλάμε σήμερα: «Άγχος είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού μας απέναντι σ’ έναν επικείμενο κίνδυνο». Αυτό, λοιπόν, είναι το φυσιολογικό άγχος. Είναι ένα σύνολο σωματικών αντιδράσεων όταν ο εγκέφαλος εκτιμήσει ότι υπάρχει κίνδυνος. Μέχρι στιγμής, ακούγεται πολύ φυσιολογικό το γιατί ολοένα και περισσότερος κόσμος βιώνει άγχος. Έχει κάθε λόγο να αντιδρά μ’ αυτό το φυσιολογικό συναίσθημα, μιας και οι απειλητικοί και επικίνδυνοι παράγοντες σήμερα υφίστανται στη ζωή μας περισσότερο από το παρελθόν (πχ ανεργία, σημαντικά οικονομικά προβλήματα, ζητήματα επιβίωσης κλπ). Σ’ έναν άνθρωπο, λοιπόν, που ζει και κοιμάται μέσα στο αυτοκίνητο του, δεν μπορείς να του καταλογίσεις το γιατί βιώνει άγχος, θυμό, απογοήτευση ή θλίψη.

Πότε, όμως, το φυσιολογικό άγχος μετατρέπεται σε παθολογικό;

Το άγχος μετατρέπεται σε παθολογικό όταν η εκτίμηση που κάνει ο εγκέφαλος για την επικείμενη απειλή, δεν ανταποκρίνεται σε πραγματικό κίνδυνο. Αυτό συμβαίνει όταν εμείς οι ίδιοι ερμηνεύσουμε μια συνθήκη ως απειλητική και επικίνδυνη, τότε το σώμα μας θα πάρει την εντολή και θ’ αρχίσει να προετοιμάζεται ώστε να αντιμετωπίσει αυτό τον κίνδυνο. Προσέξτε, όμως, ποια είναι η σημαντική διαφορά του φυσιολογικού με το παθολογικό άγχος: «Όταν εμείς ερμηνεύσουμε…..». Τα επίπεδα του άγχους, λοιπόν, που θα βιώσουμε ,εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίο εμείς οι ίδιοι θα αξιολογήσουμε μια κατάσταση. Φανταστείτε, δηλαδή, τι συμβαίνει στις περιπτώσεις εκείνες των ανθρώπων που έχουν την τάση να καταστροφολογούν και να τα βλέπουν όλα ως επικίνδυνα και απειλητικά. Μα πόσο άγχος πια;;;

Μύθοι και πραγματικότητα για το άγχος

• Όλοι βιώνουν το άγχος με τον ίδιο τρόπο. Αυτό σαφώς και δεν ισχύει. Το άγχος είναι διαφορετικό σε κάθε άνθρωπο και είναι άμεσα εξαρτημένο από τον τρόπο που ο καθένας ερμηνεύει την κατάσταση που έχει ν’ αντιμετωπίσει.
• Το άγχος είναι κακό και δεν πρέπει να υπάρχει. Άλλος ένας μύθος που σαφώς δεν ισχύει. Το άγχος είναι ένα υγιές συναίσθημα που μας κινητοποιεί να κάνουμε πράγματα. Όταν ξεπερνάει τα φυσιολογικά επίπεδα και μας αποδιοργανώνει, τότε μπορούμε να πούμε ότι είναι «κακό».
• Ο τρόπος που ο καθένας αντιμετωπίζει το άγχος του, θα βοηθήσει και μένα. Αυτό δεν ισχύει κι έτσι δεν θα πρέπει ν’ απογοητεύεστε αν κάποιος σας πρότεινε κάποιες τεχνικές που βοηθούν εκείνον, ενώ σε σας δεν έχουν εφαρμογή. Μόνο ένα πρόγραμμα βασισμένο στις ατομικές σας ανάγκες θα είναι αποτελεσματικό σε σας.

Δεν μπορούμε να εκμηδενίσουμε τους παράγοντες και τις καταστάσεις που μας προκαλούν άγχος στη ζωή μας. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μάθουμε να τους διαχειριζόμαστε. Πως; Αλλάζοντας τον τρόπο που βλέπουμε αυτές τις καταστάσεις!

* Η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου είναι Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια παιδιών- εφήβων- ενηλίκων, και εξειδικευμένη στη Νόσο Alzheimer. Εργάζεται στο δικό της Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας «Ψυχή & Λόγος» στην οδό Καβέτσου 13, Μυτιλήνη. Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2251104284. Περισσότερες πληροφορίες στο eirinichatzianagnostou.blogspot.gr