Γράφει Τζώρτζια Ρασβίτσου *
«Οι κάτοικοι των νησιών πρέπει να είναι ευγνώμονες για τη συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας» ήταν μια άστοχη φράση ενός ανθρώπου που δεν κατοικεί σε νησί.
Οι κάτοικοι της Λέσβου δεν νιώθουν ευγνωμοσύνη που οι πρόσφυγες/μετανάστες πάνε να πνιγούν ανοιχτά της Λιβύης. Ούτε για τους «τυχαίους» θανάτους στον καταυλισμό της Μόριας πέρυσι τον χειμώνα. Οι κάτοικοι της Λέσβου δεν είναι ευγνώμονες για τον εγκλωβισμό χιλιάδων εξαθλιωμένων ανθρώπων στον τόπο τους. Ούτε είναι ευγνώμονες που το νησί τους σύμβολο της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης έχει μετατραπεί σε νησί σύμβολο της φυλακής.
Ο τόπος είναι μικρός, κλειστός. Οι αντοχές της τοπικής κοινωνίας δοκιμάζονται ξανά. Οι κάτοικοι χωρίστηκαν στα δυο. Σ’εκείνους που στεναχωριούνται από την απόγνωση των ανθρώπων που συναντούν στο δρόμο, Μυτιληνιών και μεταναστών, και σ’εκείνους που παίζουν πολιτικά παιχνίδια σε βάρος και των δυο.
Εμφανίστηκαν πάλι εκείνοι που κάνουν πολιτική με τον ανθρώπινο πόνο, που μοιράζουν αβέρτα ευθύνες σε τοπικούς παράγοντες και διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις και εικόνες, για να καρπωθούν τον φόβο και την ανασφάλεια. Μαυρίζει ο τόπος, ενώ πολιτική βούληση για το αυτονόητο (να μεταφερθούν αρκετοί πρόσφυγες στην ηπειρωτική Ελλάδα, ώστε όσοι μένουν στο νησί να ζουν με αξιοπρέπεια) δεν φαίνεται να υπάρχει.
Εκείνο που πονάει, όμως, τους Μυτιληνιούς περισσότερο απ’όλα, είναι η Μόρια. Ένας καταυλισμός, που οι συνθήκες του, έχουν σκοπό να αποθαρρύνουν πρόσφυγες και μετανάστες να έρχονται στο νησί. Είναι κι αυτό ένα τερτίπι της συμφωνίας των Ευρωπαίων: «Αν ξέρουν πως οι συνθήκες είναι άθλιες, δεν θα έρχονται».
Ο καφές κολλάει στο στόμα στην Προκυμαία, το ούζο γίνεται φαρμάκι στα Λαδάδικα, γιατί ξέρεις ότι πέντε χιλιόμετρα παραπέρα, υπάρχουν άνθρωποι που θάβουν τις ζωές τους στη λάσπη και τα σκουπίδια. Κι αυτό δεν μπορείς να το δεχτείς σαν «κανονικότητα». Ο χειμώνας πλησιάζει και φέτος, μα τίποτα δεν δείχνει ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί.
Ο ίδιος υπουργός, (που παρά τους 6 θανάτους δεν παραιτήθηκε), η ίδια οργάνωση «ιδιοκτήτρια» των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τοποτηρητής της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, η ίδια απόγνωση, η ίδια λάσπη, το ίδιο κρύο, η ίδια βροχή κι ο ίδιος θάνατος να παραμονεύει πάλι.
Πρόσφυγες και μετανάστες θα συνεχίσουν να έρχονται. Είναι λύση να γεμίσει το νησί φυλακές; Κι άλλες Μόριες, πλωτές Μόριες, στεριανές Μόριες; Και μπορεί κάποιος να σκέφτεται ότι «η προσφυγιά είναι πόνος», και να κοιμάται ήσυχος, για έναν αριστερό όμως, ο ανθρώπινος πόνος και η διαχείριση της προσφυγιάς είναι μεγάλη ευθύνη και οφείλει να παρεμβαίνει, ακόμα κι αν γίνεται δυσάρεστος, γιατί γι’αυτόν ο εκτοπισμένος είναι μόνο συνάνθρωπος.
Όταν μια ιστορική καταιγίδα ξέσπασε το 2015 πάνω στο νησί, οι κάτοικοι του έμειναν όρθιοι. Αντιστάθηκαν στις ξενοφοβικές φωνές, έβαλαν στην άκρη τους πολιτικάντηδες, τα φοβισμένα ανθρωπάκια κι έβγαλαν ασπροπρόσωπη όλη την Ελλάδα. Αγκάλιασαν, βοήθησαν, πόνεσαν, άκουσαν, έθαψαν. Είδαν την ελπίδα να περνά μπροστά από τα μάτια τους, είδαν και τον θάνατο.
Οι κάτοικοι της Λέσβου, συνεχίζουν να βοηθούν, να πονούν, ν’ακούν και αυτό που ζητάνε είναι μόνο αυτό που μπορούν να σηκώσουν με αξιοπρέπεια. Δεν χωράει εδώ κανένα ανάθεμα, απλώς:
«Ανοίξτε τα νησιά…»
--------
* Η Τζώρτζια Ρασβίτσου είναι συμβολαιογράφος στη Λέσβο
αρχική δημοσίευση: koutipandoras.gr
σκίτσο: Β Χερουβείμ