Τσιόδρας: Η Όμικρον μπορεί να προκαλέσει πανδημία τεραστίων διαστάσεων
Η νόσος covid δεν είναι το κοινό κρυολόγημα - Συμπτώματα, πρόληψη, θεραπεία
Διάλογο για τις εξελίξεις που αφορούν την πανδημία COVID-19 άνοιξε η Ιατρική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, πραγματοποιώντας σήμερα ενημερωτική εκδήλωση, όπου μέλη ΔΕΠ της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, απάντησαν σε ερωτήσεις του κοινού σχετικά με τη νόσο, την πρόληψη και την θεραπεία της.
Είναι μια ήπια ίωση η covid ή όχι; Η νόσος covid δεν είναι το κοινό κρυολόγημα. Περίπου το 80% περνάει τη νόσο ήπια, 15% παρουσιάζει σοβαρή νόσο και 5% εξαιρετικά σοβαρή, είπε η Παγώνα Λάγιου, καθηγήτρια Υγιεινής και Επιδημιολογίας, διευθύντρια Εργαστηρίου Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής. Η θνητότητα είναι της τάξης του 2,3%.
Πρόσθεσε όμως, ότι υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις, με κυρίαρχη την ηλικία, που είναι ο ισχυρότερος παράγοντας κινδύνου. Επίσης, οι συννοσηρότητες παίζουν μεγάλη σημασία.
Εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας που διαφοροποιεί την βαρύτητα της νόσου είναι το εμβόλιο. Ένας εμβολιασμένος έχει 11 φορές μικρότερη πιθανότητα να νοσηλευθεί και 14 φορές να χάσει τη ζωή του από κάποιον που δεν έχει εμβολιαστεί.
Στα συμπτώματα της covid-19 αναφέρθηκε ο Νικόλαος Σύψας, καθηγητής Παθολογικής Φυσιολογίας-Λοιμωξιολογίας, λέγοντας ότι δεν θα πρέπει να λέμε ότι έχουμε απλό κρυολόγημα, προτείνοντας την διενέργεια αυτοδιαγνωστικού ελέγχου. Πονοκέφαλος, μύτη που «τρέχει», φτάρνισμα, πονόλεμος, κόπωση, είναι συμπτώματα κοινά με το κρυολόγημα, άρα ενόψει και των εορτών ανεξάρτητα του εμβολιασμού ή όχι καλό είναι να κάνουμε τεστ, είπε ο κ. Σύψας.
Το πιο αναγνωρίσιμο σύστημα που προσβάλλεται είναι το αναπνευστικό και η πιο σοβαρή επιπλοκή είναι η πνευμονία και αυτή είναι η αιτία των εισαγωγών στα νοσοκομεία, ανέφερε από την πλευρά του ο Στυλιανός Λουκίδης, καθηγητής Πνευμονολογίας, Β ́ Πνευμονολογική Κλινική, Αττικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας. Το ζήτημα είναι αν η πνευμονία δίνει κλινικά συμπτώματα αναγνωρίσιμα από τον ασθενή, δύσπνοια στην κόπωση και μετά θα γίνεται ακόμη και στην ηρεμία ή όχι. Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί κάποιος να έχει «σιωπηλή υποξεγονεμία», δηλαδή ο ασθενής να βιώνει χαμηλό οξυγόνο χωρίς να το αισθάνεται. Εδώ παίζει σημαντικό ρόλο, είπε ο καθηγητής η χρησιμοποίηση του οξυμέτρου, (μέτρηση και στα δύο χέρια στο ίδιο δάχτυλο για 20 δευτερόλεπτα, με όριο 94%), ώστε να βρεθεί έγκαιρα ο ασθενής με πρόβλημα.
Στην αναγνώριση και έκταση της πνευμονίας βασικό εργαλείο ήταν η αξονική τομογραφία. Πρόσθεσε ότι η μετάλλαξη Δέλτα δεν είχε την χαρακτηριστική εικόνα της «σιωπηλής υποξεγονεμίας», όσο στα πρώτα πανδημικά κύματα, όπως φάνηκε κλινικά. Επίσης, ασθενείς έρχονται με επιδείνωση απ΄ ότι στα αρχικά κύματα, κυρίως γιατί οι ίδιοι αισθάνονται ότι μπορούν να παρατείνουν την παραμονή τους στο σπίτι, παρότι βλέπουν ότι η νόσος εξελίσσεται.
Στα παιδιά αναφέρθηκε η Βασιλική Παπαευαγγέλου, καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας, διευθύντρια της Γ΄ Παιδιατρικής κλινικής στο Αττικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο. Μεγάλο ποσοστό παιδιών κάτω των 10 ετών νοσούν ασυμπτωματικά ή με ήπια συμπτώματα που δύσκολα ξεχωρίζουν από ένα κοινό κρυολόγημα. Ακόμα και όταν εμφανίζουν συμπτώματα, έχουν πυρετό, ρινίτιδα, βήχα, πονόλεμο, πονοκέφαλο, μυαλγίες, κόπωση και μπορεί ο πυρετός να απουσιάζει και να εμφανίζουν συμπτώματα από το γαστρεντερικό, διάρροιες και πόνο στην κοιλιά. Ο κορεσμός του οξυγόνου συνήθως είναι φυσιολογικός για τα παιδιά. Τα παιδιά νοσούν ελαφριά και λιγότερο χρειάζονται να νοσηλευθούν, είπε. Στην οξεία φάση μπορεί να παρουσιάσουν υψηλό πυρετό με δύσπνοια και να χρειαστεί εισαγωγή. Σύμφωνα με διεθνή μελέτη, μόλις το 1,2% των παιδιών χρειάστηκε να νοσηλευθούν και μόλις το 6% από αυτά χρειάστηκε εισαγωγή σε ΜΕΘ. Τόνισε ότι αν και τα παιδιά με υποκείμενα νοσήματα έχουν 7 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο νοσηλείας, το 85% των παιδιών που χρειάζονται νοσηλεία είναι υγιή. Άρα, κατέληξε, όλα τα παιδιά είναι ευάλωτα.
Οι ΜΕΘ στην Ελλάδα είχαν διαχρονικά 30-35% θνητότητα. Αυτό, είπε η Αναστασία Κοτανίδου, καθηγήτρια Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας, διευθύντρια της Α ́ Κλινικής Εντατικής Θεραπείας στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, μάς έφερε σε σχετικά καλή θέση.
Δεν είχαμε ποτέ στην Ελλάδα την πολυτέλεια να αντιμετωπίζουμε περιστατικά μη διασωληνωμένα τα οποία έχουν λιγότερα προβλήματα από τους βαρέως πάσχοντες που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ και καταφέραμε στο πρώτο κύμα να «έχουμε εξαιρετικά αποτελέσματα επιβίωσης, τα οποία όμως άρχισαν να επιδεινώνονται», όσο αυξανόταν η πίεση στο σύστημα υγείας. Οι Έλληνες εντατικολόγοι αντιμετωπίζουν την πανδημία με εξαιρετικά καλά αποτελέσματα, παρά την βαριά κλινική εικόνα των ασθενών.
Ο άρρωστος στο σπίτι δεν πρέπει να πάρει φάρμακα, μόνο αντιπυρετικά και καλή ενυδάτωση, είπε η Αντωνία Κουτσούκου, καθηγήτρια Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας, διευθύντρια της Α ́ Πνευμονολογικής Κλινικής στο νοσοκομείο Σωτηρία. Ο ασθενής θα πρέπει να έχει ένα οξύμετρο και θερμόμετρο και να παρακολουθεί την κατάστασή του τρεις φορές την ημέρα. Αν ο κορεσμός παραμένει κάτω από 94 πρέπει να επισκεφτεί νοσοκομείο. Για τις βιταμίνες, είπε ο κ. Σύψας, δεν φαίνεται ότι βοηθούν. Τα νεότερα αντιικά φάρμακα πρέπει να χορηγηθούν 3-5 μέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων.
Αυτή τι στιγμή στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε έναν αλγόριθμο για νοσηλευόμενους ασθενείς, ο οποίος είναι αναρτημένος στον ΕΟΔΥ, όπου ο κάθε γιατρός μπορεί να τον δει και να τον χρησιμοποιήσει. Μάλιστα, όπως είπε ο κ. Σύψας, θα αναθεωρηθεί σύντομα.
Σχετικά με τα μονοκλωνικά αντισώματα, ο κ. Λουκίδης είπε ότι δεν δίνονται σε νοσηλευόμενους ασθενείς, αλλά τις πρώτες 5 μέρες σε ασθενείς με θετικό PCR. Αυτή τη στιγμή δίνονται σε συγκεκριμένους ασθενείς, αλλά σύντομα τα κριτήρια θα αλλάξουν.
Σ. Τσιόδρας: Τις ημέρες των γιορτών είναι πολύ σημαντικό να τηρήσουμε τα μέτρα που υπάρχουν
Το ενδεχόμενο να υποκρύπτεται ένα κύμα της παραλλαγής Όμικρον μέσα στο κύμα της μετάλλαξης Δέλτα που ήδη επικρατεί στη χώρα μας, άφησε ανοιχτό ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας μιλώντας σήμερα σε ενημερωτική εκδήλωση για τον κορονοϊό, που οργάνωσε η Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Όπως είπε, «η κατάσταση στην Ευρώπη μάς ανησυχεί, μπορεί να οδηγήσει και σε μία μεγάλη πανδημία της Όμικρον στην Ευρώπη γι’ αυτό παραμένουμε σε επιφυλακή και επαγρύπνηση και αν χρειαστεί να προταθούν επιπλέον μέτρα»
Ο Σωτήρης Τσιόδρας τόνισε ωστόσο ότι τις ημέρες των γιορτών είναι πολύ σημαντικό να τηρήσουμε τα μέτρα που ήδη υπάρχουν.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Θεοκλής Ζαούτης είπε πως ο Οργανισμός παρακολουθεί στενά την αυξητική τάση της Όμικρον σε όλη την Ευρώπη και πρόσθεσε πως «ήδη προχωρούμε σε αυξημένη ιχνηλάτηση των περιστατικών και ίσως να υπάρξει και αυξημένο testing τις επόμενες ημέρες». Επίσης πρόσθεσε πως ανάλογα με τις εξελίξεις θα ληφθούν επιπλέον μέτρα αν χρειαστούν. Ωστόσο είπε ότι η χώρα μας δεν έχει μπει ακόμη και στην δίνη της Όμικρον.
Στο σημείο αυτό η καθηγήτρια παιδιατρικής Βάνα Παπαευαγγέλου επισήμανε ότι ο εμβολιασμός με την τρίτη δόση για την οποία υπάρχουν ενδείξεις - αλλά όχι αποδείξεις ακόμα- ότι προστατεύει από την βαριά νόσηση όσον αφορά την Ομικρον προχωράει ικανοποιητικά στη χώρα μας καθώς 1 στους 2 από αυτούς που πρέπει με βάση τις συστάσεις, έχουν ήδη κάνει την τρίτη δόση του εμβολίου.
Εξαιρετικά υψηλό παραμένει το όφελος των εμβολιασμών σύμφωνα με τα όσα τόνισαν οι ειδικοί στη σημερινή εκδήλωση της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας, το όφελος των εμβολιασμών παραμένει υψηλό όχι μόνο στους ηλικιωμένους, αλλά και στα παιδιά τονίζοντας ότι χιλιάδες άνθρωποι έχουν σωθεί λόγω του εμβολιασμού. Παίρνοντας τον λόγο ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Θ. Ζαούτης, είπε ότι με τα στοιχεία που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, στη χώρα μας το 85% με 90% των διασωληνωμένων και των θανάτων, αφορούν ανθρώπους που δεν είχαν εμβολιαστεί, ενώ πρόσθεσε ότι το 2021 οι 8 έφηβοι που νοσηλεύτηκαν στο νοσοκομείο παίδων με κορονοϊό ήταν όλοι ανεμβολίαστοι, ενώ για όλη τη χρονιά κανένας εμβολιασμένος έφηβος δεν βρέθηκε στη ΜΕΘ .
Η καθηγήτρια παιδιατρικής Μαρία Τσολιά αναφερόμενη στην ασφάλεια των εμβολίων είπε ότι η mRNA τεχνολογία είναι μια επανάσταση, και εκτίμησε ότι σύντομα θα δούμε να παρασκευάζονται κι άλλα εμβόλια για λοιμώδη νοσήματα με βάση αυτή την μεθοδολογία. Η ίδια ξεκαθάρισε ότι το εμβόλιο δεν μπαίνει στο γενετικό υλικό του ανθρώπου και δεν το τροποποιεί.
«Μπορούμε να το δίνουμε με ασφάλεια στις εγκύους» είπε εμφατικά και επισήμανε ότι «δεν θα υπάρξουν επιπτώσεις από τον εμβολιασμό μετά από χρόνια στην υγεία των ανθρώπων που εμβολιάζονται τώρα».
Ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας αναφερόμενος στην επαναλοίμωξη με την Όμικρον, ασθενών που έχουν νόσηση ήδη από άλλα στελέχη του ιού είπε ότι φαίνεται από το 1% η επαναλοίμωξη έχει φτάσει στο 8% με τη νέα παραλλαγή. Όπως τόνισε βέβαια, αυτό σχετίζεται με τον χρόνο που νόσησε κάποιος -αν δηλαδή έχει περάσει ένας χρόνος ή λιγότερο, αλλά και με τον τύπο του ιού από τον οποίο μολύνθηκε αρχικά.
Ερωτήσεις υπήρξαν και για τα αντισώματα και τις εξετάσεις αντισωμάτων και κατά πόσο αυτές έχουν κάποιο νόημα μετά την αναμνηστική δόση του εμβολίου ή την προστασία που παρέχουν.
«Δεν θα αναζητούσα το ύψος των αντισωμάτων χωρίς την συμβουλή γιατρού και την ερμηνεία του» είπε ο Σωτήρης Τσιόδρας τονίζοντας ότι οι ερμηνείες που γίνονται για τα αντισώματα έχουν κινδύνους και παγίδες. Ωστόσο οι επιστήμονες τόνισαν ότι το ύψος των αντισωμάτων, μπορεί να είναι χρήσιμο στην πρόγνωση, στο πώς δηλαδή θα εξελιχθεί η νόσος σε έναν ασθενή.
Σε άλλο σημείο της συζήτησης ο κύριος Τσιόδρας δήλωσε αισιόδοξος ότι θα δούμε σύντομα πρόοδο και στα θεραπευτικά μέσα που αφορούν τον κορονοϊό, ενώ μιλώντας για τα διαγνωστικά τεστ, ανέφερε ότι σε μία οικογένεια αν έχω ένα θετικό τεστ θα θεωρήσω ότι πιθανότατα όλοι οι υπόλοιποι είναι πιθανό να είναι θετικοί στον ιό.
Ο ίδιος είπε χαρακτηριστικά ότι αν θα έπρεπε να συμβουλέψει το γιο του να πάει σε μία κοινωνική εκδήλωση μόνο με ένα αρνητικό self test, είπε πως δεν θα τον παρότρυνε να πάει.
Επίσης, έκανε ξεκάθαρο για μία ακόμη φορά ότι όταν υπάρχει θετικό αυτοδιαγνωστικό τεστ, τότε πάντα θα πρέπει να επιβεβαιώνεται με μοριακό τεστ, αλλά και το αρνητικό όπως είπε, δε σημαίνει ότι πάω όπου νάναι ανεξέλεγκτα.
Εξαιρετικά σπάνιοι είναι οι θάνατοι λόγω COVID-19 στα παιδιά καθώς καταγράφεται περίπου ένας θάνατος ανά 45.000 κρούσματα ανέφερε στη συνέχεια η καθηγήτρια Καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας, Μ.Τσολιά.
Ωστόσο το ενδεχόμενο η παραλλαγή Όμικρον να σχετίζεται με αυξημένη νοσηρότητα στα παιδιά δημιουργεί προβληματισμό.
«Κάποια παιδιά θα χρειαστεί να μπουν και μπαίνουν ήδη λόγω κορονοϊού στο νοσοκομείο», ανέφερε και πρόσθεσε ότι συνήθως οι επιπλοκές είναι σοβαρή πνευμονία, πιο σπάνια η μυοκαρδίτιδα και η περικαρδίτιδα αλλά και οι θρομβώσεις καθώς και νεφρική ανεπάρκεια.
Ωστόσο η ίδια είπε ότι έχουν 7,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν σοβαρά τα παιδιά με υποκείμενα νοσήματα σε σχέση με τα υγιή παιδιά.
Το 25% των εισαγωγών, και το 40% των θανάτων σε παιδιά αφορά παιδιά με υποκείμενα νοσήματα.
Μεγάλο πρόβλημα όπως, είπε η κυρία Τσολιά για τα παιδιά σε σχέση με τον κορονοϊό είναι η παχυσαρκία και μάλιστα ανέφερε πως «το 80% των εφήβων με βαριά πνευμονία που νοσηλεύτηκαν στην Ελλάδα ήταν παχύσαρκοι έφηβοι», ενώ μιλώντας για τα άλλα υποκείμενα νοσήματα είπε ότι αυτά είναι τα καρδιαγγειακά, τα αναπνευστικά, ο διαβήτης αλλά και νευρολογικά νοσήματα. Επίσης, η κυρία Τσολιά αναφέρθηκε στο πολυσυστηματικό υπερφλεγμονώδες σύνδρομο που φαίνεται ότι προσβάλλει ένα στα 3000 παιδιά που μολύνονται από κορονοϊό. Αυτό πρέπει να έχει την προσοχή των γιατρών και των γονέων είπε, τονίζοντας ότι το σύνδρομο εμφανίζεται από δύο έως και οκτώ βδομάδες μετά την λοίμωξη ακόμα και σε ασυμπτωματικά παιδιά που μολύνθηκαν και κανείς δεν αντελήφθη ότι έχουν μολυνθεί από τον κορονοϊό.
Το σύνδρομο έχει πυρετό -που αν επιμείνει πάνω από 2 με 3 ημέρες θα πρέπει να προβληματίσει τους γονείς -εξανθήματα στο σώμα, κόκκινα χείλη και μάτια και διόγκωση των λεμφαδένων.
Η ίδια εξήγησε ότι η μυοκαρδίτιδα που είναι στις επιπλοκές αυτού του συνδρόμου, μπορεί να είναι σοβαρή ενώ κι άλλες επιπλοκές έχουν καταγραφεί όπως η νεφρική ανεπάρκεια. Τα παιδιά που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ είναι πιθανό να κάνουν ακόμη και πολυοργανική ανεπάρκεια ως αποτέλεσμα αυτού του συνδρόμου και ένα στα 100 παιδιά που προσβάλλονται από αυτό, χάνει τη μάχη για τη ζωή.
