Όταν το παιδί χτυπά, κλέβει, τρομοκρατεί, απειλεί…

Γράφει η Μαρία Βερβέρη *

«Ο Γιώργος είναι 10 ετών, προκαλεί προβλήματα με τη συμπεριφορά του τόσο στο οικογενειακό όσο και στο σχολικό και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Εμπλέκεται συνεχώς σε καβγάδες… Είναι ανυπάκουος και βρίζει τους γονείς του και τη δασκάλα του. Χάνει εύκολα την ψυχραιμία  του… Προκαλεί διάφορες ζημιές και κλέβει χρήματα από τους γονείς του. Όταν το μαλώνουν, λέει ψέματα και κατηγορεί τους άλλους. Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για έξυπνο παιδί, οι σχολικές του επιδόσεις είναι πολύ χαμηλές και οι δάσκαλοι απειλούν να τον διώξουν από το σχολείο γιατί παρεμποδίζει την ομαλή διεξαγωγή του μαθήματος… Ο Γιώργος είναι ένα παιδί με διαταραχή διαγωγής.»

Η διαταραχή αυτή χαρακτηρίζεται από συμπεριφορά που παραβιάζει τα δικαιώματα των άλλων, όπως ψέματα, κλοπές ή απάτες. Τα διαγνωστικά κριτήρια για την διαταραχή αυτή ομαδοποιούνται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες. Η πρώτη είναι η επιθετικότητα σε ανθρώπους και ζώα (εκφοβισμός, άσκηση σωματικής βίας, εξαναγκασμό σε σεξουαλική δραστηριότητα κλπ). Η δεύτερη κατηγορία είναι η καταστροφή ιδιοκτησίας, η οποία εκδηλώνεται με την πρόκληση φωτιάς ή με άλλο τρόπο. Η τρίτη κατηγορία είναι η απάτη ή κλοπή η οποία εκδηλώνεται με διάρρηξη, κλοπή αντικειμένων και επανειλημμένα ψεύδη. Τέλος, η τέταρτη κατηγορία είναι οι συχνές παραβιάσεις κανόνων, η απομάκρυνση από το σπίτι για μεγάλο χρονικό διάστημα και οι συχνές αδικαιολόγητες απουσίες από το σχολείο.

Διακρίνονται δύο τύποι Διαταραχής της Διαγωγής: Με έναρξη στην Παιδική Ηλικία (πριν τα 10) και με έναρξη στην Εφηβική Ηλικία (μετά τα 10).

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

Η αιτιολογία της διαταραχής, αν και βασικά άγνωστη, οπωσδήποτε είναι πολυπαραγοντική. Ο κίνδυνος εμφάνισης της διαταραχής αυξάνει σε παιδιά που έχουν γονείς με  εξάρτηση από αλκοόλ ή έχουν οι ίδιοι ιστορικό διαταραχής της Διαγωγής. Επίσης η σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση, η έλλειψη γονικής επίβλεψης, η σκληρή διαπαιδαγώγηση, η παρέα  με συνομήλικους με παραβατική συμπεριφορά, ο χωρισμός ή το διαζύγιο των γονιών, τα κοινωνικό-οικονομικά προβλήματα στην οικογένεια, η εγκατάλειψη ή  παραμέληση είναι κάποιοι παράγοντες που σύμφωνα με μελέτες ,έχουν ενοχοποιηθεί ενισχύοντας την υπόθεση τόσο της γενετικής όσο και της περιβαλλοντικής συμμετοχής στην προδιάθεση και εμφάνιση των διαταραχών αυτών.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η θεραπεία των ατόμων  με αυτή τη διαταραχή ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία τους, τα συμπτώματα που παρουσιάζουν, τη συνύπαρξη άλλων διαταραχών, της κατάστασης της οικογένειας και τη διανοητική, συναισθηματική και κοινωνική κατάστασης τους. Συστήνονται ατομικές θεραπείες για το παιδί αλλά και οικογενειακή θεραπεία. Οι γονείς πρέπει να εκπαιδευτούν για να αντιμετωπίζουν τις «ορμές» του παιδιού και έχει μεγάλη σημασία να ενισχυθούν τα θετικά χαρακτηριστικά του παιδιού. Αν το περιβάλλον δεν συνεργαστεί η πορεία του παιδιού δεν έχει καλή πρόγνωση.

Κλείνοντας, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η επιθετική συμπεριφορά είναι απλά το σύμπτωμα μια κατάστασης Πίσω από την επιθετικότητα βρίσκεται ένα παιδί ή ένας έφηβος που δεν .μπορεί να διαχειριστεί μία στρεσογόνο κατάσταση  και που έχει ανάγκη για περισσότερη προσοχή και αγάπη.

(Βιβλιογραφία: Βασικά στοιχεία της Κλινικής Ψυχιατρικής, Νίκος Μάνος)

   * Η Μαρία Βερβέρη είναι Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος (MSc Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων, University of Leiden, Ολλανδία) και εργάζεται στο ιδιωτικό της γραφείο, Καβέτσου 17, Μυτιλήνη (τηλ. 2251048933, 6945447016). Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το http://mariaververi.blogspot.gr 

   Η Μαρία Βερβέρη  αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Δευτέρα στο Lesvosnews.net