Η «Νιότη» της Πέτρας Λέσβου που όταν αγωνίζονταν «από την κοσμοσυρροή ούτε γριά έμενε στο σπίτι»

Γράφει ο 

Νάσος Μπράτσος

Μετά το 1930 χρονιά – ορόσημο για το κίνημα του εργατικού αθλητισμού, καθώς μετά τα επεισόδια με τη χωροφυλακή στο Βόλο, εντάθηκε η πολιτική των διώξεων και των παρενοχλήσεων, είναι εντυπωσιακό ότι υπήρξαν νέες προσπάθειες αθλητικών συγκροτήσεων στο ρεύμα αυτό και μάλιστα και σε περιοχές μακριά από τα αστικά κέντρα. Μία τέτοια περίπτωση ήταν το νησί της Λέσβου, όπου ήδη λειτουργούσε το 1928 ποδοσφαιρική ομάδα της ΟΚΝΕ. Στην Πέτρα της Λέσβου συγκροτήθηκε το 1931 η ομάδα «Νιότη» που μάλιστα απέστειλε επιστολή στο ΚΚΕ ενημερώνοντας για την ίδρυσή της και τόνιζε ότι έχει 100 μέλη, 25 αθλητές και ομάδες ποδοσφαίρου και βόλεϊ.

ομάδα ποδοσφαίρου ΟΚΝΕ 1928 Μυτιλήνη

To ότι η «Νιότη» ήταν ενταγμένη στο συγκεκριμένο ρεύμα το αποκάλυψε, μαζί με την επιστολή από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, στη μεταπτυχιακή της διατριβή με τίτλο «Εργασία και εργατικό κίνημα στη Λέσβο, 1929-1932», η Πηγή Καραβία (η δημοσίευση της διατριβής γίνεται με την άδειά της) και μας το γνωστοποίησε ο συνάδελφός της στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, Μιχάλης Μπάκας, έτσι μπορέσαμε και εμείς να ξεκινήσουμε την έρευνα για τα αγωνιστικά πεπραγμένα της «Νιότης». Συνεπώς οι προαναφερόμενοι είναι οι «νονοί» των όσων ανακαλύψαμε στη συνέχεια και τους ευχαριστούμε.

Μάλιστα η «Νιότη» ιδρύεται ενώ στην Πέτρα λειτουργούσε ήδη ο αθλητικός σύλλογος Αχιλλέας, που ανήκε στον «αστικό αθλητισμό», όπως ήταν η φρασεολογία της εποχής, συνεπώς η «Νιότη» ήταν και αγωνιστικός αντίπαλος και ιδεολογικός αφού το κίνημα των εργατικών σπορ είχε συγκεκριμένες θέσεις για τον πόλεμο, το μιλιταρισμό, το εργατικό κίνημα και αποτελούσε χώρο μετωπικής δράσης του ΚΚΕ. Μάλιστα όπως θα διαβάσουμε στις εφημερίδες της εποχής η «Νιότη» είχε γήπεδο πολύ κοντά στον ανταγωνιστή της και μάλιστα προσέφερε «παροχές» (αθλητικό εξοπλισμό – ιματισμό) στους αθλητές της, που ήταν τεράστιο κίνητρο για την εποχή.

από την εργασία της Πηγής Καραβία – έγγραφο από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους

Ποιο ήταν όμως το γενικό κλίμα της εποχής;

Σε δημοσίευμά του στις 24-4-1932 ο Ριζοσπάστης αναφέρει: «Στη Μυτιλήνη παρατηρείται τελευταία μία καλή κίνηση γύρω στον Κόκκινο αθλητισμό. Έτσι χώρια από την ίδρυση ενός συλλόγου στο συνοικισμό, γίνονται προσπάθειες για την ίδρυση συλλόγων και στις συνοικίες Βουγαράκη και Λαγκάδα-Κομηδία. Επίσης από διάφορα χωριά του νησιού μας ζητάνε οδηγίες από την Περιφερειακή Επιτροπή για την ίδρυση και λειτουργία Κόκκινων αθλητικών συλλόγων».

16-10-1933 Ριζοσπάστης

24-4-1932 Ριζοσπάστης

Στις 16-10-1933 δημοσιεύτηκε στο Ριζοσπάστη, η είδηση ότι δύο ημέρες πριν στις 14/10 «Τα όργανα της ασφάλειας κάνανε επιδρομή στα τυπογραφεία της εργατικής εφημερίδας “Εμπρός” και κατάσχεσαν την ύλη. Επιτροπή εργατών διαμαρτυρήθηκε».

Μέσα σε αυτό το κλίμα και σε συνδυασμό με τις συνεχείς και κλιμακούμενες πολιτικές διώξεις (με το ιδιώνυμο του Βενιζέλου), είναι εντυπωσιακό ότι επιχειρήθηκε η συγκρότηση αθλητικών συλλόγων με πενιχρά μέσα σε χειμαζόμενες τοπικές κοινωνίες, με προσπάθεια να έχουν αναφορά στη σύνδεση του αθλητισμού με πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, σε μία περίοδο που τον αθλητισμό σε όλη την Ευρώπη τον «δούλευαν» (πρωτεργάτες οι Χίτλερ – Μουσολίνι) σε κατευθύνσεις ιδεολογικής προετοιμασίας με μιλιταριστικές κατευθύνσεις, του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που θα έρχονταν και στην ελληνική επαρχία πάντα με το χωροφύλακα να καραδοκεί.

27-12-1931 Ριζοσπάστης

Ας δούμε όμως τις καταγραφές στον Τύπο για την παρουσία της ομάδας.

ΝΕΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΤΡΑΣ «ΝΙΟΤΗ»

Στη Πέτρα στο προοδευμένο και εξελιγμένο αυτό χωριό του βορείου τμήματος του νησιού μας ο αθλητισμός, αυτή η νέα σύγχρονος θρησκεία ολοένα και αναπτύσσεται σε καταπληκτικόν βαθμόν. Στη Πέτρα εκτός από τον κάλλιστα δρώντα αυτοθί Αθλητικόν Σύλλογον Αχιλλέα, ιδρύθει εσχάτως και ένας νέος τοιούτως «η Νιότη» που με καταπληκτική ταχύτητα μέσα σε ένα ελάχιστο σχετικώς χρονικόν διάστημα έσχε τεραστίαν πρόοδον και ανάπτυξιν που προκαλεί τον γενικόν θαυμασμόν.

Ο Σύλλογος ούτος ιδρύθηκε τον παρελθόντα Σεπτέμβριον του παρελθόντος έτους από μία ομάδα φιλάθλων νέων αποτελουμένην από τους Τάκην Ελευθεριάδην, Γεώργιον Προκοπίου, Αχιλλέα Γιουρουκέλλην, Βασ. Αυγερινόν, Ευστράτιον Φάιφ, Αριστείδην Περιρέλλην και άλλους.

Είπαμε ότι ο Σύλλογος αυτός μέσα σε λίγο διάστημα από της ιδρύσεώς του εσημείωσε μία λαμπρά πρόοδο αξίαν πολλών επαίνω.

Και πρώτα-πρώτα ενοικίασε ένα πρώτης τάξεως γήπεδον κείμενον παρά την θέσιν Μαζάρια επί της αμαξητής οδού Πέτρας-Μηθύμνης, πλησίον του τοιούτου του Αχιλλέως. Το γήπεδο τούτο ανήκει την ιδιοκτησία του κ. Ευάνδρου Νικολαΐδη και είναι καταλληλότατο από πάσης απόψεως για το σκοπό που προορίζεται. Κατόπιν επρομηθεύθη καθ’ ολοκληρίαν όλων των χρειωδών αθλητικών ειδών και οργάνων, ενδυμασιών, υποδημάτων, κλπ που πολλοί σύλλογοι τόσον της πρωτευούσης μας, όσον και της υπαίθρου και μάλιστα παλαιότεροι από τη Νιότη, στερούνται.

Ο Σύλλογος ούτως έχει μέχρι τούδε 100 και πλέον χορηγά μέλη, τα οποία ολοένα και αυξάνονται καταπληκτικώς. Διότι η «Νιότη» από της ιδρύσεώς της περιεβλήθη αμέσως με την αγάπη και την εκτίμησι όλων σχεδόν των κατοίκων της Πέτρας.

Οι παίκται της καθώς και το ΔΙοικητικόν συμβούλιον απέσπασαν αμέσως αμέριστον την εμπιστοσύνην και την γενικήν εκτίμησιν της πλειονότητος των κατοίκων της Πέτρας. Γιατί η Νιότη περικλείει στα στελέχη και γενικά σε όλα τα μέλη της τόσον στα χορηγά όσον και στα αθλητικά, την πραγματική νιότη με όλη τη σημασία της φράσεως, τα εκλεκτότερα στοιχεία της Πέτρας, έχουν εγγραφεί εις τον σύλλογον τούτον, τα δε χορηγά μέλη όπως είπαμε και παραπάνω αυξάνουν ολοένα καταπληκτικά αποτελούνται εις το σύνολόν των από ενθέρμους οπαδούς της αθλητικής ιδεολογίας. Το πρώτον Διοικητικόν συμβούλιον του συλλόγου τούτου απαρτίσθηκε από τους Δούκαν Ελευθεριάδην ως πρόεδρον, Τάκην Ελευθεριάδην ως Ταμίαν και Γραμματέα, Γεώργιον Προκοπίου, Βασίλειον Αυγερινόν και Αχιλλέαν Γιουρούνην ως συμβούλους.

Το συμβούλιο τούτο απαρτίζεται εις το σύνολόν του από ανθρώπους που είναι γεμάτοι όρεξι για δουλειά και με ανάλοφ=γη θέλησι για δράσι, γι’αυτό έχουμε την πεποίθησι ότι ο σύλλογος ούτως γρήγορα θα ανπτυχθεί και θα προοδεύσει σε μεγάλο βαθμό.

Το ευχόμαστε με όλη μας την καρδιά.

Υπογραφή: Γ. Κονδύλης στην εφημερίδα «Αιγαιοπελαγίτικος Αθλητισμός» της 4-12-1931

Δημοσίευμα της 11 Ιανουαρίου του 1932 στην εφημερίδα «Αιγαιοπελαγίτικος Αθλητισμός».

Β’ AΡΕΩΣ – ΝΙΟΤΗ: 7-2

Πέτρα 4/1 (του ανταποκριτού μας)

Δεν είναι πολύς καιρός που ιδρύθηκε στο χωριό μας ένα καινούργιο αθλητικό σωματείο η «Νιότη». Σε αυτό το λίγο διάστημα κατόρθωσε με προπόνηση κάθε μέρα στο καινούργιο γήπεδό της, να παρουσιάσει εκπλήξεις χθες στη συνάντησή του με τον «Άρη».

Στις 2 ½ λοιπόν ο δημ. Δρόμος και γύρω από το γήπεδο είχε μαζευτή τόσος κόσμος που πρώτη φορά παρατήρησε τόση κοσμοσυρροή, ούτε γρηά έμεινε στο σπίτι.

Γιατί μόλις μάθανε πως η Νιότη έφερε τον Άρη για να παίξουν, κατέβηκαν κάτω συν γυναιξί και τέκνοις για να καμαρώσουν τους ποδοσφαιριστάς των (και φαίνεται να έχη αρκετάς συμπαθείας η Νιότη) και να δούνε τας προόδους των.

Πράγματι δε το πρώτο ημιχρόνιο κόντευε να τελειώση και τότε επραγματοποιήθη το πρώτον τέρμα υπέρ του Άρεως και ήμουν βέβαιος πως το παιχνίδι θα τελείωνε με 3-0 , 4-1 πράγμα το οποίον θα ήτο πολύ τιμητικό για τη Νιότη, αλλά οι Αριανοί βλέποντας το αποτέλεσμα του πρώτου ημιχρονίου, κατήλθον στο δεύτερο απειλητικώτεροι και ήρχισαν να παίζουν με πείσμα και τέχνη (το τελευταίο το οποίο υστέρησε τους Πετρανούς) και βγήκαν νικηταί με 7-2.

Όλοι οι Αρειανοί εθαυμάσθησαν για το παίξιμό τους και προπαντός ο μικροσκοπικός Τσολίνας, ο οποίος γρήγορα θα φθάση τον αθηναίο συνάδελφό του.

Από τη Νιότη έπαιξαν πολύ καλά ο τερματοφύλαξ Κυριαζής ο οποίος αγρυπνούσε ως κέρβερος και έσωσε πολλά επικίνδυνα σουτ, που αν ήταν άλλος, ασφαλώς δεν θα μπορου΄σε να τα σώση, επίσης έπαιξαν πολύ καλά τα μπακ, οι κυνηγοί έπαιξαν πολύ ζωητά και μας παρουσίασαν ωραίας φάσεις προ του τέρματος του Άρεως, το οποίον υπεστήριξε καλά ο Παισσόπουλος.

Αι ομάδες παρουσιάσθησαν ως εξής

Άρης: Παρισσόπουλος, Βόμβας, Πασιούρας, Γιαννακόπουλος, Γιαννακόπουλος ΙΙ, Χατζηχριστοφής, Σίμος, Τζαβέλας, Τσολίνας και Κρασσάς.

Νιότη: Κυριαζής, Φαέφ, Λυγαρικός, Γιουρούκης, Οικονομίδης, Κάμπερ, Καραμανώλης (Φονιάς), Τσακυράκης, Ελευθεριάδης, Σταυρίδης, και Κυριαζής Ε.

Διαιτητής ο κ. Λιόλιος καλός.

Υπογραφή ανταπόκρισης: ΑΛ-ΠΑΣ

Δικό μας σχόλιο: Διαπιστώνουμε δεκάδες και όχι ενδεκάδες στις δύο ομάδες με τη Νιότη να κάνει και μία αλλαγή.

Δημοσίευμα της 11 Ιουλίου 1932 στον «Αιγαιοπελαγίτικο Αθλητισμό»: Την ερχομένην Κυριακή μεταβαίνει εις Πέτραν η ποδοσφαιρική ομάς του Ζωογώνου της Μόριας προκειμένου να συναντηθεί με τη Νιότη. Με την ομάδα του Ζωογόνου θα εκδράμουν δια βενζινακάτου και πολλοί φίλαθλοι της Μόριας».

Στην ίδια εφημερίδα διαβάζουμε στις 25-7-1932:

Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΚΙΝΗΣΙΣ ΕΙΣ ΠΕΤΡΑΝ

Χθες εξέδραμον εις Πέτραν πολλοί εκ Μόριας συνοδεύοντες την ομάδα των «Ζωογόνον» η οποία συνηντήθη εκεί με τη «Νειότη. Ύστερα από ένα ευχάριστο ταξίδι εφθάσαμεν εις την Πέτραν όπου πολλοί φίλαθλοι μας περίμεναν εις την παραλίαν. Οι εκδρομείς αφού κολύμπησαν στην ωραία αμουδιά της Πέτρας σκορπίστηκαν στις διάφορες εξοχές και καφενεία και ξαναντάμωσαν την ώρα του Μάτς. Πρίν από τον αγώνα ποδοσφαίρου έγινε συνάντησις βόλεϋ μπώλ μεταξύ της ομάδος της «Νειώτης» και τοιαύτης απαρτισθείσης από τους εκδρομείς. Στην συνάντησι αυτή η «Νειότης» ενίκησε με 13-15, 15-12, 15-13. Από τους Πετριανούς διεκρίθησαν η δις Χρύσα Λασκαρίδου, Οικονομίδης, Μανιάκης και Ελευθεριάδης.

Από τους εκδρομείς έπαιξαν καλά οι Ε. Και Γ. Αξιώτη.
Υπογραφή: Α.Μ.Α.

Δεύτερο δημοσίευμα της 25ης Ιουλίου 1932 στην εφημερίδα «Αιγαιοπελαγίτικος Αθλητισμός»

ΕΚΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΑΡΕΩΣ ΕΙΣ ΠΕΤΡΑΝ

Την ερχομένη Κυριακήν 31 Ιουλίου η β’ ομάς του Άρεως της πόλεώς μας θα μεταβή εις Πέτραν προκειμένου να συναντηθή μετά της Νιότης. Προς τούτο διοργανούται μεγάλη εκδρομή δια βενζινακάτου με την οποίαν θα εκδράμουν πολλοί φίλαθλοι.

Τρίτο δημοσίευμα της 25ης Ιουλίου 1932 στην εφημερίδα «Αιγαιοπελαγίτικος Αθλητισμός»

Β’ Παγγεραγωτικού – Νιότη Πέτρας: 2-0

Πέτρα 12/7. Την προπαρελθούσαν Κυριακήν εξέδραμεν εις Πέτραν η β’ ομάς του Παγγεραγωτικού και πολλοί φίλαθλοι της Γέρας, όπου εγένετο φιλικός αγών μεταξύ της εν λόγω ομάδος και της Νιότης.

Κατά τον αγώνα τούτον, κατόπιν ωραίου και τεχνικού παιχνιδιού αμφοτέρωθεν, νικήτρια εξήλθεν η β’ Παγγεραγωτικού δια 2-0 τερμάτων.

Υπογραφή ανταπόκρισης: N. Oικονομίδης

Ακολουθεί άλλη μία ανταπόκριση που δημοσιεύτηκε την 1η Αυγούστου 1932 στην εφημερίδα «Αιγαιοπελαγίτικος Αθλητισμός» για τον αγώνα με το Ζωογόνο και η εξήγηση είναι ότι την μεν πρώτη έγραψε ανταποκριτής από την Πέτρα, ενώ τη δεύτερη εκδρομέας από τη Μόρια, όπως αναφέρεται και από την εφημερίδα.

Ζωογόνος Πέτρας – Νιότη Πέτρας: 1-0

ΜΟΡΙΑ 25-7-1932

Χθές εξέδραμον εις Πέτραν οι αθληταί της πρώτης ομάδος του νεοσυσταθέντος αθλητικού σωματείου «Ζωογόνος» για μία μία συνάντησιν φιλικήν με την ομάδα του αυτόθι Συλλόγου «Νιότη». Τους αθλητάς μας συνώδευσαν πολλοί φίλαθλοι του χωριού μαε μεταξύ των οποίων και οι κ. Αντώνιος Δεληγιάννης Αντιπρόεδρος της Κοινότητος, Αλεξ. Παραδέλλης, Δημ. Παραδέλλης, αι δ)δες Αγγέλα Γκανή, Μυρσίνη Παραδέλλη, Βας. Σαμαρά, Ελευθ. Χατζημιχαήλ, Ρηνούλα Παραδέλλη, ο Διευθυντής του Σχολείου Μόριας κ. Μιχ. Σκλεπέρης και άλλοι τα ονόματα των οποίων μας διαφεύγουν.

Η εκδρομή επραγματοποιήθη δια Βενζινοπλοίου το οποίον κατά την επιστροφήν λόγω μικράς τρικυμίας κατετρόμαξε λόγω του ελαφρού κλυδωνισμού του τας επιβαίνουσας αβράς κυρίας και δεσποινίδας.

Η νίκη ύστερα από ένα τεχνικό και θεαματικό παιχνίδι έκλινε υπέρ της ομάδος της Μόριας η οποία επεβλήθη της αντιπάλου της δια τερμάτων 1-0.

Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια εις τους διωργανώσαντας την εκδρομήν ταύτην και εις τους ευγενείς Πετριανούς δια τα φιλόξενα αισθήματά των.

Υπογραφή: Αντώνιος Δεληγγιάνης

Αξίζει να αναφέρουμε ότι η Πέτρα τη δεκαετία του 1930 είχε και σημαντική πνευματική κίνηση.

Έρευνα: Nάσος Μπράτσος/ ertnews.gr