Ο πράσινος χρυσός απ το Πλωμάρι

Σε 5 λεπτά προσγειωνόμασταν στο αεροδρόμιο της Μυτιλήνης, από το παράθυρο θαύμαζα τους καταπράσινους λόφους με τους ελαιώνες να φτάνουνε μέχρι τα δαντελώματα της ακτογραμμής.

Ο ήλιος είχε αρχίσει να χαμηλώνει και παρόλο που ήταν μέσα Γενάρη ο καιρός μέσα από το παράθυρο φαινόταν εξαιρετικός. Σε λίγες ώρες το βράδυ θα συναντούσα το ζεύγος Καλαμποκά, τον Νίκο και την Μύρτα, τους δυo δασκάλους στο Πλωμάρι. Είχαμε συνεννοηθεί να πάμε το βράδυ να φάμε μαζί για να  έχουμε χρόνο να συζητήσουμε για την δουλειά τους με το ελαιόλαδο, να δω, να μάθω.

Τι δουλειά όμως κι αυτή... δεκατέσσερα βραβεία, τα πιο πολλά διεθνή, με τέσσερα χρυσά, όλα τους πολύ σημαντικά. Αυτά δεν είναι απλά πράγματα άμα τα κάνεις μέσα σε πέντε μόνο χρόνια, άμα έχεις τέσσερα παιδιά, σαράντα μαθητές, δεκατέσσερα δωμάτια καλοκαιρινά να τα φροντίζεις όλα κάθε μέρα, συν ένα τσούρμο από ζώα για τα καθημερινά... Λίγο έμμετρο πήγε να βγει, ένα ποίημα, όπως η ζωή αυτών των δύο δασκάλων από την Μυτιλήνη.

 

Ποίημα για μας βέβαια, γι' αυτούς κόπος, προσπάθεια μεγάλη αλλά μετά ήρθε απλόχερα και η επιβράβευση. Γι’ αυτό πήρα το αεροπλάνο να πάω να τους γνωρίσω από κοντά. Από πέρυσι με “έτρωγε” να πάω δω πώς τα φέρνουν βόλτα με όλα αυτά μαζί και με τα βραβεία να έρχονται απανωτά. Μα καλά, είναι δασκάλοι; Είναι δυνατόν ; Ναι... ο ένας πρωινός, η άλλη απογευματινή. Επί τέσσερις μήνες, Οκτώβρη με Γενάρη, πάνε κάθε μέρα εναλλάξ το προσωπικό με το αγροτικό τους να μαζέψουν τις ελιές, από τις 7 το πρωί και στις 3 πάλι πίσω. Τον Γενάρη, που μαζεύουν από τα μακρινά κτήματα, οι αποστάσεις γίνονται μεγάλες, 150 χιλιόμετρα κάθε μέρα, πέρα-δώθε.

 

Η ώρα είχε πάει πια οκτώ, η νύχτα είχε πέσει βέβαια για τα καλά και το μικρό ΙΧ μας ανέβαζε ολίγον αγκομαχώντας στο βουνό, μέχρι να φτάσουμε στην αποθήκη με τις δεξαμενές μέσα σε ένα δάσος.

Η ανασυρόμενη μεγάλη πόρτα της αποθήκης άνοιξε και προτού κάνω ένα βήμα μέσα ο Νίκος μου λέει «σε παρακαλώ περίμενε να φορέσεις και εσύ ένα ζευγάρι πλαστικά καλύμματα για τα παπούτσια σου». Η σκηνή βέβαια ολίγον σουρεάλ. Και οι τρεις μας με τα πράσινα καλύμματα στα παπούτσια, σε ένα χώρο 6 επί 10 με μεγάλα άσπρα πλακάκια, έντονο φωτισμό από την ψευδοροφή, εικόνα και ατμόσφαιρα χειρουργείου μέσα σε δάσος.

 

Ήταν ο  πρώτος χώρος που έχουν τα υλικά συσκευασίας, ένα μεγάλο ξύλινο τραπέζι, να χωράνε και οι έξι Καλαμποκάδες, μια ομάδα όλοι μαζί, για για να κολλάνε τις ετικέτες- με τα χέρια βέβαια.

Δεξιά μπαίνοντας, στον μεγάλο άσπρο τοίχο καρφωμένα όλα τα βραβεία από όλο τον κόσμο.

Mario Solinas, Kίνα, Ιαπωνία, Λος Αντζελες και και... Ο χώρος με τις πεντάτονες δεξαμενές με το φρέσκο ελαιόλαδο ήταν δίπλα μας ακριβώς, χειρουργείο και εδώ με την διαφορά ότι τα εργαλεία ήταν inox δεξαμενές. Υποδειγματική καθαριότητα και τάξη, ένα τραπέζι με ποτηράκια γευσιγνωσίας, αρχίσαμε τις δοκιμές. Μικρή γουλιά, κράτημα στο στόμα, βαθιά εισπνοή ανάμεσα από τα δόντια, να σου βγήκανε σιγά σιγά τα πτητικά από το άγουρο το λάδι, χορτάρια, φύλλα ντομάτας, θυμάρι, όλα μαζί πλημμυρίσανε τους γευστικούς μας κάλυκες. Άριστα.

 

Νά 'ναι μόνο η ποικιλία της ελιάς που κάνει την επιτυχία; Τι άλλο μπορεί να βοήθησε να γίνει αυτός ο άθλος; Ομολογώ ότι και εγώ δεν ξέρω. Αλλες μεγάλες εταιρείες πασχίζουνε χρόνια να πάρουν το βραβείο Mario Solinas και εδώ ήρθε το χρυσό μέσα σε 3 χρόνια αφότου ξεκίνησαν. Με ρωτάνε διάφοροι, κυρίως νέοι στα σεμινάρια που παρακολουθούν, πώς να προχωρήσουν με το ελαιόλαδο, ποια είναι η κατεύθυνση η σωστή; Θα τους πω για ένα μέρος, απομονωμένο από τα κεντρικά κανάλια διοίκησης και εξουσίας αλλά με ένα πολύ καλό προϊόν, πώς πήγε μπροστά, πολύ μπροστά. Εδώ λοιπόν, ξέρουν να καλλιεργούν και μετά να μαζεύουν πράσινες τις ελιές απ’ τα δέντρα, να τις πηγαίνουν αυστηρά την ίδια μέρα στο ελαιοτριβείο σε τελάρα, όχι βέβαια σε τσουβάλια, για να να βγει ο χυμός των κόπων μιας χρονιάς, πάντα σε χαμηλή θερμοκρασία και με μάλαξη έως και 45-50 λεπτά.

 

Οπότε να σου τα αρώματα και οι γεύσεις, να σου και τα βραβεία. Τόσο απλά; Καμιά φορά ναι, τόσο απλά. Αλλά με διάβασμα και με γνώσεις για το πώς θα κάνεις τα δέντρα σου παραγωγικά, με κλαδέματα ωραία, μηχανήματα σωστά. Στάσου, μη το ξεχνάς, είναι και βιολογικά, βγήκαν έξω τα λιπάσματα, τα ζιζανιοκτόνα και όλα τ’ άλλα τα απαίσια ψεκαστικά. Και για τα 15.000 δέντρα χωρίς εξαιρέσεις.

 

Η κολοβή, αυτή η τόσο χαρακτηριστική μυτιληνιά ποικιλία μαζί με την συντοπίτισσά της την αδραμμυτινή, άλλα αρώματα η μία άλλα η άλλη, δίνουνε πλέον δόξα στα μυτιληνιά ελαιόλαδα, από εκεί που μόνο σαπούνια βγάζανε καλά και λάδια που τα παίρναν μόνο τα στρατά. Άκουγε ο μακαρίτης ο πατέρας μου, λαδέμπορος στην Σοφοκλέους, "λάδι Μυτιληνιό" και έκανε μια γκριμάτσα που ποτέ δεν θα ξεχάσω. Και όμως τώρα, εκεί το Πλωμάρι, πενήντα χρόνια μετά, τα πράγματα αλλάξανε πολύ και τώρα ετοιμάζονται παλέτες να το πάνε στην Ιαπωνία σε σούπερ μαγαζιά, το βιολογικό, αρωματικό τους λάδι («να, αυτή εδώ η παλέτα που βλέπεις αύριο φεύγει για Ιαπωνία»).

 

Όσοι τώρα με ρωτάνε για την ελιά και τα λάδια, ποιος είναι ο δρόμος για το μπροστά, τον άλλο δρόμο θα τους πω, με την πολλή δουλειά. Αυτόν τον δρόμο που μας δείξανε οι Καλαμποκάδες, που μόνοι τους παλεύουν εκεί, στα ακριτικά. Τα ελαιόλαδα έχουν την τέχνη τους κι αυτά, τίποτα δεν γίνεται πια στα πεταχτά, πιστέψτε όμως στην επιτυχία, η Ελλάδα έχει πολύ ανέγγιχτο, σπάνιο πράμμα να δώσει στα νέα τα παιδιά ... αρκεί να της το πάρουμε όμορφα και γλυκά.