Τι σημαίνει η εφαρμογή του συστήματος Tax free αγορές στη Μυτιλήνη

Ο Εμπορικός Σύλλογος Μυτιλήνης προωθεί πρόταση για tax-free αγορές τουριστών από χώρες εκτός Σένγκεν, με στόχο την τόνωση της τοπικής αγοράς. Η καμπάνια ενημέρωσης των επιχειρηματιών έχει ξεκινήσει, ενώ εταιρεία θα καθοδηγήσει για την εφαρμογή του μέτρου. Ο πρόεδρος, Γιάννης Μουτζούρης, ανέφερε  στην ΕΡΤ ότι η αυξημένη τουριστική κίνηση, ιδίως από γειτονικές χώρες, Αυστραλία, Αμερική και Αγγλία, καθιστά το μέτρο ελκυστικό, καθώς οι επισκέπτες θα αγοράζουν χωρίς δασμούς, με επιστροφή φόρου κατά την έξοδό τους. Το πρόγραμμα αναμένεται να αυξήσει τον τζίρο των καταστημάτων και να ενισχύσει την οικονομία του νησιού.

Η πρόταση του Εμπορικού Συλλόγου Μυτιλήνης να εφαρμοστεί το σύστημα Tax-Free αγορών για τουρίστες από χώρες εκτός Σένγκεν είναι εφικτή, καθώς το Tax-Free Shopping είναι ήδη ένα καθιερωμένο σύστημα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, η επιτυχία της εφαρμογής του στη Μυτιλήνη εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, ενώ υπάρχουν και ορισμένοι κίνδυνοι που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Επιπλέον, το σύστημα εφαρμόζεται ήδη σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, ιδιαίτερα σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς.

Εφικτότητα της πρότασης

Η πρόταση είναι απολύτως εφικτή, καθώς το Tax-Free Shopping λειτουργεί στην Ελλάδα για τουρίστες από χώρες εκτός ΕΕ (και από το 2021 περιλαμβάνει και το Ηνωμένο Βασίλειο λόγω Brexit). Το σύστημα επιτρέπει σε μη κατοίκους της ΕΕ να λαμβάνουν επιστροφή του ΦΠΑ  για αγορές άνω των 50 ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι τα προϊόντα εξάγονται εκτός ΕΕ εντός τριών μηνών.

Βασικά βήματα για την εφαρμογή:

• Συνεργασία με εταιρείες Tax-Free: Όπως ανέφερε ο κ. Μουτζούρης, ο Σύλλογος έχει ήδη έρθει σε επαφή με εταιρεία που δραστηριοποιείται στον τομέα (π.χ. Global Blue ή Refundit). Αυτές οι εταιρείες παρέχουν την τεχνολογία και την υποδομή για την έκδοση αποδείξεων Tax-Free και την επεξεργασία επιστροφών ΦΠΑ.
• Εκπαίδευση επιχειρήσεων: Οι έμποροι της Μυτιλήνης θα χρειαστούν εκπαίδευση για τη διαδικασία έκδοσης αποδείξεων Tax-Free, τη χρήση συστημάτων όπως passport readers για την καταχώρηση στοιχείων πελατών, και την τήρηση των σχετικών κανονισμών.
• Υποδομές στα τελωνεία: Η επιστροφή ΦΠΑ απαιτεί επικύρωση των αποδείξεων στα τελωνεία (π.χ. στο αεροδρόμιο ή το λιμάνι της Μυτιλήνης). Οι τοπικές τελωνειακές αρχές πρέπει να είναι έτοιμες να διαχειριστούν τον όγκο των συναλλαγών.
• Ενημέρωση τουριστών: Η καμπάνια ενημέρωσης που ήδη τρέχει είναι κρίσιμη για να γνωστοποιηθεί το πρόγραμμα στους τουρίστες, ιδιαίτερα από γειτονικές χώρες όπως η Τουρκία, αλλά και από μακρινές όπως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και η Αφρική.

Πλεονεκτήματα για τη Μυτιλήνη:

• Αύξηση τουριστικής δαπάνης: Το Tax-Free Shopping μπορεί να προσελκύσει περισσότερους τουρίστες, ιδιαίτερα από την Τουρκία, λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας, και να ενθαρρύνει μεγαλύτερες αγορές.
• Τόνωση της τοπικής οικονομίας: Η αύξηση του τζίρου των καταστημάτων θα ενισχύσει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας του νησιού.
• Μείωση φοροδιαφυγής: Οι έμποροι υποχρεούνται να εκδίδουν αποδείξεις για τις Tax-Free αγορές, μειώνοντας τη γκρίζα οικονομία.

Κίνδυνοι και προκλήσεις

Παρά τα πλεονεκτήματα, η εφαρμογή του Tax-Free Shopping στη Μυτιλήνη ενέχει ορισμένους κινδύνους και προκλήσεις:

α) Λειτουργικοί κίνδυνοι:

• Περιορισμένες υποδομές: Τα τελωνεία της Μυτιλήνης (αεροδρόμιο, λιμάνι) μπορεί να μην είναι εξοπλισμένα για να διαχειριστούν μεγάλο όγκο τουριστών που ζητούν επιστροφή ΦΠΑ. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερήσεις και δυσαρέσκεια.
• Γραφειοκρατία: Η διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ είναι χρονοβόρα και απαιτεί από τους τουρίστες να συμπληρώσουν έντυπα και να επικυρώσουν αποδείξεις. Αν η διαδικασία δεν ψηφιοποιηθεί (π.χ. μέσω πλατφορμών όπως η Refundit), μπορεί να αποθαρρύνει τους τουρίστες.
• Έλλειψη εμπειρίας εμπόρων: Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Μυτιλήνης μπορεί να μην είναι εξοικειωμένες με το σύστημα, οδηγώντας σε λάθη στην έκδοση αποδείξεων ή στην τήρηση των κανονισμών.

β) Οικονομικοί κίνδυνοι:

• Κόστος για τις επιχειρήσεις: Η συμμετοχή στο σύστημα Tax-Free συνεπάγεται έξοδα, όπως προμήθειες προς τις εταιρείες διαχείρισης (Global Blue, Refundit) και επενδύσεις σε εξοπλισμό (π.χ. passport readers). Αυτό μπορεί να επιβαρύνει τις μικρές επιχειρήσεις.
• Ανταγωνισμός με μεγάλες επιχειρήσεις: Οι μεγάλες αλυσίδες λιανικής που ήδη προσφέρουν Tax-Free αγορές (π.χ. στην Αθήνα, Μύκονο) μπορεί να συνεχίσουν να προσελκύουν το μεγαλύτερο μερίδιο τουριστών, περιορίζοντας τα οφέλη για τη Μυτιλήνη.

γ) Κίνδυνοι για την εμπειρία του τουρίστα:

• Ανεπαρκής ενημέρωση: Αν οι τουρίστες δεν γνωρίζουν ότι μπορούν να επωφεληθούν από το Tax-Free Shopping, η πρωτοβουλία μπορεί να μην έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Η καμπάνια ενημέρωσης πρέπει να είναι στοχευμένη και αποτελεσματική.
• Αρνητική εμπειρία στα τελωνεία: Μεγάλες ουρές ή τεχνικά προβλήματα κατά την επικύρωση των αποδείξεων μπορεί να αφήσουν αρνητική εντύπωση στους τουρίστες, επηρεάζοντας τη φήμη του προορισμού.

δ) Εξωτερικοί κίνδυνοι:

• Γεωπολιτικές εξελίξεις: Η Μυτιλήνη προσελκύει πολλούς Τούρκους τουρίστες λόγω της εγγύτητας. Τυχόν επιδείνωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων ή περιορισμοί στα ταξίδια (π.χ. λόγω υγειονομικών κρίσεων) θα μπορούσαν να μειώσουν τη ζήτηση για Tax-Free αγορές.
• Ανταγωνισμός από άλλες περιοχές: Άλλοι ελληνικοί προορισμοί με πιο ανεπτυγμένες υποδομές Tax-Free (π.χ. Αθήνα, Μύκονος, Σαντορίνη) μπορεί να συνεχίσουν να προσελκύουν το μεγαλύτερο μέρος των τουριστών.

 Εφαρμογή σε άλλες περιοχές της Ελλάδας

Το Tax-Free Shopping εφαρμόζεται ήδη σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, ιδιαίτερα σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία:

• Αττική: Κατέχει το 65% της αξίας των Tax-Free συναλλαγών, λόγω του μεγάλου αριθμού τουριστών και των πολυτελών καταστημάτων.
• Μύκονος: Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προορισμός με 13% των συναλλαγών, λόγω της κοσμοπολίτικης φύσης της.
• Μακεδονία: Κατέχει το 12% των συναλλαγών, κυρίως λόγω της Θεσσαλονίκης και της Χαλκιδικής.
• Πελοπόννησος: Έχει δει αλματώδη αύξηση 113% στις Tax-Free συναλλαγές, δείχνοντας ότι λιγότερο γνωστοί προορισμοί μπορούν να επωφεληθούν.
• Νησιά (Σαντορίνη, Ρόδος, Κρήτη): Είναι επίσης σημαντικοί προορισμοί για Tax-Free αγορές, λόγω της υψηλής τουριστικής κίνησης.

Η Μυτιλήνη δεν είναι ο πρώτος προορισμός που επιχειρεί να εισαγάγει το Tax-Free Shopping σε τοπικό επίπεδο. Η επιτυχία σε άλλες περιοχές δείχνει ότι η πρωτοβουλία μπορεί να λειτουργήσει, αλλά απαιτεί:

• Υποδομές: Οι περιοχές με ανεπτυγμένα τελωνεία και αεροδρόμια (π.χ. Αθήνα, Θεσσαλονίκη) έχουν πλεονέκτημα. Η Μυτιλήνη θα πρέπει να ενισχύσει τις τελωνειακές της υπηρεσίες.
• Εστίαση σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις: Σε αντίθεση με την Αθήνα ή τη Μύκονο, όπου κυριαρχούν μεγάλες αλυσίδες, η Μυτιλήνη μπορεί να προσελκύσει τουρίστες με μοναδικά τοπικά προϊόντα (π.χ. τρόφιμα, χειροτεχνήματα).
• Ψηφιοποίηση: Η εισαγωγή ψηφιακών πλατφορμών, όπως η Refundit, που επιτρέπει στους τουρίστες να φωτογραφίζουν αποδείξεις αντί να συμπληρώνουν έντυπα, έχει βοηθήσει περιοχές όπως η Πελοπόννησος να αυξήσουν τις συναλλαγές.

Συμπέρασμα και προτάσεις

Η πρωτοβουλία του Εμπορικού Συλλόγου Μυτιλήνης είναι εφικτή και έχει τη δυνατότητα να τονώσει την τοπική οικονομία, προσελκύοντας περισσότερους τουρίστες και αυξάνοντας τον τζίρο των καταστημάτων. Ωστόσο, για να πετύχει, πρέπει να αντιμετωπιστούν οι εξής προκλήσεις:

• Ενίσχυση τελωνειακών υποδομών: Επένδυση σε εξοπλισμό και προσωπικό στα τελωνεία της Μυτιλήνης για την ομαλή διαχείριση των επιστροφών ΦΠΑ.
• Ψηφιοποίηση διαδικασιών: Υιοθέτηση ψηφιακών πλατφορμών (π.χ. Refundit) για μείωση της γραφειοκρατίας και βελτίωση της εμπειρίας των τουριστών.
• Εκπαίδευση και στήριξη εμπόρων: Παροχή επιδοτήσεων ή κινήτρων για την κάλυψη του αρχικού κόστους συμμετοχής στο σύστημα Tax-Free.
• Στοχευμένη καμπάνια: Ενίσχυση της προβολής του προγράμματος σε Τούρκους τουρίστες και σε αγορές όπως η Αυστραλία και οι ΗΠΑ, μέσω συνεργασιών με τουριστικούς πράκτορες και πλατφόρμες.

Η εμπειρία από άλλες περιοχές της Ελλάδας δείχνει ότι το Tax-Free Shopping μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη, ιδιαίτερα αν συνδυαστεί με μοναδικά τοπικά προϊόντα και αποτελεσματική ενημέρωση. Η Μυτιλήνη, με τη στρατηγική της θέση κοντά στην Τουρκία και την αυξανόμενη τουριστική κίνηση, έχει τη δυνατότητα να γίνει ένας νέος κόμβος για Tax-Free αγορές, αρκεί να αντιμετωπιστούν οι λειτουργικοί και γραφειοκρατικοί κίνδυνοι.