Ζητείται αντιπολίτευση
Γράφει ο Ορέστης Μεταξάς
Μετά την αλλαγή της ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ το πολιτικό σκηνικό βρίσκεται σε μια κατάσταση σχετικής νηνεμίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να εξομαλύνει και να εξορθολογήσει την εσωκομματική λειτουργία του προκειμένου ν’αναπνεύσει πολιτικά. Ουσιαστικά έφτασε στον πάτο του βαρελιού. Χειρότερα δεν γίνεται. Ο χρόνος θα κλείσει όσες πληγές είναι δυνατό να κλείσουν και θα δείξει τις μόνιμες βλάβες που έχει υποστεί ως κόμμα. Συγχρόνως προκειμένου να προσπαθήσει να συσπειρώσει τον κόσμο που τον ψήφιζε στο παρελθόν, είναι υποχρεωμένος να είναι επιθετικός προς το ΠΑΣΟΚ, πράγμα που και η ίδια η στάση του ΠΑΣΟΚ – του τανγκό για δύο – το ευνοεί.
Όλη αυτή η κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ επέδρασσε και επιδρά – για διαφορετικούς λόγους – κυρίως στο ΠΑΣΟΚ και στη Νέα Αριστερά. Το ΠΑΣΟΚ ξαφνικά βρέθηκε να είναι αξιωματική αντιπολίτευση. Αυτό το γεγονός και η επανεκλογή μέσα από ήρεμες διαδικασίες του Νίκου Ανδρουλάκη του δίνει πολιτική ώθηση. Στις δημοσκοπήσεις έχει μια ελαφρά ανοδική τάση και η ψαλίδα με τη ΝΔ μειώνεται. Όμως η ΝΔ είναι καθαρά μπροστά και προς το παρόν η καθαρή υπεροχή της δεν απειλείται. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει επιλέξει έναν διμέτωπο αγώνα μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ. Είναι μια στρατηγική που θεωρεί ότι μπορεί να αποδώσει πολιτικά οφέλη στο ΠΑΣΟΚ.
Σήμερα το ΠΑΣΟΚ απέχει από τη ΝΔ – δημοσκοπικά – περίπου έναν ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή 7-9%, όσο φαίνεται ότι είναι σήμερα το δημοσκοπικό ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ. Άρα ουσιαστικά το ΠΑΣΟΚ για να προσεγγίσει τη ΝΔ θα πρέπει να βρει αυτό το ποσοστό που υπολείπεται. Μια λογική θα ήταν να πάρει το ΠΑΣΟΚ το ποσοστό αυτό από τη ΝΔ. Διεμβολίζοντας την ώστε να καλύψει τη διαφορά. Όμως από ότι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις δεν υπάρχει τάση έντονης φυγής ψηφοφόρων από τη ΝΔ προς το ΠΑΣΟΚ. Δεν υπάρχει τέτοιο ρεύμα. Αυτή η φυγή έχει φτάσει περίπου στα όρια της. Άρα αν θέλει το ΠΑΣΟΚ να γίνει πρώτο κόμμα θα πρέπει να το ψηφίσουν ψηφοφόροι που βρίσκονται στα αριστερά του.
Πιστεύουν σήμερα στο ΠΑΣΟΚ ότι ο χλιαρός δήθεν θεσμικός και «λογικός» τρόπος που αντιπολιτεύονται τη ΝΔ θα φέρει στο κόμμα ψήφους από τα αριστερά; Πιστεύουν ότι το τανγκό της συναίνεσης – όπως και να το ερμηνεύει ο Νίκος Ανδρουλάκης – μπόρει να φέρει αριστερές ψήφους στο ΠΑΣΟΚ; Αν το πιστεύουν κακώς το πιστεύουν.
Ουσιαστικά το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε πολιτικό αδιέξοδο. Από τη μια θέλει να είναι «ήσυχο», να μην προκαλεί τους κεντρώους, βασικά συντηρητικούς και βολεμένους ψηφοφόρους, μήπως και το προτιμήσουν από τη ΝΔ. Και από την άλλη για να προσπεράσει δημοσκοπικά τη ΝΔ χρειάζεται αριστερές ψήφους. Όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης λέει – πιεζόμενος – ότι δεν θα κυβερνήσει μαζί με τη ΝΔ, με ποιόν εννοεί ότι θα κυβερνήσει; Πιστεύει ότι θα έχει αυτοδυναμία; Ή θα κυβερνήσει με το ΚΚΕ; Όπως ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019 μιλούσε για κυβερνήσεις συνεργασίας χωρίς όμως να υπάρχει πρόθυμο κόμμα για συνεργασία, έτσι σήμερα το ΠΑΣΟΚ όταν λέει ότι δεν θα κυβερνήσει με τη ΝΔ, ουσιαστικά αδυνατεί να απαντήσει με ποιόν θα κυβερνήσει. Και αυτό το ερώτημα συνεχώς θα τίθεται.
Η νέα εσωκομματική κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ ακουμπά και θέτει τεράστια διλήμματα και στη Νέα Αριστερά. Η Νέα Αριστερά που εδώ και έναν μήνα οργανώθηκε ως κόμμα, εξέλεξε τον πρόεδρο και τα νέα όργανα της. Όμως η Νέα Αριστερά έχει να παλέψει δύο μεγάλα ζητήματα. Πρώτο ζήτημα είναι το πόσο διαφορετική είναι ιδεολογικά και πολιτικά από τον ΣΥΡΙΖΑ. Και το δεύτερο είναι η αδυναμία της να έχει πρόσβαση σε λαϊκά ακροατήρια. Φάνηκε έντονα στις ευρωεκλογές και συνεχίζεται δημοσκοπικά και σήμερα.
Τα στελέχη που έφυγαν από τον ΣΥΡΙΖΑ και ίδρυσαν τη Νέα Αριστερά, από τη μία μεριά κέρδισαν την πολιτική τους αξιοπρέπεια, μη μετέχοντας σε όλο αυτό ξεκατίνιασμα, από την άλλη όμως αυτό δεν τους το αναγνώρισε ιδιαίτερα ο κόσμος και δεν το κεφαλαιοποίησαν πολιτικά. Η Νέα Αριστερά βρίσκεται σε μια ιδιότυπη πολιτική κατάσταση. Και να πρέπει να στηρίξει τις πολιτικές επιλογές της, όμως συγχρόνως πρέπει να νοιαστεί και για την πολιτική επιβίωση των στελεχών της. Χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ αυτό μοιάζει εντελώς αβέβαιο.
Ουσιαστικά η Νέα Αριστερά χρειάζεται τον ΣΥΡΙΖΑ πολύ παραπάνω από όσο χρειάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ τη Νέα Αριστερά…
Το νέο κόμμα του Στέφανου Κασσελάκη το Κίνημα Δημοκρατίας δεν δείχνει να έχει την έντονη δυναμική ενός νέου κόμματος. Είναι νωρίς ίσως. Όμως όσο περνά ο καιρός το νέο κόμμα θα έρθει αντιμέτωπο περισσότερο με την πραγματικότητα και λιγότερο θα διαμορφώνεται από το συναίσθημα της οργής απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτό δεν θα το βοηθάει πολιτικά.
Σήμερα το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό είναι μάλλον χλιαρό. Όμως το πολιτικό σύστημα αριστερά και δεξιά βρίσκεται σε βρασμό και αποσταθεροποίηση. Ακόμα και η ΝΔ – που ακόμα κυριαρχεί – δεν βιώνει τις καλύτερες στιγμές της. Όλο αυτό το σκηνικό είναι αβέβαιο τι αποτελέσματα θα δώσει. Οι δημοσκοπήσεις φωνάζουν την αμφισβήτηση και την απόρριψη. Όμως σήμερα δεν είναι ορατή μια εναλλακτική πορεία. Είναι αντιφατικό. Από τη μια απόρριψη και αμφισβήτηση και από την άλλη η αδράνεια και η παραίτηση. Όλα αυτά κάπου θα καταλήξουν. Ή μπορεί και να συνεχίζονται για αρκετό καιρό ακόμα, έως ότου κάτι διαφορετικό προκύψει.
Οι πολιτικές αλλαγές δεν γίνονται με συναίνεση και ήπιο πολιτικό λόγο. Το είδαμε με το ΠΑΣΟΚ το 1981, το είδαμε με τον ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Οι πολιτικές αλλαγές γίνονται με προσπάθεια να εκφραστούν τα κοινωνικά ρεύματα της αμφισβήτησης, της απόρριψης και της αλλαγής. Με ρήξεις γίνονται. Σήμερα ουσιαστικά υπάρχει ησυχία και νηνεμία. Ισχύει αυτό που είπε ο Αλέξης Τσίπρας: «Δεν υπάρχει αντιπολίτευση κι αυτό είναι κάκιστο για την κοινωνία».
Το ζητούμενο λοιπόν είναι η αξιόπιστη μαχητική αντιπολίτευση. Και ύστερα όλα θα πάρουν τον δρόμο τους…