Η Χρυσούλα Χατζηγιαννιού, η «ποιήτρια του Αιγαίου», έφυγε χθες (17 Μαρτίου 2023) από τη ζωή σε ηλικία 98 ετών.
Εκπαιδευτικός, ποιήτρια, συγγραφέας παιδικών βιβλίων, γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1925, σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εργάστηκε σε σχολεία της Ελλάδας, της Κύπρου και της Κωνσταντινούπολης.
Γεννήθηκε στους Πύργους Θερμής Λέσβου. Ο πατέρας της, Παναγιώτης Χατζηγιαννιός, ήταν από τη Μυτιλήνη και η μητέρας της, Γαρυφαλλιά Κάβουρα, από τις Κυδωνίες της Μ. Ασίας. Αλλά το 1922, με το διωγμό των Ελλήνων, αναγκάστηκε να καταφύγει με τους δικούς της στην αντικρυνή Λέσβο και συγκεκριμένα στους Πύργους Θερμής. Δυστυχώς όμως, ο 14χρονος αδελφός της Θανάσης δεν πρόφτασε να τους ακολουθήσει και κανένας δεν έμαθε τι απέγινε. Υπήρξε ένα από τα άτυχα θύματα της Μικρασιατικής καταστροφής. Η δύστυχη μάνα του τον περίμενε μέχρι την τελευταία της πνοή. Από την τραγωδία αυτή - που την έζησε η ποιήτρια από διηγήσεις των δικών της - και τον ξαφνικό θάνατο της αδελφής της (48 χρόνων) εμπνεύστηκε κι έγραψε τα συγκλονιστικά, αριστουργηματικά ποιήματα «Στο μικρό Θανάση» (μπαλάντα) και «Αγγελική».
Η Χρυσούλα σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εργάστηκε σαν καθηγήτρια στη Χίο, στην Κύπρο και στην Κων/πολη, όπου συνδέθηκε με τον Πατριάρχη Αθηναγόρα. Από το 1970 διδάσκει και πάλι σε διάφορα σχολεία της χώρας μας (Αθήνας, Αμαλιάδας, Ζακύνθου, Πειραιά, Μυτιλήνης, Αθήνας) και παραιτείται από την υπηρεσία με το βαθμό της Λυκειάρχου. Το πέρασμά της από την εκπαιδευτική έδρα άφησε εποχή.
Από νωρίς ασχολήθηκε με την ποίηση, λυρική πρόζα, πεζό λόγο, δοκίμιο, αλλά και κριτική βιβλίων τρίτων, με αμέτρητες δημοσιεύσεις σε περιοδικά κι εφημερίδες. Παράλληλα, με εμπνευσμένες και εμπεριστατωμένες ομιλίες της, αναφέρθηκε σε λογοτεχνικά θέματα και μορφές τής νεοελληνικής λογοτεχνίας. Εξ άλλου, εξαιτίας της άμετρης αγάπης της προς το παιδί και της προσπάθειάς της να αγγίξει την τρυφερή ψυχή του, έγραψε και αξιόλογα-βραβευμένα παιδικά βιβλία.
Το 1972 έγινε μέλος τής «Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών». Σύμφωνα με τη γνώμη διακεκριμένων προσώπων του λογοτεχνικού κόσμου και των γραμμάτων γενικώς, ήταν μία από τις μεγαλύτερες, σύγχρονες, Ελληνίδες ποιήτριες, που πολλοί την αποκαλούσαν «Σαπφώ» και ο Γεώργιος Βαλέτας «Ποιήτρια του Αιγαίου» και «καύχημα νέον», γιατί η ποίησή της, κατά τους κριτικούς, είναι μοναδική και πρωτότυπη. Η Χρυσούλα χειριζόταν το λόγο υπεύθυνα και τολμηρά.
"Σε κάθε της ποίημα δημιουργεί μία αχλύ ονείρου. Ο λεκτικός της πλούτος είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακός και η έμπνευσή της ξεπερνά τα όρια των προσωπικών βιωμάτων. Πηγάζει μέσα από τους δρυμούς τού Ελληνισμού και της Χριστιανοσύνης. Νιώθεις να σε παρασέρνει σε υψιπετείς οραματισμούς και το είναι σου να πλημμυρίζει από την ευαισθησία, την τρυφερότητα, την αρμονία, την ομορφιά και την ανθρωπιά που διαπνέουν το έργο της, το οποίο ξαναζωντανεύει και αναδείχνει την αψεγάδιαστη χάρη τής αιολικής ποίησης, όπως την είχαν πρωτοπλάσει ο Αλκαίος και η Σαπφώ" είχαν τονίσει οι κριτικοί για την ποίηση της.
Το ταλέντο της είχε φανεί ήδη από τους πρώτους στίχους που έγραψε, μόλις 11 χρόνων. Ο συμπατριώτης της Τάκης Χατζηαναγνώστου, καθηγητής, πεζογράφος και κριτικός, που έτυχε να τους διαβάσει, είχε πει τότε : «Αυτή είναι φλέβα. Θα γίνει μεγάλη», γι’ αυτό και καμάρωνε, που πρώτος προέβλεψε τη λαμπρή ποιητική της εξέλιξη. Συστηματικώτερα όμως ασχολήθηκε μετά το 1959.
Τα έργα της
Ποιητικές συλλογές
«Υποψίες», «Μπαλάντες» (περιέχει και λυρικά), «Φτερουγίσματα» (παιδικά ποιήματα), «Επιλογή 1964-1984», (επιλεγμένα ποιήματά της), «Βορεινά παράθυρα» (το καλύτερο βιβλίο του 1982), «Πυρήνες», «Υδρία».
Πεζογραφήματα
«Κλεάνθης ο Λέσβιος», «Νικόλαος Κουρτζής εποίει», «Αντίλαλοι» (κριτικές για βιβλία τρίτων), «Η κυρία Γοργοεπήκοος από την αιματωμένη Σμύρνη στα βουνά της Μάνδρας», «Ο βίος του Αγίου Θεοδώρου του Νεομάρτυρος του Χατζή, του εκ Πύργων Θερμής Λέσβου καταγομένου», «Η Νεομάρτυς Αγία Αργυρή», «Η Πρωτομάρτυς και Ισαπόστολος Αγία Θέκλα», «Λυρική πρόζα» (ανέκδοτο).
Παιδικά βιβλία (πεζογραφία)
«Ήλιε μου, ήλιε μου», «Πού πας Αλκυόνη» (ανέκδοτο), «Το πήλινο κανάτι» (2.600 αντίτυπα αυτού δωρήθηκαν από την ίδια σε δημοτικά σχολεία ακριτικών περιοχών), «Το καραβάκι τ΄ ουρανού», «Η ιστορία του βιβλίου» (ανέκδοτο), «Ποτέ-ποτέ» (ανέκδοτο).
Θεατρικά έργα (ανέκδοτα)
«Η καπετάνισσα Μπουμπουλίνα», «Οι Σουλιώτες» και «Ο Μανουήλ Παπάς Δράμας», που παίχτηκαν σε σχολεία.
«Σκετς» για διάφορες μορφές της Ελληνικής ιστορίας (ανέκδοτα)
Σημείωση:
Η Χρυσούλα-Χρυσάνθη Χατζηγιαννιού και η αείμνηστη αδελφή της Ειρήνη έχτισαν στην Παναγιούδα της Λέσβου, σε οικόπεδο που τους παραχωρήθηκε από την Κοινότητα, Παρεκκλήσι τής Αγίας Αργυρής, η οποία είναι προστάτρια του γάμου και της νεότητας.
