Η μεγάλη προσέλευση και το ενδιαφέρον, όχι μόνο της επιστημονικής κοινότητας αλλά και των απλών πολιτών, ήταν τα χαρακτηριστικά της διημερίδας που διοργάνωσε το Επιμελητήριο Λέσβου με θέμα: «Μνημεία Οθωμανικής περιόδου στη Μυτιλήνη» στις 5 και 6 Απριλίου. Με προσκεκλημένους ομιλητές - επιστήμονες από την Αθήνα, αλλά και από τα απέναντι τουρκικά παράλια, η διημερίδα στόχευε στην καταγραφή απόψεων σχετικά με την προστασία, την ανάδειξη, τις νέες χρήσεις, αλλά και τη συμβολή των μνημείων αυτών στην τουριστική προβολή της πόλης μας, ενώ παράλληλα παρουσιάστηκαν και οι αναλογίες με τη γειτονική πόλη του Αϊβαλί. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με την αιγίδα του ICOMOS Ελλάδας, τη σύμπραξη της κίνησης «Συνύπαρξη και Επικοινωνία στο Αιγαίο» και τη στήριξη του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Λέσβου, στην αίθουσα συνεδριάσεων «ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΥΛΑΚΕΛΛΗΣ».
Την έναρξη των εργασιών της διημερίδας κήρυξαν την Παρασκευή 5 Απριλίου το πρωί, ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου κ. Θ. Καλογρίδης και ο Πρόεδρος του ελληνικού ICOMOS, αρχιτέκτονας δρ. Αθ. Νακάσης, ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν η εκπρόσωπος του Γενικού Προξένου Σμύρνης κα Α. Βριενίου, ο Αντιπεριφερειάρχης κ. Α. Γιαννάκης, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Κ. Αστυρακάκης, ο υπεύθυνος τουρισμού του Δήμου Λέσβου κ. Χ. Κορδώνης, εκπρόσωπος των Πρυτανικών Αρχών του Παν/μίου Αιγαίου, η Διευθύντρια της Περιφερειακής Εκπαίδευσης Β. Αιγαίου κα Μ. Παπαδανιήλ, εκπρόσωπος της Μητρόπολης, ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου της πόλης του Αϊβαλί κ. Ραχμί Γκεντσέρ, καθώς και εκπρόσωποι του Επιμελητηρίου Αδραμυτίου. Τους χαιρετισμούς τους στις εργασίες του συνεδρίου, απέστειλαν οι Βουλευτές Λέσβου κ.κ. Π. Βογιατζής και Ν. Σηφουνάκης, καθώς και η Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, κα Χ. Καλογήρου.
Ο κ. Νακάσης, ως προεδρεύων και συντονιστής της πρωινής συνεδρίας, έδωσε τον λόγο στον πρώτο εισηγητή τον Δρ. Ν. Λιανό, ο οποίος μίλησε για την αρχιτεκτονική κληρονομιά στην Ελλάδα κατά την Οθωμανική περίοδο, τη διατήρηση και την αποκατάστασή της. Ο κ. Λιανός κατά την εισήγησή του αναφέρθηκε εκτενώς στην εθνική πολιτική προστασίας και διατήρησης των μνημείων, η οποία αντιμετωπίζει όλα τα μνημεία ως «ολοκληρωμένης προστασίας» κι έχει διαφοροποιηθεί από τον τελευταίο νόμο του 2002 στη χώρα μας, ενσωματώνοντας οδηγίες της Ε.Ε. του Συμβουλίου της Ευρώπης και άλλων Οργανισμών, όπως η UNESCO κ.α.
Η κα Νέλη Χατζιδάκη, Πρόεδρος της «Συνύπαρξης και Επικοινωνίας στο Αιγαίο», αμέσως μετά, αναφέρθηκε στην 15ετή δράση της Κίνησης, που έχει συμβάλλει σημαντικά στη δημιουργία κλίματος συνεργασίας, φιλίας και εμπιστοσύνης προς τους γείτονές μας, ενώ μιλώντας για την ανάγκη αξιοποίησης του πολιτιστικού μας πλούτου, όχι μόνο για τουριστικούς σκοπούς, αλλά και γιατί όπως τόνισε, προσφέρουν θαυμάσιους πόρους πολιτισμού και καλλιτεχνικής δημιουργίας, πρότεινε στους τούρκους προσκεκλημένους μας, να προωθήσουν ανάλογες δράσεις και στην Τουρκία.
Ο εκπρόσωπος του ελληνικού ICOMOS στη Λέσβο, αρχιτέκτονας κ. Στρ. Φραντζέσκος, μίλησε για την ήδη καλή συνεργασία που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στους φορείς, αλλά και στην επιστημονική κοινότητα των αρχιτεκτόνων των δυο χωρών, κατά την προηγούμενη δεκαετία, καθώς και στις δυνατότητες διεύρυνσης αυτής της συνεργασίας, από την οποία πολλά οφέλη μπορούν να προκύψουν αμφίδρομα, στο πλαίσιο μιας ειλικρινούς αμοιβαιότητας και με βάση τις κοινές αξίες. Ακόμη ο κ. Φραντζέσκος, παρουσίασε με εξαιρετικό οπτικοακουστικό υλικό, μνημεία της Οθωμανικής περιόδου στη Μυτιλήνη και στο Αϊβαλί, ενώ στο πλαίσιο τιμητικού
αφιερώματος, αναφέρθηκε στο σημαντικό έργο που άφησε πίσω του ως παρακαταθήκη, ο αρχιτέκτονας Δημητρός Ψαρρός.
Η κα Μ. Δανιά, Προϊσταμένη της 8ης Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων, επικεντρώθηκε στην αποκατάσταση, προστασία και ανάδειξη των Οθωμανικών Μνημείων, που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί στον ευρύτερο χώρο του Β. Αιγαίου και στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο διαχείρισής τους.
Την πρωινή συνεδρία έκλεισαν η Δρ. Figen Erdogdou, Αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Μπαλικεσίρ και υπεύθυνη αναστηλώσεων στην Ανωτέρα Τεχνική Σχολή του Αϊβαλί και η Δρ. Berdriye Asimgil, Αναπληρώτρια καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Μπαλικεσίρ, οι οποίες παρουσίασαν το παράδειγμα του Αϊβαλί και τη νέα οικιστική ταυτότητα που δημιουργήθηκε από την καταστροφή του παραδοσιακού του ιστού.
Το μεσημέρι της Παρασκευής, οι τούρκοι προσκεκλημένοι μας, ξεναγήθηκαν με πούλμαν σε όλα τα Οθωμανικά μνημεία της Μυτιλήνης φτάνοντας μέχρι το Σάρλιτζα της Θερμής.
Στην απογευματινή συνεδρία κατά την οποία προήδρευσε και συντόνισε ο Δρ. Θεολογίας ΑΠΘ, κ. Θ. Καλαμάτας, η Προϊσταμένη της 14ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων κα Αθηνά – Χριστίνα Λούπου, παρουσίασε τα Οθωμανικά Μνημεία της πόλης της Μυτιλήνης και του νησιών της Λέσβου και της Λήμνου γενικότερα, που έχουν ενταχθεί και υλοποιούνται μέσα από το ΕΣΠΑ, καθώς και τις εργασίες αποκατάστασης και αναστήλωσης που πραγματοποιούνται σε αυτά.
Ακολούθως, ο τούρκος πολεοδόμος κ. Yalin Tusmen, αναφέρθηκε στο ρόλο που διαδραματίζει ο Δήμος του Αϊβαλί, στην ανακαίνιση και αναστήλωση των παλαιών κτισμάτων και μνημείων, ενώ ο Δρ. Πολιτισμικής Τεχνολογίας κ. Μ. Αξιώτης παρουσίασε με οπτικό υλικό τις κρήνες της Οθωμανικής περιόδου της πόλης της Μυτιλήνης.
Κατά την τελευταία συνεδρία, που πραγματοποιήθηκε το πρωί του Σαββάτου 6 Απριλίου, προήδρευσε και συντόνισε ο Δρ. της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων Λέσβου κ. Χ. Χατζηλιάς. Ο Πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Λέσβου κ. Π. Θεοδωρίδης, ήταν ο πρώτος ομιλητής, ο οποίος αναφέρθηκε στην έννοια της προστασίας της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, καθώς και στις αναλογίες που υπάρχουν ανάμεσα στη Μυτιλήνη και το Αϊβαλί. Οι τούρκοι αρχιτέκτονες Nazmi Gunduz και Mujdat Soylu, παρουσίασαν τις εργασίες προστασίας των μνημείων που πραγματοποιήθηκαν στην πόλη του Αϊβαλί, ενώ ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου κ. Θ. Καλογρίδης, έκλεισε τον κύκλο των εισηγήσεων με την ομιλία του που είχε ως θέμα: «Συνεισφορά της ανάδειξης των Οθωμανικών Μνημείων στην τουριστική προβολή της πόλης μας».
Ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου, με την ευκαιρία αυτής της εκδήλωσης πήγε ένα βήμα παραπέρα από το θέμα της διημερίδας, προτείνοντας την παράλληλη αξιοποίηση των πλούσιων ελληνικών μνημείων και ευρημάτων που έχουν διασωθεί από την αρχαιότητα και στις δυο πλευρές του Αιγαίου. Ο κ. Καλογρίδης επισήμανε το κοινό όφελος που θα υπάρξει με τη δημιουργία ενός ενιαίου πολιτιστικού χώρου, με ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον για τους επισκέπτες, προτείνοντας παράλληλα τη δημιουργία κοινών τουριστικών πακέτων Μυτιλήνης – Αϊβαλί, ενώ κλείνοντας ευχήθηκε, η εκδήλωση αυτή να γίνει η απαρχή μιας νέας εποχής για την τουριστική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής, μέσα από την ανάδειξη του συνόλου των μνημείων που μπορεί κανείς να επισκεφθεί.
Ακολούθησε εκτενής συζήτηση και ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις των συμμετεχόντων, απ’ όπου αναδείχθηκε η αναγκαιότητα ευαισθητοποίησης των αρμόδιων αρχών, αλλά και όλων των πολιτών, για τη διαφύλαξη της εξέλιξής μας, μέσα από την αρχιτεκτονική μας κληρονομιά, την ιστορία και τον πολιτισμό μας.
