Πλώρη για την καταστροφή της Ναυτικής- Ναυπηγικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς μας

ΥΠΟΜΝΗΜΑ
Προς: ΥΠΠΟ - Γεν. Δ/νση Αρχαιοτήτων &Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Κυρία Ελένη Κόρκα
- Δ/νση Νεώτ. Πολιτ. Αποθέματος & Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Σ. Φωτοπούλου
- Υπουργό Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, Κύριο Παναγιώτη Κουρουμπλή
- Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Κύριο  Βαγγέλη Αποστόλου
- Γεν. Γραμμ. Αιγαίου &Νησιωτ. Πολιτικής, Κύριο Γιάννη Θεοδοσιάδη – Γιαννέλλη
- Ελληνικό  & Διεθνές ICOMOS

         Κοιν. Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος, Κυρία Αναγνωστοπούλου
                  Ελληνικό Σύνδεσμο Παραδοσιακών Σκαφών, Κύριο Μάνο Βερνίκο
                  Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Κύριο Γιώργο Χατζηστεργίου
                  ΜΜΕ
Θέμα: Πλώρη για την καταστροφή της Ναυτικής- Ναυπηγικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς μας

Κύριοι Υπουργοί,
Κύριοι αρμόδιοι

Η Δημιουργία και η ανάπτυξη της ναυτικής –ναυπηγικής μας κληρονομιάς χάνεται στα βάθη χιλιάδων χρόνων! Η 1η γραπτή περιγραφή ναυπήγησης πλοίου στην ανθρώπινη ιστορία., ήταν η ναυπήγηση της σχεδίας του Οδυσσέα στο νησί της Καλυψώς, στο Αιγαίο και χιλιετίες (8.000, περίπου) πριν από την εποχή της Οδύσσειας οι νησιώτες του προϊστορικού Αιγαίου κατασκεύασαν τα πρώτα πλωτά μέσα, γεγονός που αποδεικνύεται από τη μεταφορά των εργαλείων του οψιδιανού,
Καθοριστικοί παράγοντες για την ανάπτυξη και κυριαρχία της Ελληνικής ναυτοσύνης και του Αιγαιοπελαγίτικου Πολιτισμού ήταν η γεωμορφολογία της πατρίδας μας (νησιωτικό σύμπλεγμα του Αιγαίου και η δαντελωτή ακτογραμμή της Ελληνικής γης) καθώς και η ανάγκη για επικοινωνία και εξερεύνηση σε συνδυασμό με τις ικανότητες των Ελλήνων στη ναυπήγηση καϊκιών.

Τώρα, μετά από όλη αυτή τη θαυμαστή ιστορία και προϊστορία μας, που ακόμη και σήμερα στην παρούσα δύσκολη οικονομική θέση μας, μπορούμε να καυχιόμαστε για το παρελθόν και να ελπίζουμε στο μέλλον, ζούμε την προσβολή αυτής της ιστορίας μας και τον αφανισμό του Πολιτισμού μας, με την καταστροφή των παραδοσιακών ξύλινων αλιευτικών καΐκιών, αριστουργήματα χειροτεχνίας, έναντι "τριάκοντα αργυρίων"!

Η Ε.Ε. , στην προσπάθεια της μείωσης της υπεραλίευσης, εκδίδει οδηγία από το 1991 για την απόσυρση των καϊκιών και την κατάθεση της άδειας αλίευσης και συγκεκριμένα την Κ.Ο. 1198/2006 , η οποία τροποποιείται το 2014 και οδηγεί στην πλήρη καταστροφή του καϊκιού.

 Έτσι από το 1991 έως το 2017 θρηνήσαμε την καταστροφή 12.500 περίπου αλιευτικών σκαφών, εκ των οποίων το 90 – 95 %  ήταν ξύλινα χειροποίητα καΐκια της Ελληνικής ξυλοναυπηγικής τέχνης, που κατασκευάστηκαν στα Ελληνικά παραδοσιακά ναυπηγεία (καρνάγια). Με καινούργιες αποφάσεις αρχίζει η καταστροφή και άλλων 763 αλιευτικών ξύλινων καϊκιών, με αποζημίωση που φθάνει στο ποσό των 46 εκ. €, αντί αυτό να διατεθεί για τη συντήρηση τους (πηγή: "Ελληνικός Σύνδεσμος Παραδοσιακών Σκαφών", Ιστορικό, www.traditionalboats.gr).

Η ναυτική –ναυπηγική μας παράδοση, λοιπόν, εν έτη 2018 – ΕΤΟΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ- εξαφανίζεται -χάνεται με την ολέθρια μείωση των ξύλινων αλιευτικών σκαφών, των παραδοσιακών καρνάγιων, της τέχνης του καραβομαραγκού, που με τα χέρια τους και το μεράκι τους, κατάφεραν να χτίσουν σκαριά όπως τα ξακουστά περάματα, τρεχαντήρια, σακολέβες, τράτες για καραβοκύρηδες απ’ όλο το Αιγαίο, συνεχίζοντας την τέχνη του Οδυσσέα και των προγόνων τους.. Μια τέχνη που δυστυχώς σταδιακά χάνεται και μαζί της χάνονται όχι μονάχα αυτά τα σκαριά αλλά και ολόκληρος ο κόσμος του ταρσανά με τους μαστόρους, τους βαφείς, καλαφάτες, ιστιοράφτες, αρμαδώρους, μηχανικούς, παραγιούς, τα εργαλεία, τη γλώσσα, τους στίχους, τα τραγούδια τους.

Πιστεύουμε ότι είναι το ίδιο και ίσως χειρότερο αυτό που συμβαίνει με την καταστροφή των καϊκιών με τις φοβερές και μη αναστρέψιμες καταστροφές των μνημείων της Παλμύρας και τόσων άλλων μνημείων εξ αιτίας των πολέμων.
Ενώνοντας, λοιπόν, και εμείς τις δυνάμεις μας μαζί με άλλους φορείς, παρακαλούμε και απαιτούμε την άμεση τροποποίηση των οδηγιών της Ε.Ε. και τη λήψη μέτρων από την Ελληνική Κυβέρνηση ώστε να σταματήσουν άμεσα αυτές οι ολέθριες και μη αναστρέψιμες καταστροφές της Ναυπηγικής μας, του Πολιτισμού μας! Η αλλαγή της χρήσης των καϊκιών όταν αποσύρονται σε τουριστικά, ιδιωτικά και όχι της καταστροφής τους, όπως έχουν ήδη προτείνει και άλλοι φορείς πιθανότατα ν αποτελεί μια εύκολη και άμεσα προσεγγίσιμη λύση.

Και να μην ξεχνάμε ότι τα ξύλινα αυτά σκαριά, τα αριστουργήματα ανθρώπινης τέχνης, είναι "ζωντανά μνημεία" με "συναισθηματική σχέση" τόσου του καραβομαραγκού όσο και του καραβοκύρη με αυτά!

Με πολλή τιμή
Για το Διοικητικό Συμβούλιο

Η Πρόεδρος
Δρ  Μ. Βαρτή- Ματαράγκα