Σήμερα στην Αγιάσο η παραδοσιακή πατινάδα - Aναβιώνει το έθιμο της Περικεφαλαίας
Στις 2:30 μ.μ. ο «Σάτυρος» και το Αναγνωστήριο Αγιάσου συνδιοργανώνουν την παραδοσιακή πατινάδα. Πολυπληθής όμιλος μασκαρεμένων με επικεφαλής τον Μεγαλέξαντρο και με τη συνοδεία παραδοσιακής μουσικής κομπανίας θα αναβιώσει το έθιμο της Περικεφαλαίας, σεργιανίζοντας στους μαχαλάδες του χωριού και τραγουδώντας τα τριψίματα και παλιά παραδοσιακά μας τραγούδια. Ο αγερμός θα ξεκινήσει από το Αναγνωστήριο και αφού γυρίσει όλο σχεδόν το χωριό, θα καταλήξει στην Πλατεία Αγοράς όπου θα λάβουν χώρα μουσικοχορευτικά δρώμενα.
Στη συνέχεια θα παρουσιαστεί το μαθητικό καρναβαλικό μονόπρακτο «Ο πιο καλός ο μαθητής» και θα ακολουθήσει η απονομή των επαίνων στους μαθητές του Γυμνασίου και του Λυκείου Αγιάσου που συμμετείχαν στον διαγωνισμό συγγραφής καρναβαλικής σάτιρας.
Στον κόσμο θα παρέχεται δωρεάν παραδοσιακό ρυζόγαλο.
Λίγα λόγια για το έθιμο: Τις Κυριακάδες της Κριγιατνής (της Απόκρεω) και της Τυρνής (της Τυροφάγου), τα απογεύματα, άρχιζε η παρέλαση των ομάδων στις γειτονιές του χωριού. Έτσι, σε κάθε κουιτούκι, εκτός από τις μαχαλαδιώτισσες κοπέλες, πλήθος κόσμου βολεύονταν στα πεζούλια για να παρακολουθήσει τα τραγούδια τους ή ό,τι άλλο παράσταιναν. Ο καλλίφωνος της παρέας, ο κορυφαίος, ήταν κι αρχινιστής, δηλαδή άρχιζε, ξεκίναγε το τραγούδι, που το επαναλάμβανε η παρέα. Ήταν ντυμένος με την καλή του φορεσιά (τα παλιά χρόνια κι ως τα 1890-1900: βράκα τσοχένια, χασεδένιο άσπρο πουκάμισο, ζουνάρι μπαρμπαρέζικο και φέσι τουνουζλήδικο). Σε κάθε γειτονιάς κουιτούκι τραγουδούσαν ένα από τα παλιά παραδοσιακά τραγούδια. Τη Σούσα, τη Λυγερή, την Τριανταφυλλένια, την Απαρνημένη, τη Μάγισσα, κ.ά.
Ύστερα από το έθιμο να ’ναι ο κορυφαίος του χορού βρακοφορεμένος, κάποιος πρωτοτύπησε στη στολή και από τότε (1900 περίπου) καθιερώθηκε η περικεφαλαία. Ο αρχινιστής, ντυμένος με τσολιάδικη φουστανέλα και φορώντας περικεφαλαία, παράσταινε το Μεγαλέξαντρο. Σαν βλέπανε αυτό το παρδαλό τσούρμο να περνά, τους έπιανε δέος και θαυμασμός. Τούτος ο μασκαρεμένος Μεγαλέξαντρος στάθηκε για τους σκλαβωμένους ραγιάδες ένα σύμβολο παλικαριάς, μια παρηγοριά.
Οι Τούρκοι κάνανε χάζι τις «ιμτσούνις» και παραξενεύονταν με τις αλλοπρόσαλλες μεταμφιέσεις, χωρίς να πονηρευτούν ποτές πως αυτός ο παλίκαρος σεργιάνιζε στα καλντερίμια το πάθος για τη λευτεριά του λαού, δίνοντας ελπίδες στους σκλάβους κι ανοίγοντας το ρήγμα με παραβολές. Τα παραπάνω στάθηκαν αφορμή να αγαπηθεί η περικεφαλαία. Έσβησε και χάθηκε οριστικά γύρω στα 1925-1930. Απ’ τους πρώτους αρχινιστάδες θα αναφέρουμε τον Θόδωρο Κουκουβάλα, που έδωσε όλη του την περιουσία στο Αναγνωστήριο και που στο όνομά του γίνονταν από το 1938 τα «Βάλεια», διαγωνισμός με χρηματικά έπαθλα για τη βράβευση της καλύτερης σάτιρας. Άλλοι αρχινιστάδες ήταν οι αδελφοί Κουτσκουδή, ο Μιχάλης Ευαγγελινός κι αργότερα ο Αριστοφάνης Μολυβιάτης, ο Φάνης Κάναρος, ο Γιάννης Σοφός και άλλοι. Οι περικεφαλαίες, καθώς και οι μουτζουρωμένοι της Καθαρής Δευτέρας, έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στο να μεταδίνουν, να μεταλαμπαδεύουν από γενιά σε γενιά τα πανέμορφα παραδοσιακά μας τραγούδια.
