Φαβέλα – Φανέλα 1 – 0

Ξεκίνησε το Μουντιάλ και υποδεχόμαστε στα σαλόνια μας τη στρογγυλή Θεά πάνω σε στρωμένο κόκκινο χαλί… ένα χρώμα ύπουλο που με την πρώτη όψη δεν προϊδεάζει ότι βάφτηκε με το αίμα των φτωχών.

Η Βραζιλία κατέχει την πρωτιά όχι μόνο στη μπάλα αλλά και στην κοινωνική διαστρωμάτωση. Αυτό έχει άμεση αλληλεπίδραση και αποτελεί εκρηκτικό μείγμα. Συγκεκριμένα κατέχει την 7^η θέση στον κόσμο, όσον αφορά την οικονομία, αλλά παράλληλα το 31% του πληθυσμού (55 εκατομμύρια) ζουν, όχι μόνο κάτω από το όριο της φτώχειας, αλλά με λιγότερο από 1 δολάριο τη μέρα. Επομένως μέσα σ’αυτή την κοινωνική ανισότητα, την ανεργία, τη φτώχεια, την περιθωριοποίηση μεγάλων κομματιών της κοινωνίας της Βραζιλίας η πολυτελή διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου αποτελεί πρόκληση. Το συνολικό κολοσσιαίο κόστος υπολογίζεται σε 11,5 δισ. δολάρια – τρεις φορές μεγαλύτερο από το αντίστοιχο για το Παγκόσμιο Κύπελλο της Νότιας Αφρικής.

Πέραν αυτής της υπέρμετρης  κοινωνικής αδικίας έρχονται να στολίσουν το φανταχτερό Μουντιάλ και τα εξής φαινόμενα:

Εργασιακή εκμετάλλευση στα έργα υποδομής που επιφέρουν άθλιες συνθήκες εργασίας ακόμη και νεκρούς όπως στη περίπτωση του γηπέδου του Μανάους, «Αρένα ντε Αμαζονια».

250 χιλιάδες άτομα εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους  για να κάνουν χώρο στα γήπεδα και στα παρκινγκ

Δραματική αύξηση των θυμάτων της σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανάμεσα τους ανήλικα παιδιά που εξωθούνται στην πορνεία λόγω ακραίας φτώχιας.

Άγρια καταστολή και “καθάρισμα” ολόκληρων περιοχών από την αδυσώπητη εκστρατεία που έχει συστηθεί ως  «αστυνομικές μονάδες ειρήνευσης»  (Police Pacification Units-UPP ) και δραστηριοποιείται με στόχο την εκδίωξη των συμμοριών. Αυτό μεταφράζεται ως βίαιη μετακίνηση πληθυσμού, δολοφονίες παιδιών που στα πρόσωπά τους βλέπουν έμπορους ναρκωτικών. Έτσι λοιπόν η κυβέρνηση της Βραζιλίας προτίμησε με 300 και πλέον εκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται για την «επιχειρησιακή ετοιμότητα» των 160 χιλιάδων αστυνομικών και στρατιωτικών, να διαφυλάξει την τάξη (image) της διεξαγωγής του Παγκοσμίου Κυπέλλου χωρίς να κάνει κάτι για τη φτώχεια που δημιουργεί την ανέχεια και κατά συνέπεια την εγκληματικότητα.

Λίγα λόγια για τη ΦΑΒΕΛΑ…

Μόνο στην πόλη του Ρίο ντε Τζανέιρο στη Βραζιλία το 18% του πληθυσμού (περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι) ζει σε φαβέλες, ενώ συνολικά στη Βραζιλία ο αριθμός των ατόμων αυτών ανέρχεται στα 52,3 εκατομμύρια!

Φαβέλα (πορτογαλική προφορά: [favɛlɐ]) είναι ο όρος για μια παραγκούπολη στη Βραζιλία, τις περισσότερες φορές μέσα σε αστικές περιοχές. Δηλαδή σύνολο πρόχειρων και αυτοσχέδιων ανθυγιεινών κατοικιών, στις οποίες κατοικούν άνθρωποι με χαμηλά εισοδήματα αλλά έχει ετυμολογηθεί και ως επικίνδυνος τόπος ή κατάσταση, που θεωρείται δυσάρεστη.

Η κακόφημη έννοια της οφείλεται στο γεγονός ότι σταδιακά και με την πάροδο των χρόνων οι παραγκούπολεις  έγιναν παγκοσμίως γνωστές για το τεράστιο κύκλωμα διακίνησης ναρκωτικών, που έχει αναπτυχθεί στις περιοχές αυτές. Στις φαβέλες μάλιστα, σχεδόν κάθε χρόνο διεξάγονται μίνι-πόλεμοι ανάμεσα στις αστυνομικές δυνάμεις αλλά και τις συμμορίες που διακινούν τα ναρκωτικά, οι οποίες συχνά έχουν ως απολογισμό πολλούς νεκρούς και κυρίως παιδιά μικρής ηλικίας.

Φυσικά γι αυτή τη νοσηρή κατάσταση με τη διακίνηση ναρκωτικών, που υφίσταται από τη δεκαετία του ’80 περίπου στις φαβέλες, ευθύνεται και η βραζιλιάνικη πολιτεία. Η οποία έπρεπε εδώ και χρόνια να έχει προνοήσει και να έχει δείξει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα λαϊκά στρώματα, που από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, πολύ πριν οι φαβέλες μετατραπούν σε «γκέτο» διακίνησης ναρκωτικών, κατοικούσαν αβοήθητοι και χωρίς κρατική μέριμνα άνθρωποι στις περιοχές αυτές.

Από μέσα προς τα έξω:

Η χώρα τους τελευταίους μήνες έχει συγκλονιστεί από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις που έχουν λάβει χώρα από το 1992. Η βραζιλιάνικη κοινωνία έχει εναντιωθεί στο θεσμό καθώς η κυβέρνηση της χώρας έχει δαπανήσει δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή μνημειωδών σταδίων, αντί να αντιμετωπίσει το έλλειμμα στέγης, της παιδείας, των δημόσιων συγκοινωνιών και άλλων βασικών δομών πρόνοιας που πλήττουν τις φαβέλες. Σφοδρές κινητοποιήσεις έχουν γίνει από εκπαιδευτικούς, εργαζόμενους του μετρό του Σάο Πάολο, μέλη του Κινήματος των Εργαζομένων Χωρίς Στέγη, Ιθαγενείς και κάθε λογής πολίτες. Στις διαδηλώσεις κυριάρχησαν συνθήματα όπως:

« Δεν θέλουμε γήπεδα, θέλουμε στέγη »

 «Δεν μας λείπουν γήπεδα, αλλά σχολεία »

«Ένας εκπαιδευτικός αξίζει περισσότερα από το Νεϊμάρ »

Οργή δικαιολογημένη λόγω της κερδοσκοπίας στην αγορά ακινήτων, η οποία έχει προκληθεί σκόπιμα στις περιοχές γύρω από τα στάδια, εξωθώντας τις φτωχές οικογένειες από τα σπίτια τους.  Ενώ όσον αφορά την εκπαίδευση, οι αναλφάβητοι ανέρχονται σε 18 εκατ., και το 27 % στις ηλικίες 15-64 γνωρίζει μόνο τα βασικά, ανάγνωση και γραφή.

Και η μπάλα;

Ασφαλώς και για όλα αυτά δεν μπορούμε να ενοχοποιήσουμε το ίδιο το ποδόσφαιρο που ανεξάρτητα από τις επικρατέστερες αρνητικές συνθήκες, εξακολουθεί να συναρπάζει σαν άθλημα. Προσφέρει ομορφιά, δράση, συγκινήσεις... Όμως η αλματώδης εμπορευματοποίηση του αθλητισμού και η εξέλιξή του σε έναν σημαντικό κλάδο της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας χαρακτηρίζει την εποχή μας. Οι πολυεθνικές εταιρίες ολοένα και περισσότερο παρεμβαίνουν στην ουσία του αθλητισμού αλλοτριώνοντας τη φύση του. Και πέραν από την οικονομική διάσταση, το ποδόσφαιρο λειτουργεί όχι μόνο ως βιομηχανία θεάματος, αλλά πολλές φορές οργανώνεται και αξιοποιείται από την εξουσία ως μηχανισμός πολιτικής και ιδεολογικής χειραγώγησης.

Ούτε βεβαίως παραβλέπουμε την τεράστια παράδοση που έχει η Βραζιλία με το ποδόσφαιρο, ωστόσο όμως είναι ΝΤΡΟΠΗ να προάγουμε τον αθλητισμό στις πλάτες ενός εξαθλιωμένου λαού. Γι’ αυτό αποδοκιμάζουμε τον τρόπο διεξαγωγής και  εναντιωνόμαστε στα συμφέροντα που εξυπηρετούνται.

Δηλώσεις διακεκριμένων Βραζιλιάνων ποδοσφαιριστών που έχουν παρέμβει στο ζήτημα:

Ριβάλντο  (μέσω twitter): « Είναι κρίμα να ξοδεύεται τόσο χρήμα για το Μουντιάλ, όταν νοσοκομεία και σχολεία παραμένουν σε τόσο τραγική κατάσταση και μέσα στη βία. Δε το χρειαζόμαστε, χρειαζόμαστε παιδεία και υγεία.» και συμπλήρωσε : « Μία σιωπηλή χώρα δεν αλλάζει. Συγχαρητήρια στους πολίτες της Βραζιλίας που κατεβαίνουν  στους δρόμους μαζί, δείχνοντας δύναμη και ενότητα. »

Ο Ρομάριο επικρίνει τη FIFA για καταλήστευση του βραζιλιάνικου λαού και προτρέπει τους ανθρώπους να συνεχίσουν τη διαμαρτυρία κατά της υπερβολικής  δαπάνης για το παγκόσμιο κύπελλο. Επίσης δήλωσε : « Η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Βραζιλίας είναι ντροπή και δεν έχει κανένα συμφέρον προς όφελος της Βραζιλίας σε μακροπρόθεσμη βάση. ». Ακόμη συμπλήρωσε: «Κάποιοι θα πλουτίσουν με το δικό μας Παγκόσμιο Κύπελλο και όλα θα είναι καλά. Έχουμε ξοδέψει ένα παράλογο ποσό για το Μουντιάλ και δίνουμε όλο και περισσότερα χρήματα Η Βραζιλία έχει πολλές ανάγκες και σίγουρα η πρώτη δεν είναι το ποδόσφαιρο. Θα πρέπει να υποστηρίζουμε την ομάδα μας μέσα στο γήπεδο, αλλά έξω από αυτό έχουμε ήδη χάσει…»

Και μία τελευταία συμβουλή...

Σταμάτα να είσαι ένας απλός ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ ΘΕΑΜΑΤΟΣ, και γίνε ΦΙΛΑΘΛΟΣ !