Γράφει η Δέσποινα Μαϊάκη
Τα πανηγύρια στην Ελλάδα αποτελούν μια σημαντική πτυχή της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, ενσωματώνοντας παραδοσιακά στοιχεία που έχουν διαμορφωθεί και εξελιχθεί μέσα από αιώνες.
Τα πανηγύρια είναι εορταστικές εκδηλώσεις που συνήθως συνδέονται με θρησκευτικές γιορτές, κυρίως εορτές αγίων και μεγάλες χριστιανικές γιορτές, αλλά συχνά περιλαμβάνουν και πολιτιστικές και κοινωνικές δραστηριότητες που προσφέρουν μια ευκαιρία για την κοινότητα να έρθει μαζί, να γιορτάσει και να ανανεώσει τους δεσμούς της. Τα πανηγύρια έχουν βαθιές ρίζες στην ιστορία και την παράδοση της Ελλάδας. Από την αρχαιότητα, οι εορταστικές εκδηλώσεις, είτε θρησκευτικές είτε κοσμικές, ήταν ένα αναπόσπαστο μέρος της ελληνικής ζωής. Κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής και Οθωμανικής περιόδου, τα πανηγύρια συνέχισαν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη θρησκευτική και κοινωνική ζωή των Ελλήνων, λειτουργώντας συχνά ως ευκαιρίες για εμπορικές συναλλαγές και πολιτιστική ανταλλαγή.
Τα πανηγύρια συνδέονται συχνά με τον εορτασμό του πολιούχου αγίου μιας περιοχής. Στα νησιά του Αιγαίου ο πολιτισμός έχει τον δικό του χαρακτήρα και εκδηλώνεται με μορφή πανηγυριών ή λαογραφικών δρώμενων στις ημερομηνίες που είναι οι ονομαστικές εορτές των Αγίων. Αποτελεί μια σημαντική οικονομική δραστηριότητα που συμβάλλει στην ενίσχυση της απασχόλησης, στη δημιουργία εισοδήματος και κατά συνέπεια στην ανάπτυξη των νησιωτικών περιοχών (Μερακλής,1984). Ο λαογραφικός πολιτισμός που αναδεικνύεται μέσα από την τέχνη πλεξίματος με χάντρες στα στολίδια των αλόγων. Αυτά θα συνοδέψουν την περιφορά της εικόνας την παραμονή. Επίσης η τέχνη αυτή φαίνεται κ στο λάβαρο του συλλόγου η του σωματείου που διοργανώνει την εκδήλωση κ που είναι κεντημένο κ στολισμένο στο χέρι (Κιουρέλλης,2019)
Τα πανηγύρια υπό αυτήν την έννοια αποτέλεσαν και αποτελούν σημαντικό κοινωνικό και οικονομικό γεγονός για την ζωή της περιφέρειας του νησιού. Έχουν μεγάλη κοινωνική και κοινωνιολογική σημασία γιατί λειτουργούν σαν σημείο αναφοράς των ξενιτεμένων και σαν ευκαιρία να ανανεώσουν το ραντεβού τους με τους ντόπιους αλλά και με τον τόπο και τις αναμνήσεις των παιδικών τους χρόνων. Είναι μια επιστροφή στις ρίζες των παππούδων και των πατεράδων που την περιμένουν με χαρά όλο το χρόνο(Πίττας Γ.,2013).
Οι θρησκευτικές εκδηλώσεις στο νησί της Λέσβου είναι πολλαπλές κ ποικίλες. Αφορμή και τα γεγονότα που προκάλεσαν θρησκευτικό τουρισμό στη Λέσβο θεωρούνται η θαυματουργική ικανότητα των Αγίων της ιδιαίτερα του Αγίου Ραφαήλ στη Θέρμη κ του Ταξιάρχη στον Μανταμάδο (Λέκκος, 2003). Καθώς επίσης και το πλούσιο συγγραφικό έργο της γερόντισσας Ευγενίας Κλειδαρά(1988) για τα θαύματα του Αγίου Ραφαήλ κ του πατέρα Χρήστου Δήσσου για τα θαύματα του Ταξιάρχη.
Εκτός αυτού η Λέσβος φιλοξενεί δεκάδες ιερά προσκυνήματα με γνωστότερη μονή Λειμώνος του Αγίου Ιγνάτιου στην Καλλονή ,τη μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Υψηλού στο Δυτικό τμήμα του νησιού,το προσκύνημα στον Μητροπολιτικό ναό Μυτιλήνης με το σκήνωμα του Αγίου Θεοδώρου,το προσκύνημα της Παναγίας της Πέτρας κ της Παναγίας της Αγιάσου ,του προφήτη Ηλία,της Παναγίας της Κρυφτής στο Πλωμάρι,το προσκύνημα στην Αγία Μαγδαληνή Σκοπέλου με τις περίφημες κατακόμβες στον Άγιο Παντελεήμονα στο Πέραμα με το παλιό έθιμο του στύλου κ πολλά άλλα. Οι μελέτες περίπτωσης μας,αφορούν ένα πανάρχαιο ομηρικό έθιμο που έχει σχέση με την τελετή θυσίας ζώου και μάλιστα Ταύρου, που μόνο στην Λέσβο συναντάμε πλέον (Πλάτανος, 1963).
Δείτε το βίντεο από την Δέσποινα Μαϊάκη
