Ροη Ειδήσεων
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
Ακολουθήστε μας
Αφιερώματα
|

Αφιέρωμα: «Κεραμική Κουρτζή»

Αφιέρωμα: «Κεραμική Κουρτζή»
Αφιέρωμα: «Κεραμική Κουρτζή»
Καπαρμάδες ή γκαμπαρμάδες: Λαϊνάκια διακοσμημένα με ογκώδη επίθετα κοσμήματα και χρωματισμένα με ριπουλίνες. Είναι αυθεντικά αγιασώτικα αγγεία, μοναδικά στην νεοελληνική αγγειογραφία, που χρησιμοποιούνταν στις γαμήλιες τελετές. Κατασκευάστηκαν για πρώτη φορά από το εργαστήριο του Νικόλα Κουρτζή στα τέλη του 19ο αιώνα. Ανήκουν στη συλλογή Ελευθεριάδη (Πέτρα).
Αφίσα έκθεσης (1991), με δύο αλογοκανατάκια του εργαστηρίου Ν. Κουρτζή - Χ. Πανταζή.
Ενα στυλ αγγείων, που γνώρισε μεγάλη εμπορική επιτυχία. Αυτά τα δύο εικονιζόμενα είναι ίσως τα μοναδικά της σειράς αυτής που ακόμη διασώζονται.Πάνω στην βαμμένη με ριπουλίνη επιφάνεια, ζωγραφίζονται συνήθως άνθη, με πινέλο και αεριογράφο. Το χρώμα συνθετικού χρυσού που χρησιμοποιείται, για περίγραμμα ή για βάθος στις φόρμες και για να τονίσει τα χείλη και τη βάση των αγγείων, προσδίδει μια αίσθηση πολυτέλειας. Είναι αγγεία του εργαστηρίου Ν. Κουρτζή (δεκαετία "50). Ανήκουν στη ιδιωτική συλλογή Παράσχου Λιάκατου
Το ταπεινό αυτό τσουκάλι ήταν το αναμνηστικό δώρο που επελέγη, μέσω του ΕΟΕΧ, από την οργανωτική επιτροπή του 10ου Διεθνούς Συνεδρίου των Καπνοπαραγωγών για τους συνέδρους του, από το ταπεινό παραμεθόριο εργαστήριο κεραμικής της Λέσβου Ν. Κουρτζή.
Του Κουπέλ' (Προκόπης). Ασωματιανός που έκανε γουδιά. Μινιατούρα χρωματισμένη με ριπουλίνες, του εργαστηρίου Ν. Κουρτζή. Δεκαετία "50. Ανήκει στη ιδιωτική συλλογή Π.Λιάκατου
Μαγιόλικη πιατέλα κατασκευής του εργαστηρίου Η. Κουρτζή - Ν. Κουρτζή, διακοσμημένη από τον μεγάλο Ελληνα ζωγράφο Κ. Μαλέα, όταν είχε περάσει από τη Λέσβο (δεκαετία του "20) για να ζωγραφίσει γωνιές της και βρέθηκε στο εργαστήριο. Στο κέντρο της απεικονίζεται η μητέρα του κεραμιστή Ν. Κουρτζή, Μαριγώ να διακοσμεί ένα πιάτο. Σύμφωνα με τους ειδικούς είναι η μοναδική περίπτωση, που ο Μαλέας ζωγράφισε πάνω σε επιφάνεια κεραμικού σκεύους. Εχει υποστεί φθορές και ράγισμα. Ανήκει σε ιδιωτική συλλογή.
Τουμπελέκι μονόπυρο. Διακόσμηση με μπαντανά.
Τσαγιέρα τύπου Κιουτάχειας. Του εργαστηρίου Ηλία Κουρτζή (3η γενιά Κουρτζήδων). Σύμφωνα με την καταγραφή του Μουσείου Λαίκής Τέχνης Λέσβου στο οποίο εκτίθεται, το έτος κατασκευής του τοποθετείται στα 1922. Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Λέσβου.
Αγγείο τερακότα του Ηλία Κουρτζή (της Γ΄γενιάς των Κουρτζήδων) με προσωπογραφία του λόρδου Βύρωνα. Διακόσμηση με ελαιοχρώματα.
Επιχαλκωμένα αγγεία, με ηλεκτρόλυση, που κατασκευάστηκαν στο εργαστήριο Ν. Κουρτζή (δεκαετία "30) με τη συνεργασία του χημικού Απόστολου Αποστόλου (μετέπειτα δήμαρχο Μυτιλήνης). Το έντομο είναι πραγματικό, που επιχαλκώθηκε μαζί με το αγγείο! Η εμπορική τους εκμετάλλευση ματαιώθηκε διότι το κόστος ήταν πολύ μεγάλο. Απόσο γνωρίζουμε πρέπει να είναι τα μοναδικά επιχαλκωμένα αγγεία στην ιστορία της κεραμικής. Αν κανείς έχει δεί κάπου άλλα, τον παρακαλούμε να μας ενημερώσει.
Φτήνα. Δοχείο αποθήκευσης τροφίμων στην Αγιάσο. Ζωγραφική με οξείδια πάνω σε υπόστρωμα λευκού σμάλτου. Υψος: 40 εκ. Κεραμικό του εργαστηρίου Ηλία Κουρτζή (1873-1956).
Λατρευτικό αγγείο. Τερακότα χρωματσμένη με ριπουλίνες. Εργαστήριο Ν. Κουρτζή. (Δεκαετία "50).
Ενα πιάτο του εργαστηρίου Ν. Κουρτζή, ανυπόγραφο, ζωγραφισμένο από τον ζωγράφο και τ. Δ/ντη του Μουσείου Τεριάντ, Μ. Καλλιγιάννη, στις αρχές της δεκαετίας του "80. Ανήκει σε ιδιωτική συλλογή.
Αγγείο-Πουλί της σειράς των ζωόμορφων του εργαστηρίου Ν. Κουρτζη - Χ. Πανταζή. Φαγιάνς. Δεκαετία "60. Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Λέσβου.
Αφιέρωμα: «Κεραμική Κουρτζή»
Η ηθοποιός Αννα Φόνσου ενώ περιεργάζεται ένα αγγείο του εργαστηρίου κεραμικής Ν. Κουρτζή-Χ. Πανταζή στην έκθεση του εργαστηρίου, στην γκαλερί "ΩΡΑ" των Αθηνών.(6-1-69).
Ο Λαμπρος Κωσταντάρας, δεύτερος από αριστερά, κρατώντας από τον ώμο τον Νίκο Κουρτζή, όταν επισκέφτηκε στην Αγιάσο το εργαστήριο των Κουρτζήδων. Από αριστερά τέταρτη η αδελφή του Μίτση, πέμπτος ο δημοσιογράφος, συγγραφέας και λογοτέχνης Φρίξος Ηλιάδης, έκτη η σύζυγος του Νίκου Ελένη και στο άκρο ο αδερφός της Βασίλης Χατζηπαναγιώτης (ο επιλεγόμενος Σκανταλιάρης)
Οι αδελφές του Ν. Κουρτζή (4η γενια), από αριστερά, Βασιλική Τζίνη και Αγγελική Πανταζή. Εδώ, ασχολούνται με το φινίρισμα (σάσιμο) των αγγείων. Η επιδεξιότητα, η ταχύτητα και το "ρεπερτόριό" τους στη διακόσμηση των αγγείων ήταν απαράμιλλα!.. Δεκαετία "70.
Ο κορυφαίο πρωτομάστορα της νεοελληνικής κεραμικής Ν. Κουρτζή με τον ερασιτέχνη κεραμιστή Ηλία Κουρτζή!
Η Μαριγώ Κουρτζή, μητέρα του Νίκου Κουρτζή, απεικονίζεται σε παλιά φθαρμένη καρτ ποστάλ, να διακοσμεί ένα θυμιατό έξω από το πατρογονικό εργαστήρι στο Σταυρί της Αγιάσου.Χρησιμοποιεί το χειροποίητο πινέλο από τρίχες αλογοουράς, που δημοσιεύεται σε διπλανή φωτογραφία.Δεκαετία "50.
Το εκθετήριο του εργαστηρίου Ηλία Κουρτζή (1872-1956). Η φωτογραφία πρέπει να τραβήχτηκε μεταξύ 1925 και 1930.
Οι αδελφές του Ν. Κουρτζή (4η γενια), από αριστερά, Βασιλική Τζίνη και Αγγελική Πανταζή. Εδώ, ασχολούνται με το φινίρισμα (σάσιμο) των αγγείων. Η επιδεξιότητα, η ταχύτητα και το "ρεπερτόριό" τους στη διακόσμηση των αγγείων ήταν απαράμιλλα!.. Δεκαετία "70.
Ισως ο πιο παλιός διασωζόμενος - με μεγάλες φθορές - φούρνος με ξύλα της νεοελληνικής κεραμικής. Βρίσκεται στην Αγιάσο, στο χώρο που λειτούργησε το εργαστήριο των Κουρτζήδων.Πρέπει να χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα από τον Ηλία Κουρτζή (3η γενιά Κουρτζήδων)
Το περίπτερο του εργαστηρίου Ηλία Κουρτζή - Ν. Κουρτζή, στην Α' Παλλεσβιακή Αγροτική Εκθεση Μυτιλήνης. (1930). Ο Ν. Κουρτζής διακρίνεται 4ος από αριστερά. Κατά πάσαν πιθανότητα η έκθεση έγινε στον περίβολο των κεντρικών Λυκείων.
Ο χειμώνας στα τσκαλαδιά της Αγιάσος είναι βαρύς! Η ξυλόσομπα πρέπει να ανάβει ασταμάτητα για να μην παγώσουν τα άψητα τσκαλουμπάρδακα, για να στεγνώσουν τα καλούπια και για να μην κρυολογήσουν όσοι δουλεύουν εκεί μέσα.
Το λεύκωμα με ιδιόγραφα σχόλια των επισκεπτών του εργαστηρίου Νίκου Κουρτζή. Βιβλιοδεσία του φημισμένου βιβλιοδέτη Α. Γανιάρη. Δερματόδετο με ενσωματωμένο κεραμικό πλακάκι του εργαστηρίου Κουρτζή.
«Κεραμική Κουρτζή»
«Κεραμική Κουρτζή»
«Κεραμική Κουρτζή»
«Κεραμική Κουρτζή»
Από την επίσκεψη του Λέσβιου συγγραφέα Κλεάνθη Παλαιολόγου στο εργαστήριο του Ν. Κουρτζή.
Ο ιστορικός και κρητικός της λογοτεχνίας Ζήσιμος Λορεντζάτος για τον Ν. Κουρτζή...
Το αποτύπωμα του διακεκριμένου επιστήμονα των πολιτικών επιστημών και πολυγραφότατου συγγραφέα πολιτικής μυθιστοριογραφίας Ν. Θέμελη, στο λεύκωμα επισκεπτών του εργαστηρίου Ν. Κουρτζή.
Του Γιάννη Ρίτσου
Κούπα με καπάκι (γαβανόκπα). Φαγιάνς. Διακόσμηση Ελένης Κουρτζή. Εργαστήριο Ν. Κουρτζή - Χ. Πανταζή. Δεκαετία "80.
Γωνιά της Αγιάσου.Μονόπυρο ανάγλυφο πιάτο, διακοσμημένο με ριπουλίνες. Εργαστήριο Ν. Κουρτζή. (Δεκαετία "50). Ανήκει σε ιδιωτική συλλογή.
Ο Νίκος Κουρτζής στο εκθετήριο του εργαστηρίου του, σε ηλικία περίπου 80 ετών.
Οι διακοσμήτριες από αριστερά κατά σειρά Βασιλική Κουρτζή-Τζίνη και Αγγελική Κουρτζή-Πανταζή και ο πρωτομάστορας και συνεργάτης του Ν. Κουρτζή Χαράλαμπος Πανταζής επί το έργον. Στο βάθος διακρίνεται, ο βοηθός, Γιώργος Ακαμάτου, ο μετέπειτα πρωτομάστορας και άριστος επαγγελματίας.
Ο Νίκος Κουρτζής σε ηλικία 80 περίπου ετών φορτώνει τον πρότυπο μούφουλ φούρνο, μοναδικό στη Ελλάδα, που είχε ανεγερθεί από Ιταλούς ειδικούς τεχνίτες, στο χώρο του εργαστηρίου του. Στην επιγραφή αριστερά μπορούμε να διαβάσουμε: «Πρότυπος κλίβανος κεραμικής, ανεγερθείς με τη βοήθεια του Εθνικού Οργανισμού Ελληνικής Χειροτεχνίας, 1964». Ο φούρνος έψηνε τα αλοιφωμένα κεραμικά επί 12 ώρες και ανέπτυσσε θερμοκρασία 860-900 βαθμούς, με καύση ξύλων από κορμούς κωνοφόρων κυρίως δέντρων.
Η διαδοχή των γενεών. Αρχή δεκαετίας του 50. Ο πατέρας Ηλίας στο βάθος και ο γιος Νίκος Κουρτζής, μπροστά σε πρώτο πλάνο, δημιουργούν μαζί. Ο πρώτος στον μεγάλο τροχό κατασκευάζει ένα αγγείο, ενώ ο δεύτερος στον τροχό γλυπτικής κάνει φινίρισμα στα αγγεία.
Ο Νίκος Κουρτζής, στην Παλλεσβιακή Έκθεση Κεραμικής στο Μανταμάδο της Λέσβου, σε ηλικία 90 χρονών, φοράει ποδιά και κάθεται στον τροχό, υπό το ενθαρρυντικό βλέμμα του Υπουργού Αιγαίου Ν. Σηφουνάκη.
1962. Παραγωγικός οργασμός στο εργαστήριο Νίκου Κουρτζή, στην Αγιάσο. Στο μέσον και σε πρώτο πλάνο διακρίνεται ο Νίκος Κουρτζής, και δεξιά του, σε δεύτερο πλάνο, η αδερφή του Βασιλική Τζίνη. Η φωτογραφία είναι του σκηνοθέτη Φώτη Μεσθεναίου.

SHARE

ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟ

Χρόνος ανάγνωσης :
2'

Η «Κεραμική Κουρτζή» ιδρύθηκε από τον Παναγιώτη Κουρτζή στην Αγιάσο της Λέσβου, στην Ελλάδα, γύρω στο 1820. Ξεκίνησε σαν οικοτεχνία και εξελίχθηκε τον 20º αιώνα στη φημισμένη βιοτεχνία. 

 
Εδώ και 200 περίπου χρόνια οι πέντε γενιές Κουρτζήδων, έδωσαν περισσότερους από σαράντα τεχνίτες και μαστόρους στην τέχνη της κεραμικής, της αγγειοπλαστικής, της κατασκευής και διακόσμησης αγγείων. Πολλοί απ΄αυτούς έκαναν δικό τους εργαστήριο.
 
Πρωτεργάτες κατά χρονολογική σειρά είναι ο Παναγιώτης Κουρτζής (1820- 1895), Νικόλας Κουρτζής (1849 – 1929), Ηλίας Κουρτζής (1873 – 1956), Νίκος Κουρτζής (1907 – 1998) και ο Ηλίας Κουρτζής (1944 - ). 
 
Κοντά τους εργάστηκαν και δημιούργησαν αξιόλογοι τεχνίτες και συνάμα καλλιτέχνες από τους οποίους ξεχώρισε ο ζωγράφος και πηλοπλάστης Χαράλαμπος Πανταζής. Απαράμιλλος υπήρξε ο διακοσμητικός χρωστήρας της Αγγελικής Πανταζή και της Βασιλικής Τζίνη, που ήταν αδελφές του Νίκου Κουρτζή.
 
Στο εργαστήριο των Κουρτζήδων μαθήτευσαν πολλοί από τους επαγγελματίες ντόπιους κεραμιστές, ενώ βρήκε φιλόξενη στέγη, μετά τον πρώτο διωγμό του ’12, κατά τον πρώτο δύσκολο καιρό της προσφυγιάς του, ο φημισμένος αγγειοπλάστης Α. Χατζηγιάννης.
 
Στην παραγωγή του εργαστηρίου διακρίνουμε τις εξής μορφολογικές ενότητες:
- 19ος αιώνας και αρχές 20ου κατά πλείστον χρηστικά μονόπυρα – τερακότες, με επάλειψη μολυβδούχου υαλώματος και διακόσμηση με μπαντανά ή ψυχρό ασβέστη και σε μερικά απ’ αυτά ριπουλίνες.
- Από τις αρχές του 20ου αιώνα ο Ηλίας Κουρτζής, με το γιό του Νίκο Κουρτζή έβαλαν τα θεμέλια για την νέα εποχή της οικοτεχνίας, μεταλλάσσοντας την σε βιοτεχνία που κατασκεύαζε πλέον και διακοσμητικά δίπυρα κεραμικά, ζωγραφισμένα με το χέρι, με σκόνες ορυκτών οξειδίων, σμάλτα και εφυάλωση.
 
Το 1931 δε ο Νίκος Κουρτζής έχοντας πάρει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από το τότε υπουργείο Εμπορίου για «μέθοδο μετατροπής χρώματος πηλού» σε μαύρο, ρίχνει στην αγορά τα λεγόμενα «μαύρα βάζα», τα οποία κόσμησαν τα περισσότερα ελληνικά σπίτια. Ακολουθεί, μετά τον πόλεμο, η σειρά από μινιατούρες - τερακότες, που αναπαριστούν σκηνές και υπαρκτά πρόσωπα από την αγροτική ζωή της Λέσβου. Μερικά χρόνια αργότερα, αρχές της δεκαετίας του ’’60, η βιοτεχνία Νίκου Κουρτζή δημιουργεί μια νέα σειρά από ζωόμορφα φαγιάνς αγγεία, που έφτασαν ως τις αγορές του εξωτερικού: Ευρώπης, Ιαπωνίας και Αμερικής. 
 
- Ο Ηλίας Κουρτζής, χημικός εκπροσωπεί την 5η γενιά των κεραμιστών Κουρτζήδων. Αρχισε να ασχολείται ερασιτεχνικά με την κεραμική την δεκαετία του ’’70, δημιουργώντας ένα νέο τύπο φόρμας, που συνδυάζει τη μοντέρνα με την πριμιτίφ απλή γραμμή, με λιτή κατά το πλείστον διακόσμηση.
 
Τα κεραμικά των Κουρτζήδων έχουν παρουσιαστεί σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και βρίσκονται σε μουσεία και πολλές ιδιωτικές συλλογές.
 
 
Σημείωση: Όλες οι πληροφορίες και οι φωτογραφίες είναι από τις ιστοσελίδες: http://www.kourtzispottery.gr   και  http://www.keramikikourtzi.gr καθώς και από τη σελίδα στο facebook KourtzisPottery.  Αναδημοσιεύονται στην  ιστοσελίδα  μας μετά από άδεια.

 

Ακολουθεί gallery φωτογραφίων (σε κάθε φωτογραφία υπάρχει λεζάντα)

SHARE

ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟ

Διαβάστε επίσης
Άρθρα απο την ίδια κατηγορία
Τελευταίες ειδήσεις
Συμβαίνει στη Λέσβο
Όλες οι προσεχείς εκδηλώσεις