Δεν είναι μία συνηθισμένη επέτειος μνήμης για τον Ηλία Βενέζη. Δεν εξαντλείται σε πανηγυρικούς τόνους για το πόσο σημαίνων συγγραφέας υπήρξε. Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη μας δίνει έναν μπούσουλα για τη ζωή και το έργο του. Τα σαράντα χρόνια από το θάνατο του Ηλία Βενέζη (ψευδώνυμο του Ηλία Μέλλου, 1904 Αϊβαλί - 1973 Αθήνα) τα γιορτάζει με την ανακοίνωση της ολοκλήρωσης του Αρχείου Ηλία Βενέζη.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Τρίτη (7 μ.μ.), στο αμφιθέατρο Cotsen Hall (Αναπήρων 9, Κολωνάκι). Θα το παρουσιάσουν η κόρη του συγγραφέα, Αννα Βενέζη-Κοσμετάτου, ο συγγραφέας Τάκης Θεοδωρόπουλος, η Δήμητρα Παπακωνσταντίνου, υπότροφος του Demos Foundation, και η Ναταλία Βογκέικωφ-Brogan, υπεύθυνη Αρχείων της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα. Η παρουσίαση θα συνοδεύεται από έκθεση αρχειακού υλικού. Η εκδήλωση είναι ανοιχτή για το κοινό.
Το αρχείο, δώρο της κόρης στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη το 2010, αποτελείται από την προσωπική (συμπεριλαμβάνονται και οι επιστολές που έστειλε από τη φυλακή) και επαγγελματική του αλληλογραφία (με εκδότες και κριτικούς), αδημοσίευτες ραδιοφωνικές ομιλίες (από τη θητεία του στην Εθνική Ελληνική Ραδιοφωνία), καθώς και αποκόμματα εφημερίδων. Εντούτοις δεν πρέπει να δοθεί η εντύπωση ότι ολοκληρώθηκε η καταγραφή του Αρχείου Ηλία Βενέζη. Βρίσκεται ακόμη σε διαδικασία επεξεργασίας έως ότου φτάσουμε στην τελική περιγραφή και καταλογογράφηση.
Στην παλιά γενιά, ο Ηλίας Βενέζης αποτελεί φετίχ και ταμπού. Ανήκει στην ονομαζόμενη γενιά του '30, η οποία εισήγαγε στη νεοελληνική λογοτεχνική σκηνή το ολοκληρωμένο αστικό μυθιστόρημα, εκ προθέσεως και εξ αποτελέσματος. Η νεότερη και νεότατη γενιά, αν θέλει να γνωρίσει τους παλαιότερους συγγραφείς, πρέπει να ανατρέξει στο 1922. Τη χρονιά της Μικρασιατικής Καταστροφής. Πάνω σ' αυτό τον ξεριζωμό εξυφαίνεται μία μυθιστορηματική τριλογία, που ξεκίνησε με «Το νούμερο 31328» (1931), συνεχίστηκε με τη «Γαλήνη» (1939) και ολοκληρώθηκε με την «Αιολική Γη» (1943).
Ας «ακούσουμε» τον ίδιο τον Ηλία Βενέζη να μας εξιστορεί πώς έγινε συγγραφέας:
«Ηταν μέρα που γύριζα στη Μυτιλήνη από τα κάτεργα της Ανατολής. Η αποβάθρα ήταν γεμάτη κόσμο. Ολοι ήθελαν να μου σφίξουν το χέρι, να μου μιλήσουν, να με ρωτήσουν για τους δικούς τους, που είχαν μείνει στην απέναντι αιολική γη».
Τότε τον πλησίασε ένας άγνωστος σ' αυτόν:
- Τι σκοπεύεις να κάνεις τώρα;
- Να ξεχάσω!
- Πρέπει να τα γράψεις όλα.
- Ολα!
- Ολα.
«Δίσταζα, δεν ήθελα να γράψω».
- Ακου, μου λέει ο φίλος μου. Είμαι κι εγώ λίγο συγγραφέας. Δημοσιεύω ένα δικό μου μυθιστόρημα στην «Καμπάνα». Είναι μια καλή εφημερίδα. Οταν τελειώσω το δικό μου, κοίτα να έχεις έτοιμο το δικό σου... Η «Ζωή εν τάφω» τελείωσε σε μερικές εβδομάδες. Ο Μυριβήλης διάβαζε τα χειρόγραφά μου και κινούσε το κεφάλι. «Καλά πας», μου 'λεγε. «Γράφε».
πηγη: enet.gr
