Πανηγύρι του «πρόσφυγα Άγιου» και παρουσίαση βιβλίου - Ένα «Μικρασιάτικο διήμερο» στη Μυτιλήνη από το Κιρκινέτσι - 23 και 24 Νοεμβρίου
Το Σαββάτο 23 Νοεμβρίου παρουσίαση του βιβλίου του Βλάση Αγτζίδη «Μεταξύ Σεβρών και Λωζάννης. Πλευρές της Μικρασιατικής τραγωδίας». Την Κυριακή 24 Νοεμβρίου στον Άγιο Γεώργιο Μυτιλήνης, ξανά τιμάμε τη γιορτή του Άι Γιώργη του Χιοπολίτη, πολιούχου Αγίου των Κυδωνιών (Αϊβαλί)
Ένα διήμερο για τη Μικρασία οργανώνει το ερχόμενο Σαββατοκύριακο 23 και 24 Νοεμβρίου ο Σύλλογος κατοίκων των συνοικιών Κουλμπάρας και Κιόσκι Μυτιλήνης «το κιρκινέτσι».
- Το Σαββάτο 23 Νοεμβρίου στις 6,30 το απόγευμα στην αίθουσα της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, με ομιλητή το συγγραφέα Βλάση Αγτζίδη και σε συνεργασία με το βιβλιοπωλείο «Book&Art» και τις «εκδόσεις Πατάκη», παρουσιάζεται το βιβλίο «Μεταξύ Σεβρών και Λωζάννης. Πλευρές της Μικρασιατικής τραγωδίας».
H συνθήκη που υπογράφτηκε στις 24 Ιουλίου 1923 στη Λωζάννη της Ελβετίας ακύρωνε και αναθεωρούσε τη Συνθήκη των Σεβρών του Αυγούστου του 1920. Πρόκειται για την τελευταία πράξη μιας ιστορικής διαδικασίας που άρχισε το 1914, με την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, και κορυφώθηκε με την ήττα του ελληνικού στρατού τον Αύγουστο του 1922 από τα τουρκικά εθνικιστικά στρατεύματα του Μουσταφά Κεμάλ. Η μικρασιατική καταστροφή υπήρξε μια πρωτοφανής ανθρωπιστική καταστροφή για τους Έλληνες, τους Αρμένιους και τις υπόλοιπες μη μουσουλμανικές κοινότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Στο βιβλίο αναλύονται οι δύο συνθήκες (Σεβρών και Λωζάννης), το γεωπολιτικό περιβάλλον εντός του οποίου υπογράφτηκαν, καθώς και οι πρόνοιές τους, ο Εθνικός Διχασμός και η διαχείριση της μικρασιατικής πρόκλησης, οι προσδοκίες και οι ματαιώσεις για το Ζήτημα του Πόντου, η στάση των Μεγάλων Δυνάμεων, οι αιτίες της μικρασιατικής καταστροφής και το τέλος της τραγωδίας. Παρακολουθούμε, επίσης, την τύχη των προσφύγων του ’22 στην Ελλάδα (αποκατάσταση, αντιμετώπιση από τις πολιτικές δυνάμεις, σχέση με την αριστερά, εκλογική συμπεριφορά), καθώς και τους πρόσφυγες στη Ρωσία και στην ΕΣΣΔ.
Ο Βλάσης Αγτζίδης είναι διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του AΠΘ, με βασικές του σπουδές τα Μαθηματικά και τους Η/Υ (ΕΚΠΑ). Το αντικείμενο της διατριβής του, την οποία υποστήριξε το 1996, ήταν η σοβιετική, κομματική, ελληνόφωνη εφημερίδα του Καυκάσου Κόκκινος Καπνάς (Κόκκινος καπνεργάτης), μέσω της οποίας αποκωδικοποιούνται οι «απόκρυφοι» επικοινωνιακοί κώδικες της σταλινικής εκδοχής του σοβιετικού καθεστώτος. H μελέτη του για την παρευξείνιο διασπορά και τις ελληνικές εγκαταστάσεις στις βορειοανατολικές περιοχές του Εύξεινου Πόντου έλαβε το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Τα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα σχετίζονται με τον σοβιετικό Μεσοπόλεμο και την ιστορία του σοβιετικού ελληνισμού, την ελληνική διασπορά, την ιστορική εμπειρία του ελληνισμού στη Μικρά Ασία, κυρίως στις περιοχές του Πόντου και της Ιωνίας, καθώς και με τη διαδικασία μετάβασης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην εποχή των εθνών-κρατών. Πήρε μέρος στην επιχείρηση απεγκλωβισμού των Ελλήνων από το εμπόλεμο Σοχούμι του Καυκάσου κατά την περίοδο του πολέμου μεταξύ Αμπχαζίων και Γεωργιανών, καθώς και στην οργανωτική επιτροπή που συγκρότησε το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού. Έχει εκδώσει και επιμεληθεί 18 βιβλία. Έχει δημοσιεύσει αρκετά άρθρα για τα θέματα που τον ενδιαφέρουν.
Δίδαξε το μάθημα για το συλλογικό Τραύμα και τη διαχείριση της Μνήμης στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 2009 επιμελείται του Σεμιναρίου Ιστορίας στο «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο» του δήμου Κηφισιάς.
- Την Κυριακή 24 Νοεμβρίου από τις 8,30 το πρωί, στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου της Μυτιλήνης, στο ιστορικό κέντρο της πόλης, ξαναζωντανεύει το πανηγύρι του «πρόσφυγα Άγιου».
Ένα πανηγύρι που οργανωνότανε μέχρι τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1980 από τους Αιβαλιώτες ακόμα και της πρώτης γενιάς πρόσφυγες, την πλησιέστερη Κυριακή στην 26η Νοεμβρίου γιορτή του πολιούχου Αγίου των Κυδωνιών (Αιβαλί) του Αγίου Γεωργίου του Χιοπολίτη. Πάντα στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του τροπαιοφόρου της Μυτιλήνης όπως και στο Αϊβαλί, τα λείψανα του Αγίου της πόλης βρισκόταν στην εκκλησία του εκεί Αγίου Γεωργίου.
Στο επίκεντρο του πανηγυριού, η εικόνα του Αγίου Γεωργίου του Χιοπολίτη, ζωγραφισμένη το 1865 από τον άγνωστο Κυδωνιάτη ζωγράφο «αναγιώτη Ζουγράφου» όπως αναφέρεται, «δια συνδρομής και εξόδων των εν τη πόλει ταύτη διαμενόντων Κυδωνιέων». Από Αιβαλιώτες δηλαδή του πρώτου διωγμού το 1821, του διωγμού εκείνου για τη συμμετοχή της πόλης στην Ελληνική Επανάσταση. Πρόσφυγες που δεν ξαναγύρισαν να ξαναχτίσουν το Αϊβαλί το 1832. Έμειναν στη Μυτιλήνη, σχημάτισαν μια μικρή κοινότητα – πρεσβεία της «καρσινής» Πολιτείας τους, έμποροι στην πλειοψηφία τους κάτοικοι της Κουλμπάρας και του Κιοσκιού οι οποίοι και κάθε μέρα τιμής του Αγίου τους μαζευόταν για να τον τιμήσουν στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Μυτιλήνης στην οποία και ιστόρησαν και την εικόνα του. Όπως έκαναν φυσικά και στο Αϊβαλί. Πριν οι άνθρωποι του φύγουν το 1917 και ξανά το 1922.
Ο Άγιος «των εν τη πόλει ταύτη διαμενόντων Κυδωνιέων» παρέμενε στη Μυτιλήνη θαρρείς και τους περίμενε να τους μαλακώσει τον καημό της προσφυγιάς.
Μετά το 1922 πάντα στον Αϊ Γιώργη της Μυτιλήνης οι Αιβαλιώτες στόλιζαν την εικόνα την πλησιέστερη Κυριακή της γιορτής του. Και τιμούσαν τον Άγιο τους με κόλλυβα και άρτους αλλά και νηστίσιμους «μπαλεζέδες» στο τέλος της λειτουργίας.
Ο Σύλλογος κατοίκων των συνοικιών Κουλμπάρας και Κιόσκι Μυτιλήνης καλεί όλους τους απογόνους Μικρασιατών προσφύγων να συμμετέχουν στις εκδηλώσεις. Ιδιαίτερα καλεί όλους τους απογόνους των Αιβαλιωτών και άλλων Μικρασιατών προσφύγων, όλους τους Μυτιληνιούς, την Κυριακή το πρωί στον Άγιο Γεώργιο της Μυτιλήνης.
