Το καλάθι των Χριστουγέννων που άλλαζε χέρια...
Μια αληθινή ιστορία. Λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 2012 στη Μυτιλήνη
του Γρηγόρη Δεϊλόγκου
To παλεύει ακόμη, περήφανα και αξιοπρεπώς. Θα μπορούσες να πεις ότι και εκείνη είναι άλλο ένα θύμα της οικονομικής κρίσης. Θα μπορούσες να πεις ότι έκανε λάθος επιλογές.
Βρέθηκε με μια θηλιά στο λαιμό, δάνεια που τρέχουν και δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν (όπως λένε οι τραπεζίτες).
Με δύο παιδιά και τον άντρα της να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας. Ιδανικά υλικά για να χτίσεις μια μελό ιστορία. Δεν είναι όμως αυτές οι προθέσεις του γράφοντα.
Ο τραπεζικός υπάλληλος την έβλεπε πάντα με συμπάθεια. Ήξερε ίσως και τις δικές του ευθύνες υπηρετώντας ένα σύστημα που αποδείχτηκε «φούσκα της ανάπτυξης».
Παρασκευή 21 Δεκέμβρη πήγε σε υποκατάστημα Τράπεζας της Μυτιλήνης. Δεν πήγε να πληρώσει κάποια δόση δανείου. Κρατούσε ένα καλάθι. Φτιαγμένο από τα χεράκια της. Τι είχε το καλάθι; Δύο βάζα γλυκού κεράσι και κυδώνι, μαρμελάδα πορτοκάλι, ελιές ξυδάτες και ένα μικρό μπουκάλι από λάδι Μυτιλήνης φετινής παραγωγής. Ένα διαφορετικό καλάθι Χριστουγέννων. Δημιουργία δική της. Εκείνη έκανε τα γλυκά, εκείνη μάζεψε τις ελιές, εκείνη διακόσμησε το καλάθι. Δεν το χάρισε στην Τράπεζα. Το πουλούσε. Το τίμημα ήταν 20 ευρώ.
Ο τραπεζικός υπάλληλος τώρα ήταν κάτοχος του καλαθιού. Δεν το αγόρασε από ελεημοσύνη. Το Χριστουγεννιάτικο καλάθι του άρεσε. Με τη κίνησή σου αντάμειβε μια γυναίκα που επιμένει να το παλεύει… Με κάθε τρόπο. Με τη δουλειά της. Με το μόχθο και τη φαντασία της.
Εκείνο το μεσημέρι βρέθηκα με το φίλο μου τραπεζικό υπάλληλο για φαγητό. Τον είδα να κρατά το καλάθι. Παραξενεύτηκα. Δεν ήταν ο τύπος που θα γυρνούσε στους δρόμους με Χριστουγεννιάτικα καλάθια…
Η ματιά μου έπεσε στο εκλεκτό περιεχόμενο του καλαθιού, γεμάτο γεύσεις της Λέσβου. Σε δύο κουβέντες μου εξήγησε την προέλευση του καλαθιού, με μια κίνηση μου χάρισε το καλάθι.
Το γεύμα τέλειωσε και εγώ βρέθηκα με ένα Χριστουγεννιάτικο καλάθι στα χέρια. Δε ξέρω αλλά ένιωσα ένα βάρος… Αυτό το καλάθι δεν θα μπορούσα να το κρατήσω. Ήθελα να το χαρίσω σε κάποιο πρόσωπο που δεν είναι από τη Λέσβο. Σε κάποιο πρόσωπο αγαπημένο, να του συστήσω τις γεύσεις της Λέσβου. Σε κάποιο πρόσωπο πέρα από φίλους.
Στις παράξενες στροφές του μυαλού και στα φώτα των Χριστουγεννιάτικων δέντρων στάθηκα ακίνητος. Να επιλέξω το νέο κάτοχο του καλαθιού. Πριν να είναι αργά. Κυριακή πρωί θα έφευγα για Αθήνα. Δεν ήθελα αυτό το καλάθι να το κουβαλάω μαζί μου, δεν ήθελα να το απολαύσω εγώ, δεν ήθελα το αφήσω σπίτι μου.
Εκείνη η ωραία κοπέλα με τα γαλάζια μάτια ίσως να ήταν μια λύση για το καλάθι. Δύο-τρεις φορές είχαμε βγει έξω και μου είχε κάνει αίσθηση… Με καταγωγή από Αλεξανδρούπολη το καλάθι θα ήταν τέλειο για εκείνη… να δοκιμάσει γεύσεις της Λέσβου. Ήταν όμως αργά…. Βράδυ Παρασκευής την άκουσα να απαντά στο τηλεφώνημά μου λέγοντας ότι έχει φύγει από την Πέμπτη για τις διακοπές των Χριστουγέννων.
«Πέρασμα ο κόσμος, κέρασμα η αγάπη»
Το καλάθι το βράδυ της Παρασκευής διανυκτερεύει σπίτι μου.
Το έβλεπα με μεγάλες δόσεις αγάπης. Ήξερα ότι αυτό το καλάθι έχει μέσα του κόπο, πόνο και αγάπη. Για μια στιγμή σκέφτηκα να το ανοίξω και να γευτώ τα καλούδια του. Κρατήθηκα όμως. Σα να είχα μέσα μου ένα μεγάλο εσωτερικό χρέος , να παραδώσω το καλάθι πριν φύγω. 24ώρες είχαν μείνει.
Σάββατο πρωί και ο χρόνος μου κύλησε με τις ετοιμασίες για το αυριανό ταξίδι.
Τελευταίος καφές με φίλους και… πανικός: Σάββατο απόγευμα και το καλάθι ήταν ακόμη στα χέρια.
Υγρασία και κρύο. Στην πόλη της Μυτιλήνης. Μουντό σκηνικό χωρίς κάτι να θυμίζει Χριστούγεννα. Ο Δήμος μας φέτος έκανε οικονομίες, έσβησε τα φώτα των Χριστουγέννων.
Πήρα το καλάθι στα χέρια μου, ξεκίνησα με το αυτοκίνητο μου για άγνωστο προορισμό. Θα έκανα μια τελευταία προσπάθεια να παραδώσω το καλάθι.
Γυρνώντας το διακόπτη του αυτοκίνητου ξεκίνησε να παίζει και το ραδιόφωνο του αυτοκίνητου… Hybrid Radio έπαιζε.
«Αυτό είναι!» φώναξα. Θα παραδώσω το καλάθι σε εκείνο τον ωραίο τύπο που μας έφερε ένα καινούριο ραδιόφωνο στη Μυτιλήνη. Δεν είναι από τη Μυτιλήνη οπότε αξίζει να δοκιμάσει τις γεύσεις της Λέσβου, αξίζει να του χαρίσω το καλάθι.
Κρύο και υγρασία θάμπωναν τζάμια και σκέψεις. Ευαισθησίες του Δεκέμβρη.
Απέτυχα. Ο παραλήπτης του καλαθιού δεν ήταν εκεί που τον αναζήτησα. Θα μπορούσα να κάνω εύκολη τη ζωή μου μ’ ένα τηλεφώνημα. Δεν ήθελα όμως να παραδοθεί έτσι το καλάθι κατόπιν ραντεβού.
Γύρισα με το καλάθι στο αμάξι. Στη θήκη δίπλα στο κιβώτιο ταχυτήτων ήταν ο νέος δίσκος (cd) του Βασίλη Παπακωνστανίνου σε στίχους του Οδυσσέα Ιωάννου με τίτλο «Αφετηρία». Δε ξέρω γιατί αλλά τον έβαλα και αυτόν μέσα στο καλάθι. Μάλλον είχα αποφασίσει το καλάθι να μείνει στα χέρια μου και είχα επιθυμία να ακούσω αυτό το δίσκο και στο σπίτι μου.
Μυτιλήνη, στα φανάρια της οδού Καραπαναγιώτη – στο γήπεδο της Μυτιλήνης.
Για λίγα δευτερόλεπτο δεν πρόλαβα το πράσινο. Σταμάτησα.
Με κοιτάζει, τον κοιτάζω.
Θέλει να μου πλύνει τα τζάμια. Θέλω να ξεπλύνω τις σκέψεις μου.
Ανοίγω το τζάμι του αυτοκίνητου. Του λέω «όχι».
Αυθόρμητα παίρνω το καλάθι από τη θέση του συνοδηγού και του το χαρίζω.
«Για σένα» του λέω.
Μου χαμογελά.
« Έχει τοπικά προϊόντα της Λέσβου»
Μου χαμογελά και συμπληρώνει «Ευχαριστώ»
«Καλή τύχη» του λέω και του χαμογελώ.
Το φανάρι έγινε πράσινο. Ο πίσω κορνάρει… βιαστικός είναι… προτιμώ όμως να μην εκνευριστώ.
Κρατώ στα μάτια μου τη λάμψη των ματιών του… δε ξέρω αν ήταν Πακιστανός , αν ήταν Αφγανός ή Σύριος. Δεν έχει σημασία. Νιώθω πίσω μου τα μάτια του καρφωμενα. Σαν να έγινα ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο και λαμβάνω ζωή από το κρέμασμα μιας χριστουγεννιάτικης μπάλας...
Έφθασα στο σπίτι. Θυμήθηκα ότι το καλάθι είχε μέσα και το δίσκο. Σκέφτηκα να επιστρέψω και να πάρω το δίσκο πίσω… μετά όμως σκέφτηκα τον επίλογο του δίσκου με την αφήγηση του Οδυσσέα και… πιστεύω ότι αν ακούσει το δίσκο ίσως βρεθεί κάποιος να του μεταφράσει....
"Το πρωί θα βρούμε κι άλλους. Θα έρχονται από τον ορίζοντα, τις πόλεις, τη θάλασσα...Θα πλησιάσουμε, θα αρχίσουμε πάλι. Να μία φωτεινή σκέψη! Οι άλλοι. Οι "σαν κι εμάς". Σαν αγουροξυπνημένα κουτάβια, με πρησμένα μάτια, έχοντας νικήσει το πιο δύσκολο βράδυ της ζωής μας, θα κηδέψουμε τις απώλειες, θα πούμε μόνο ένα "πάμε;" και θα πάμε.."
