«Ξαναζωντανεύει» το παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης: Μια νέα εποχή για τον πολιτισμό της Λέσβου
«Ξαναζωντανεύει» το παλιό κτήριο του Αρχαιολογικού Μουσείου Μυτιλήνης. Ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης, υπέγραψε την ένταξη στο Πρόγραμμα ΕΣΠΑ Βόρειο Αιγαίο 2021- 2027 το έργο εκσυγχρονισμού του κτηρίου, προϋπολογισμού ύψους 2.521.700 ευρώ.
Στόχος είναι η αποκατάσταση του κτηρίου, η αναδιαρρύθμισή του, ώστε να απαντά στις σύγχρονες μουσειακές απαιτήσεις και η δημιουργία νέας μόνιμης έκθεσης, η οποία θα προβάλλει, με τον αρτιότερο τρόπο, την ιστορία και τον πολιτισμικό πλούτο της Λέσβου, από την τελική νεολιθική περίοδο ως την ύστερη Ρωμαιοκρατία. Η νέα έκθεση στο Παλαιό Μουσείο θα έρθει να συμπληρώσει το εκθεσιακό πρόγραμμα του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου, το οποίο βρίσκεται σε κοντινή απόσταση. Έτσι, ο επισκέπτης θα μπορεί να αποκομίσει μια ολοκληρωμένη εικόνα της ζωής, στην αρχαία Λέσβο, από τη νεολιθική εποχή μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια, αλλά και να αντιληφθεί το ρόλο που διαδραμάτισε το νησί και η ευρύτερη του περιοχή, στον αρχαίο κόσμο. Το κτηριολογικό πρόγραμμα της αποκατάστασης και της αναδιαρρύθμισης του παλιού αρχαιολογικού Μουσείου αφορά στην κατανομή των λειτουργιών στο ισόγειο και στους δύο ορόφους του κτηρίου σε συνολικό καθαρό εμβαδόν 543 τ.μ. Επίσης, προβλέπεται αναψυκτήριο εμβαδού 129 τ.μ. με υπαίθριο χώρο 287 τ.μ. και εξυγίανση του υπάρχοντος περιβάλλοντος χώρου του μουσείου.
Το παλιό αρχαιολογικό μουσείο στεγάζεται σε νεοκλασικό εκλεκτικιστικού ρυθμού διώροφο κτίριο, με υποστατικό και μεγάλο αύλειο χώρο στην οδό Αργύρη Εφταλιώτη. Οικοδομήθηκε το 1912 και ανήκε στην οικογένεια Αχιλλέα Βουρνάζου από την Οδησσό. Σχεδιάστηκε δε από τον Σμυρνιό αρχιτέκτονα Σ. Βαφειάδη.
Τον Δεκέμβριο του 1965, ύστερα από τις ενέργειες του τότε γενικού διευθυντή των Αρχαιοτήτων Ιωάννη Κοντή, το κτήριο αγοράστηκε από το υπουργείο Πολιτισμού. Στο μεταξύ το πρώτο Μουσείο της Μυτιλήνης, το οποίο είχε ανεγερθεί στην κοντινή θέση Κιόσκι από την Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή το 1935, παρουσίαζε σοβαρές ρωγμές λόγω της καθίζησης του εδάφους, οπότε τα εκθέματα που στέγαζε αποφασίσθηκε να απομακρυνθούν. Τα πήλινα αντικείμενα και ορισμένα βαριά λίθινα μεταφέρθηκαν τότε στο νεοαποκτηθέν κτίριο.
Πρώτη φορά το 1967 ο τότε Έφορος των Αρχαιοτήτων Βασίλειος Πετράκος δημιούργησε στο κτίριο της οδού Αργύρη Εφταλιώτη αρχαιολογική έκθεση, η οποία λίγα χρόνια αργότερα, το 1974, συρρικνώθηκε σε δύο μόνον αίθουσες. Το 1985 στο κτίριο εγκαταστάθηκε το νεοιδρυθέν υπουργείο Αιγαίου και τα λίγα αρχαία που ήταν εκτεθειμένα μεταφέρθηκαν στο υπόγειο. Πέντε χρόνια μετά, τον Αύγουστο του 1990 το κτίριο επεστράφη στο υπουργείο Πολιτισμού και αμέσως άρχισε η οργάνωση της έκθεσης, η οποία τελικά άνοιξε τις πύλες της στο κοινό στις 31.7.1991 και εγκαινιάστηκε από τον υπουργό Πολιτισμού Τζαννή Τζανετάκη. Τα εκθέματά της αφηγούνταν την μακραίωνη ιστορία της Λέσβου, χρονολογούμενα από τους προϊστορικούς χρόνους έως την ύστερη αρχαιότητα. Στο κεντρικό κτίριο φιλοξενήθηκαν κυρίως κεραμική, ειδώλια και κοσμήματα. Στο υποστατικό και τον αύλειο χώρο τοποθετήθηκαν τα βαριά αντικείμενα, όπως τα μοναδικά αιολικά κιονόκρανα από τους αρχαϊκούς ναούς της Κλοπεδής, οι σπουδαιότερες επιγραφές, επιτύμβιες στήλες, αρχιτεκτονικά μέλη, αγάλματα και βωμοί.
Από το 1997, που ολοκληρώθηκε η ανέγερση του Νέου Κτιρίου του Αρχαιολογικού Μουσείου στο Κιόσκι, εκεί όπου άλλοτε είχε οικοδομηθεί το πρώτο Μουσείο της Μυτιλήνης, το κτίριο επί της οδού Αργύρη Εφταλιώτη επικράτησε να λέγεται «Παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης». Μετά από πολλά χρόνια λειτουργίας του, το κτίριο άρχισε να παρουσιάζει σοβαρότατες φθορές, οι οποίες καθιστούσαν απαγορευτική την είσοδο στους επισκέπτες και έτσι από το 2014 το Μουσείο έκλεισε.
Στρατής Μπαλάσκας / ΑΠΕ - ΜΠΕ
