Για δέκα δέντρα και μία τυρόπιτα

 

To αξίωμα λέει πως "ποτέ κανείς δεν κατάφερε να προβλέψει μία επανάσταση". Ακόμη κι εκείνοι που τις οργάνωναν, έτρωγαν τα μούτρα τους επάνω στις ακανόνιστες ακολουθίες των αστάθμητων παραγόντων και κατάπιναν τις δυσάρεστες εκπλήξεις, τη μία μετά την άλλη. Τα πιο φωτεινά μυαλά κατάφεραν να διακρίνουν και να τεκμηριώσουν τις αιτίες, την ανάγκη. Τα υπόλοιπα τα αναλάμβαναν πάντα κάτι δευτερεύουσες αφορμές που δεν τις έπιανε ούτε το μάτι σου, ούτε η ανάλυσή σου. Η θεωρία του χάους θα μπορούσε κάλλιστα να διατυπωθεί και να «τεκμηριωθεί», παρακολουθώντας μόνο τις κοινωνικές εκρήξεις και εξεγέρσεις.

 

Ας το πάρουμε και ανάποδα. Αν σου έλεγε κάποιος, πριν τρία χρόνια, ότι θα δεχόμασταν -αδιαμαρτύρητα, σχεδόν- όλα αυτά που έχουμε υποστεί σε αυτούς τους τριάντα έξι μήνες, δεν θα τον έλεγες τρελό; Ο μισθός στη μέση ή στο καθόλου, τα δώρα πάπαλα, οι συντάξεις θα γίνονταν χαρτζιλίκι, οι φόροι στον Θεό, οι φασίστες τρίτο κόμμα και όλα αυτά με προοπτική δεκαετιών. Θα απαντούσες σίγουρα «είσαι καλά, ρε; αυτά δεν γίνονται, θα γίνει επανάσταση!». Αλλά όταν ο άνθρωπος μιλάει για επανάσταση, η επανάσταση γελάει - για να παραφράσω το γνωστό με τον Θεό και τα σχέδια των ανθρώπων.

 

Η Ιστορία θα γράψει πως η αφορμή για ό,τι έγινε στην Τουρκία ήταν δέκα δέντρα σε μία πλατεία. Από πίσω, βέβαια, θα ακολουθήσουν -πολύ σωστά- οι αναλύσεις για τις δεκάδες κρυφές ή φανερότερες διελκυστίνδες που παίζονται σε αυτήν τη μεγάλη χώρα. Και που μέχρι να σκάσει το καπάκι, όλοι τις θεωρούσαν ελεγχόμενες ή εκτός πλάνου για το άμεσο μέλλον.

 

Bέβαια, η Ιστορία δεν είναι τρελή, δεν παίρνει ανάποδες ξαφνικά χωρίς λόγο, αν και η μπίλια της είναι λίγο πόρνη (βλέπε Όσιμ). Οι μηχανές δουλεύουν νυχθημερόν, μια αέναη ρευστότητα αλλοιώνει κάθε λεπτό τις αναλογίες και τους συσχετισμούς. Και μην πας πολύ μακριά. Πήγαινε στη ζωή σου. Πόσα ζευγάρια ξέρεις που χώρισαν επειδή εκείνη ξαφνικά «έσκασε» για λίγα ψίχουλα στο τραπέζι, μερικά άπλυτα, μια ακαταστασία; Αρκετά. Πιστεύει κανείς πως η αφορμή είναι ισομεγέθης με τις αιτίες; Χωρίζεις τον έρωτά σου για ακαταστασία; Καταρχήν και μόνο που την παρατηρείς, σημαίνει πως απλά δεν είναι, πια, ο έρωτάς σου...Το μυαλό σου έχει αρχίσει να εργάζεται προς τη ρήξη, με ιδιαίτερο ζήλο, πολύ καιρό. Οι ρότες έχουν αλλάξει, οι φυγόκεντρες κάνουν πάρτι κι εσύ ξυπνάς ένα πρωί σε ένα άδειο σπίτι ψάχνοντας πού στον διάολο έβαζε τόσα χρόνια τις ταμπλέτες για το πλυντήριο!

 

Είναι μεγάλη η πείνα της Ιστορίας για αλλαγές. Γιατί ξέρει πως μόνο μέσω αυτών υπάρχει. Εν αντιθέσει με εμάς, τους ανθρώπους, που νομίζω πως στο κύτταρό μας είναι πολύ βαθιά ριζωμένη η πληροφορία της στασιμότητας, της συνήθειας, χωρίς αυτό να είναι ανακόλουθο με την επίμονη ονείρωξη μιας ασχημάτιστης αλλαγής. Όταν δούμε ένα φουσκωμένο ποτάμι να κατεβαίνει, το ακολουθούμε από φόβο μη μείνουμε έξω από την καινούρια μέρα. Ή ενεργοποιείται εκείνη η λαχτάρα να δούμε κάποτε τη θάλασσα.

 

Κάποιες φορές, πραγματικά συμμερίζομαι τους εφιάλτες εκείνων που έχουν «έννομο» συμφέρον να διαφυλάττουν την τάξη -όπως την έχουν στο μυαλό τους- γιατί είναι αδύνατον να προβλέψουν από πού θα τους έρθει. Παραβλέπω το γεγονός πως είναι κατά βάση αναλφάβητοι φιλοσοφικά -αλλιώς θα ήξεραν πως η «τάξη» πολλές φορές διασώζεται την τελευταία στιγμή επειδή γίνονται ορισμένες άστοχες «αταξίες»- αλλά ούτε ψύλλος στον κόρφο τους, όταν έχουν στραμμένη όλη την προσοχή τους εκεί από όπου δεν φυσάει καθόλου, ενώ μπορεί να την πατήσουν από πέντε πιτσιρικάδες που θα κάνουν φασαρία ένα μεσημέρι σε κάποιο μαγαζί για μια χαλασμένη τυρόπιτα και έναν γλυκό φρεντοτσίνο που τους ήρθε μέτριος.

 

Μέχρι τώρα οι «τρελές» μπίλιες της ανθρώπινης Ιστορίας έχουν καθίσει οριακά στο καλό - με τα ανάλογα, βέβαια, διαλείμματα του τρόμου. Αυτό το «οριακά», όμως, δεν είναι κάποια νομοτέλεια. Και το ποιοι και πόσοι θα στοιχηθούν, μέσω απρόβλεπτων αυτοματισμών, πίσω από τους συγκεκριμένους πέντε εξοργισμένους πιτσιρικάδες και πόσοι θα κοιτάξουν απλά τη δουλειά τους (!) εξαρτάται από μία οπλισμένη πιθανότητα. Και το αποτέλεσμα μπορεί να σε δικαιώσει (στα μάτια ποιου, άραγε;) αλλά και να χλευάσει όλη την προηγούμενη ζωή σου.