Περιμένοντας την πιο μεγάλη νύχτα , τη μικρότερη μέρα του χρόνου υποδεχόμαστε επίσημα τον χειμώνα ,με το χειμερινό ηλιοστάσιο .Ηλιοστάσια και ισημερίες συνδέονται αναπόσπαστα με τις εποχές γι αυτό και η σημασία τους είναι μεγάλη για όλους .
Ο ήλιος θεός ! το φως δημιουργικό, γενεσιουργό, λαμπρό , φέρνει την πρόοδο μαζί με τη ζεστασιά στον αντίποδα το σκοτάδι και το κρύο , ο χειμώνας !Δύσκολη εποχή γι’ αυτό μόλις αρχίζει η μέρα να «παίρνει τα πάνω της», έστω και για ένα λεπτό , σε όλες τις φυλές και σε όλες τις εποχές οι λαοί γιόρταζαν, από τους Βαβυλώνιους και τους Ρωμαίους μέχρι τους Κινέζους και τους Σάξονες …τα Κρόνια , τα Βρουμάλια , τα Σατουρνάλια και στις 25του Δεκέμβρη , την «Ημέρα της Γέννησης του Αήττητου Ήλιου» , η νέα θρησκεία , ο χριστιανισμός , υποδέχεται και γιορτάζει τα γενέθλια του Χριστού!
Λαοί και θρησκείες , αστρονομία και δοξασίες μπλέκονται σε έναν κόσμο που προσπαθούσε να επιβιώσει . Αυτό που τον ενδιέφερε αρχικά από τότε που εμφανίστηκε η γεωργία , η καλλιέργεια που έδεσε τον άνθρωπο με τη γη , ήταν η παρατήρηση των αλλαγών, οι κινήσεις της σελήνης και του ήλιου για να σπείρει , να κλαδέψει, να μαζέψει …
Η γη τον ζούσε , τον έκανε κύριο του εαυτού του , τον έκανε αυτάρκη ,ελεύθερο Η μάνα γη ! οι ελιές , το στάρι , το αμπέλι … το χώμα κι οι ποιητές που το τραγούδησαν , το χώμα που γίνεται στίχος- ύμνος : «στα χέρια που σπέρνουνε πάνω στη τη διάφανή τους φύτρα» στον Νερούδα , « το γλυκό χώμα που νιώθει σαν άνθρωπος » όταν η γη σου χάνεται στον Βρεττάκο , και « …οι άνθρωποι της χώρας… οι φύλακες των ιστοριών της που μας κληροδοτήθηκαν από τα ελαιόδεντρα…» της Σούζαν Αμπουλχάουα. Οι άνθρωποι είναι αυτοί που η ποίησή τους «πότισε τους κήπους της από τότε που ήταν ακόμα Χαναάν …»
Το ηλιοστάσιο , το φως , οι δοξασίες , οι ορθολογικές ερμηνείες ,τα φυτά , οι καρποί , οι λαοί χθες και σήμερα …
Το σήμερα μια επανάληψη του χθες με λέξεις και τόπους γνώριμους σαν παραμυθική αφήγηση :Βηθλεέμ, Ναζαρέτ ,Ιερουσαλήμ ...τόποι δεμένοι με τη γέννηση, αλλά και τη φυγή στην Αίγυπτο . Κυνηγημένος ο Χριστός ,πρόσφυγας , χωρίς γη ,πριν «σαραντίσει» .Στον δρόμο της επιβίωσης οικογενειακώς μετά την προειδοποίηση από ψηλά ...άνθρωπος μεν υπό την προστασία τους πατρός δε ...
Τόποι και ονόματα δεμένα με την ιστορία τη θρησκευτική ,τη γεωγραφική ,την ιστορική. Η ανθρωπογεωγραφία της περιοχής τώρα και τότε : Ισραηλίτες, Παλαιστίνιοι ,Σαμαρείτες ,Φιλισταίοι ,κάποιοι Ρωμαίοι … Η διοίκηση: θρησκευτική, δικαστική …οι Σαδδουκαίοι, πολλοί Φαρισαίοι, ελάχιστοι Εσσαίοι… Μπλεγμένα όλα, ένας κόμπος άλυτος η περιοχή κι ένας κόμπος στην ψυχή ...
Από τότε που άκουσες τη Σάμπρα και τη Σατίλα ,την πρώτη Ιντιφάντα και πιο πίσω στον πόλεμο των έξι ημερών … και πιο πίσω στη βρετανική κυριαρχία μέχρι να κατανοήσεις πώς ο ξεδοντιασμένος λέοντας της βρετανικής αποικιοκρατίας έβαλε κι εκεί τα διπλωματικά θεμέλια ώστε να διαλύσει την χώρα προτού αποχωρήσει . Συμπεριφορά δοκιμασμένη και παγιωμένη για να τροφοδοτεί την οικονομία του ...ξεζουμίζει πλούσιες γαίες και διαμορφώνει τις πολιτικές του μέλλοντος ...απομυζεί επιστημονικό και διδακτικό προσωπικό ,σκοτώνοντας ακόμα και τους ποιητές..
Ποιητές όπως "Μαχμούντ Νταρουίς, Ταουφίκ Ζαγιάντ και Σαμίχ Αλ Κάσεμ μας ταξιδεύουν στη Παλαιστίνη. Όχι μόνο στη γη και τη φύση της αλλά και στους ανθρώπους της, στην ιστορία της"
Ο Νταρουίς ένας εθνικός ποιητής χωρίς κράτος , χωρίς γη γράφει:
‘Στην υγειά της χώρας μας, και είναι αυτή που είναι πιο κοντά στου θεού τον λόγο, ένα ταβάνι σύννεφα .Στην υγειά της χώρας μας ,…..και είναι αυτή που την τριγυρίζουν λόφοι κατάσχιστοι , η ενέδρα ενός νέου παρελθόντος ….όσο για μας, εντός της, ασφυκτιούμε όλο και πιο πολύ!»
«Γη και ελευθερία» συνυφασμένες σε μια έννοια όπως στην Ισπανία στον εμφύλιο του ’36 , τότε που δολοφόνησαν τον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα , έναν ποιητή σύμβολο ευαισθησίας και λυρισμού .
- Γιατί ;
- Την απάντηση τη δίνει ο Εγγονόπουλος , χρόνια μετά:
«…μα επί τέλους! πια ο καθείς γνωρίζει πως από καιρό τώρα —και προ παντός στα χρόνια τα δικά μας τα σακάτικα— είθισται* να δολοφονούν τους ποιητάς»
«Σακάτικα χρόνια ; μα τι γράφεις ; οι ποιητές έζησαν σε άλλες εποχές δύσκολες.Τι σχέση έχουμε εμείς με όλα αυτά ; Εμείς έχουμε γιορτή ! γράψε κάτι στο πνεύμα των ημερών !»
Το «πνεύμα των ημερών»: ο Χριστός γεννήθηκε μακριά από τη δημοσιότητα , τη χλιδή , ήρθε απρόσκλητος , έζησε κυνηγημένος … η γιορτή είναι τα γενέθλιά του , δε θα την ενοχοποιήσουμε , αλλά όταν μιλάμε για εκείνο το «πνεύμα» , πέρα από τη σωτηριολογική αναφορά ας σκεφτούμε όλα τα παραπάνω κι ας προσπαθήσουμε μέσα από τη στάση μας να μην ευχηθούμε μόνο , αλλά να παλέψουμε για εκείνο το : «επί Γης ειρήνη»
