Κραυγαλέα πράξη καταστροφής στη Σκάλα Ερεσού
Σε μία ολοκληρωτικά παρθένα παραλία της Σκάλας Ερεσού, που το χειμώνα τη σκεπάζει το χειμέριο κύμα και την άνοιξη φυτρώνουν κρινάκια της άμμου, εκεί που εκβάλλει ένα ποταμάκι με υδρόβια βλάστηση, μέσα από τις παλιές καλλιέργειες του κάμπου, προγραμματίζεται άλλη μία κραυγαλέα πράξη καταστροφής του παράκτιου τοπίου των νησιών. Δίπλα σε έναν από τους ωραιότερους οικισμούς της Λέσβου.
Η τεχνική της καταπάτησης των ακτών στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, της υπέρβασης της νομοθεσίας και του Συντάγματος στις ακτές του τόπου μας ξεκίνησε από τη δικτατορία των συνταγματαρχών. Ήταν η εποχή που ο παράκτιος χώρος γέμισε με πολυώροφα εκτρώματα, κτισμένα με οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν άνευ όρων, με εντολές των δικτατόρων, δίπλα στο κύμα ή μέσα και σε αρχαιολογικούς τόπους: Χαλκιδική, Σάμος, Κύθνος, Αίγινα και όχι μόνο. Φαίνονται σήμερα σαν καρκίνος στο τοπίο, αυτά τα «ξενοδοχεία της χούντας» όπως τα λέει ο κόσμος. Στη δεκαετία του ’80 και του ’90 έγινε προσπάθεια να ξεκαθαριστεί η κατάσταση, να επανέλθει η νομιμότητα στην προστασία του αιγιαλού και της παραλίας ως ύψιστου δημόσιου αγαθού. Ήρθε η εποχή του χρηματιστηρίου και της απόλυτης κυριαρχίας της διαφθοράς σε πολεοδομίες, δήμους και νομαρχίες. Οι παραλίες και τα νησιωτικά τοπία στη Μύκονο, στην Πάρο, στη Σαντορίνη, στη Ζάκυνθο διαλύθηκαν από τους «επενδυτές». Πλαστοί ιδιοκτησιακοί τίτλοι, ψευδείς άδειες, πανίσχυροι προστάτες, διαπλεκόμενοι τοπικοί άρχοντες έφερναν τον γρήγορο καταστροφικό πλουτισμό εξασφαλίζοντας τοπικές ομερτά, συμφωνίες σιωπής με τις κοινότητες που προσμέναν λίγα κέρδη από την αξιοποίηση κάθε σπιθαμής γης, από την έλευση ακόμη και ενός τουρίστα.
Την εποχή του Μνημονίου η κατάσταση εκτραχύνθηκε. Από τη Ζάκυνθο και την Κέρκυρα, ως την Κρήτη και την Ίο εμφανίστηκαν ιδιοκτησίες από το πουθενά, σε αμμουδιές, γκρεμούς, παράκτια δάση. Εκδόθηκαν νόμοι, υπογράφτηκαν υποχρεωτικά διατάγματα και ειδικά σχέδια που παρίσταναν ότι ήταν νόμιμα και στην πραγματικότητα έλυναν τα χέρια μεσαζόντων, μεσιτών, επιχειρηματιών πραγματικών ή εικονικών για να βιάσουν τις ελληνικές ακτές.
Η περίπτωση Αφεντέλι στη Σκάλα της Ερεσού είναι μία ακραία συμπυκνωμένη μικρογραφία όλης αυτής της μελανής ιστορίας των νησιών. Επάνω στην άμμο, σχεδόν στην εκβολή του μικρού ποταμού, ετοιμάζεται να κτιστεί ένα νομότυπο τουριστικό συγκρότημα με διώροοφες μεζονέτες, πισίνες δίπλα στη θάλασσα, εστιατόριο, μπαρ, γήπεδο, γιγαντιαίες τσιμεντοστρώσεις για ιδιωτικό πάρκιγκ και ράμπες που κόβουν την ακτή σε κομμάτια για να φέρουν τους πελάτες στο νερό χωρίς να γεμίσουν τα πόδια τους άμμο. Με ιδιοκτήτες που μάλλον μισούν τη φυσική ακτή της θάλασσας της Ερεσού, για πελάτες που τη σιχαίνονται και απολαμβάνουν τον κλιματισμό, το τσιμέντο και το χλωριωμένο νερό της πισίνας αντί για την αλμύρα και το μελτέμι.
Χρειάστηκαν τρεις επάλληλες πράξεις για να έρθει η χάραξη του αιγιαλού και της παραλίας στα μέτρα τους, για να παραβιαστεί η προστασία του μικρού νησιωτικού βιότοπου, για να εξαφανιστεί από τα τοπογραφικά σχέδια το κοινόχρηστο δημόσιο θαλάσσιο μέτωπο.
Τις βάρβαρες επεμβάσεις θα τις διαλύσει κάποια στιγμή η θάλασσα και η υπερχείλιση του ποταμού. Θα είναι οι ίδιοι αυτοί οι άφρονες οι οποίοι θα εγκαλούν το Δημόσιο να σώσει το «βιός τους» και θα ζητούν να ρίξουν και άλλο μπετόν στην άμμο για να συνεχίσουν. Ή θα εγκαταλείψουν αποκρουστικά ερείπια καταμεσής στην αιγαιοπελαγίτικη ομορφιά στο Αφεντέλι. Όπως συνέβη σε τόσες και τόσες άλλες νησιώτικες παραλίες.
Το παρήγορο είναι ότι όλη αυτή η υπόθεση δεν περνάει στα ψιλά. Μια μεγάλη ομάδα πολιτών μάχεται εμποδίζοντας εδώ και μήνες την οικοδόμηση στην άμμο, στο Αφεντέλι. Με εξαιρετική συνέπεια, σοβαρή επιστημονική τεκμηρίωση, μαχητικές κινητοποιήσεις. Μικροί και μεγάλοι όλων των ηλικιών, από την Ερεσό και τη Μυτιλήνη, έχουν βάλει όπως φαίνεται στοίχημα να σταματήσουν τη νομοτέλεια του περιβαλλοντικού βιασμού της παραλίας τους εξ ονόματος όλων μας. Αξίζει να τους στηρίξουμε.
