Να μιλάς
Να μιλάς
Τζώρτζια Ρασβίτσου *
Το ν’αναζητάς το δίκιο στη Δίκη και τη δικαιοσύνη στα δικαστήρια, είναι κι αυτό μια ουτοπία. Το ν’αναζητάς τη δικαιοσύνη στην καθημερινότητα (και να μην περιμένεις να σώσουν τον κόσμο οι ποιητές), είναι ένας τρόπος ζωής. Άνθρωποι καθημερινοί κι απλοί, όπως τους είδα να μιλούν χωρίς φωνές και τσαμπουκάδες, όπως τους είδα να υπερασπίζονται το δίκιο του διπλανού τους:
1995. Δύο αστυνομικοί περνούν χειροπέδες σε έναν αλβανό μετανάστη. Τον σπρώχνουν και του φωνάζουν «Σκάσε!».
Ένα αυτοκίνητο σταματά. Ο οδηγός κατεβάζει το τζάμι: «Παρακαλώ να μιλάτε καλύτερα!».
Οι αστυνομικοί τον κοιτάνε: «Τι λέτε κύριε;»
Ο οδηγός ανοίγει την πόρτα και βγαίνει έξω, οι τόνοι ανεβαίνουν: «Τι δεν καταλάβατε; Δεν έχετε δικαίωμα να λέτε σκάσε!»
«Αφήστε μας κύριε να κάνουμε τη δουλειά μας.»
«Η δουλειά σας είναι να προστατεύετε τον κόσμο, όχι να τον βρίζετε!»
«Τι θέλετε;» του λένε τσαμπουκαλεμένα.
«Απαιτώ να μιλάτε και να φέρεστε καλύτερα.»
Του γυρνούν την πλάτη και βάζουν το θύμα τους στο περιπολικό.
2016. Παρέλαση εθνικής επετείου. Τα ματ στην πόλη. Ο διοικητής των ματ στέκεται δίπλα σε μια γυναίκα που περιμένει να δει το παιδί της να παρελαύνει. Η διμοιρία δέκα μέτρα πιο πίσω. Οπαδοί του ΑΝΤΑΡΣΥΑ ετοιμάζονται ν’ανοίξουν ένα πανό διαμαρτυρίας απέναντι από τον πρόεδρο της δημοκρατίας. Ο διοικητής σηκώνει το χέρι δίνοντας το σύνθημα. Η γυναίκα (που δεν ήταν ΑΝΤΑΡΣΥΑ) του το κατεβάζει: «Πάτε γυρεύοντας καυγά;» του λέει. «Σας έστειλαν εδώ για να δείρετε;»
Ο διοικητής την κοιτάζει σαστισμένος: «Σ’εμένα μιλάτε κυρία μου;»
«Σ’εσάς φυσικά. Σας ρωτάω γιατί θέλετε να μας δημιουργήσετε προβλήματα; Βλέπετε καμία αναταραχή; Απειλείται κανείς;»
Ο διοικητής την απαξιεί επιδεικτικά. Η διμοιρία έμεινε ακίνητη. Το πανό ανέβηκε. Η γυναίκα (που δεν ήταν ΑΝΤΑΡΣΥΑ) είδε το παιδί να παρελαύνει.
2017. Πρόσφυγας προσπαθεί να βγάλει χρήματα από ΑΤΜ. Μπαινοβγάζει την κάρτα. Καθυστερεί. Δύο περιμένουν. Ο πρώτος φοράει γυαλιά, ο δεύτερος δουλευτής κι ηλιοκαμένος. Μπαίνει ο πρώτος και τελειώνει γρήγορα. Ο δεύτερος του λέει: «Ο ΣΥΡΙΖΑ τους έφερε για να τον ψηφίσουν.»
Τότε ο πρώτος του απαντά: «Και τι πρόβλημα έχεις εσύ; Σ’ενόχλησε που είναι μαύρος;»
Ο δεύτερος: «Άντε γύρνα στα θρανία σου!»
Κι ο πρώτος: «Μην είσαι ρατσιστής!»
2017. Νοσοκομείο. Πολλοί ασθενείς κι εκνευρισμός. Μπαίνει φορείο με αυτόχειρα από τον καταυλισμό προσφύγων. Μια γυναίκα πάει κοντά του χειρονομώντας και του λέει: «Την επόμενη φορά να κοπείς πιο βαθιά!». Δε μιλάει κανείς. Η ανατριχίλα γίνεται βουβαμάρα. Ο Γιώργος παθαίνει υστερία, την απειλεί. Ζητάει τ’όνομά της. Κανείς δεν πήρε το μέρος του. Κι ο Γιώργος κοιτάζοντας γύρω του αναρωτιέται τι άνθρωποι είναι αυτοί. Σωπαίνουν επειδή φοβούνται ή επειδή συμφωνούν;
Υπάρχουν λίγοι που μέσα στους αποπνιχτικούς απόπατους του μίσους και της αδιαφορίας υψώνουν τους μίσχους τους κάθετα διεκδικώντας σεβασμό κι αξιοπρέπεια. Μα οι περισσότεροι είναι παθητικοί θεατές. Του άδικου και του εξευτελισμού. Τι κι αν διαφωνούν, τι κι αν το μέσα τους επαναστατεί; Παραμένουν βουβοί, ίδιοι με τους σιωπηλούς υποστηρικτές. Ακούσιοι συνένοχοι. Κουφοί μάρτυρες.
Φοβούνται τάχα, πώς αν μιλήσουν κινδυνεύουν να «συρθούν στα δικαστήρια», να «βρουν κανα μπελά», να «μπλέξουν» όπως ο Πέτρος Καπετανόπουλος; Φοβούνται την αστυνομία; Φοβούνται μήπως τη δικαιοσύνη; Δεν της έχουν εμπιστοσύνη; Φοβούνται πως αν υπερασπιστούν το δίκιο, θα κατηγορηθούν άδικα;
Το πρόβλημα όμως δεν είναι της δικαιοσύνης. Δικό μας είναι το πρόβλημα. Δεν χρειάζεται να έχει κανείς θεσμικό ρόλο για να μιλά. Αρκεί που τον ακούει ο διπλανός του. Αρκεί να κοιτά δέκα μέτρα παραπέρα από κει που πατά, για ν’αλλάξει ο κόσμος. Είναι τρόπος ζωής να μιλάς. Είναι τρόπος ζωής να μη μιλάς.
*H Τζώρτζια Ρασβίτσου είναι συμβολαιογράφος και αρθρογραφεί στο Lesvosnews.net
