"Ο νέος ρόλος της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής"

Άρθρο της Ελπίδας Τσουρή - Υφυπουργός Θαλασσίων Υποθέσεων Νήσων και Αλιείας Με την αλλαγή του διοικητικού χάρτη της χώρας και τη δημιουργία ισχυρών Δήμων και αυτοδιοικούμενων Περιφερειών, αλλάζει σταδιακά όλη η δομή και η λειτουργία του Κεντρικού Κράτους, που επικεντρώνεται στον επιτελικό του ρόλο. Με βάση την πρόσφατη νομοθεσία: -         οι νέοι ισχυροί Δήμοι, που έχουν επίγνωση της τοπικής κατάστασης και των τοπικών ιδιαιτεροτήτων, αναλαμβάνουν σταδιακά την εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων, την αντιμετώπιση των τοπικών υποθέσεων σε πάρα πολλούς τομείς, αλλά και την υποστήριξη της ανάπτυξης σε τοπικό επίπεδο. -         Οι νέες περιφέρειες επωμίζονται το ρόλο του φυσικού και οικονομικού αναπτυξιακού σχεδιασμού, που, μέχρι σήμερα, ασκεί το κράτος. Με βάση αυτές τις αλλαγές και τις επερχόμενες αλλαγές στο χάρτη της Κεντρικής Διοίκησης, που έχουν ως στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητάς της, προς όφελος του έλληνα πολίτη, η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, ως τμήμα του Υπουργείου Θαλάσσιων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας, αλλάζει ρόλο και τρόπο λειτουργίας. Εγκαταλείπει τις αποσπασματικές παρεμβάσεις, και αναλαμβάνει τον επιτελικό ρόλο του σχεδιασμού, προώθησης και εφαρμογής, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, «Νησιωτικής Πολιτικής», όπως είναι ο στόχος της Κυβέρνησης και έχει εξαγγελθεί προεκλογικά και μετεκλογικά από τον Πρωθυπουργό. Η Νησιωτική Πολιτική έχει ως στόχο να στηρίξει τη πορεία των νησιών προς τη βιώσιμη ανάπτυξη. Αυτό προϋποθέτει:

1. Την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας των νησιών, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να δημιουργούνται θέσεις εργασίας, ειδικά για νέους και μορφωμένους συμπολίτες μας, με στόχο την αποκατάσταση της ηλικιακής πυραμίδας των νησιών και
2. Τη βελτίωση της ασφάλειας, της προοπτικής και της ποιότητας ζωής των νησιωτών, μέσα από τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών δημόσιου ενδιαφέροντος.

Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος πρέπει: - να αντιμετωπιστούν οι αρνητικές συνέπειες της νησιωτικότητας (απομόνωση, υψηλό κόστος για τη λειτουργία επιχειρήσεων και χαμηλή ελκυστικότητα για εγκατάσταση ανθρώπων, ειδικά των νέων) και - να αξιοποιηθούν τα χαρακτηριστικά εκείνα (μοναδικότητα του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, κλιματικές συνθήκες, ποιότητα προϊόντων) που θα επιτρέψουν στα νησιά να γνωρίσουν νέα περίοδο ακμής, όπως και σε προηγούμενες ιστορικές περιόδους, λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες συνθήκες και προκλήσεις, καινοτομώντας και αξιοποιώντας τις σημερινές ευκαιρίες. Η προώθηση της Νησιωτικής Πολιτικής απαιτεί δράση σε 3 επίπεδα: το ευρωπαϊκό, το εθνικό και το περιφερειακό-τοπικό. Το Υπουργείο έχει ήδη αναλάβει δράση σε όλα τα επίπεδα, που θα συνεχιστεί με περισσότερες πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις, στο άμεσο χρονικό διάστημα. Αναφέρονται οι σπουδαιότερες: Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το Υπουργείο κατέθεσε, για πρώτη φορά, σε συνεννόηση με το Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, αυτοτελές προσάρτημα, με παρατηρήσεις για την προωθούμενη Πολιτική Συνοχής, ώστε να λάβει υπόψη της, στο σχεδιασμό των νέων πολιτικών, ειδικές ρυθμίσεις για τις νησιωτικές περιοχές. Το Υπουργείο θα συνεχίσει και θα εντείνει τις προσπάθειες αυτές, για την προώθηση ευρωπαϊκής νησιωτικής πολιτικής, σε συνεργασία με άλλες ενδιαφερόμενες χώρες, διεθνείς διαπεριφερειακούς οργανισμούς και ομάδες συμφερόντων. Σε εθνικό επίπεδο, έχουν γίνει η επεξεργασία της στρατηγικής και τα πρώτα βήματα, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: -         νομοθετικές παρεμβάσεις που αφορούν:

• διάταξη για την εφαρμογή του άρθρου 101 του Συντάγματος,
• σύσταση Συμβουλίου Νησιωτικής Πολιτικής
• τροποποίηση του οργανισμού της ΓΓ ώστε να ανταποκρίνεται στο σημερινό της ρόλο.

-         προώθηση, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών της λειτουργίας του Ινστιτούτου Νησιωτικής Πολιτικής που έχει συσταθεί με τον νόμο για την αυτοδιοίκηση («Καλλικράτης»). -         επαφές με συναρμόδιους Υπουργούς, για την αντιμετώπιση θεμάτων, που απασχολούν τα νησιά. -         προετοιμασία για την εξεύρεση χρηματοδοτικών πόρων, που θα στηρίξουν την πολιτική αυτή, σε συνεργασία με τα καθ’ύλην αρμόδια Υπουργεία και Περιφερειακές Διοικήσεις:

• από τα ΠΕΠ και τα ειδικά προγράμματα Β & Ν Αιγαίου, όπου, παρ’ότι υπάρχουν πολύ περιορισμένες δυνατότητες, θα επιχειρηθεί να αξιοποιηθούν πόροι σε τομείς μη δημοφιλείς και με χαμηλή απορροφητικότητα
• από το ειδικό πρόγραμμα του Υπουργείου Εσωτερικών για την Αυτοδιοίκηση «ΕΛΛΑΔΑ», όπου προβλέπονται ειδικές δράσεις για τις νησιωτικές περιοχές
• από την αξιοποίηση ειδικών χρηματοδοτικών εργαλείων, για αστικές παρεμβάσεις και υποστήριξη επιχειρήσεων.

Σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, συνεργασία με τις Νησιωτικές Περιφέρειες και τους Δήμους-Νησιά, για την προώθηση πιλοτικών δράσεων. Οι άξονες της Νησιωτικής Πολιτικής είναι: -         Ποιοτικά Νησιά -         Πράσινα Νησιά -         Νησιά Ίσων Ευκαιριών Σχετικά με τις κατευθύνσεις της στρατηγικής μας, θα υπάρξει διαβούλευση και εξειδίκευση σε παρεμβάσεις και δράσεις, που θα προωθηθούν, ανάλογα με το χαρακτήρα τους, σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο. Αυτή η διαδικασία είναι σε εξέλιξη._