Έφυγε σε ηλικία 88 χρόνων η Μαρίνα Καραγάτση

Έφυγε σε ηλικία 88 χρόνων η συγγραφέας Μαρίνα Καραγάτση, το κορίτσι στις φωτογραφίες του Εμπειρίκου, το «Ευχαριστημένο» της Άνδρου

Πολλοί θεωρούν ότι η Μαρίνα Καραγάτση ήταν «η Μαρίνα των Βράχων» του Οδυσσέα Ελύτη. Η πραγματικότητα είναι πως όταν ο Ελύτης έγραψε το συγκεκριμένο ποίημα, η Μαρίνα ήταν ακόμα νήπιο. Οι δυο τους γνωρίστηκαν πολλά χρόνια αργότερα, ένα καλοκαίρι του 1955 στην Άνδρο που το πέρασαν με τον Εμπειρίκο και τη γυναίκα, τη Βιβίκα. Αν και πολλοί θεωρούσαν ότι οι δυο τους είχαν ερωτική σχέση, κανείς από τις δυο δεν το παραδέχτηκε, ούτε η Μαρίνα Καραγάτση στα αυτοβιογραφικά της κείμενα αναφέρθηκε ποτέ σε αυτή.

Ήταν κόρη του Μ. Καραγάτση και μητέρα του ηθοποιού και σκηνοθέτη Δημήτρη Τάρλοου. Το Θέατρο Πορεία έκανε γνωστή την είδηση με μια συγκινητική ανάρτηση στο facebook.

«Με μεγάλη θλίψη αποχαιρετούμε την πολυαγαπημένη μας μητέρα, γιαγιά, φίλη, συνεργάτιδα, Μαρίνα Καραγάτση. Η Μαρίνα των στίχων του Οδυσσέα Ελύτη, το ανέμελο κορίτσι με τα μελαγχολικά μάτια στις φωτογραφίες του Ανδρέα Εμπειρίκου, το «Ευχαριστημένο» της Άνδρου, που μεγάλωσε στη σκιά του Μ. Καραγάτση, η γυναίκα που έζησε ελεύθερα τη ζωή της, έφυγε σήμερα το πρωί, έχοντας στο πλάι της τις τελευταίες ημέρες της όλη την οικογένειά της. Η Μαρίνα άφηνε ανεξίτηλη την παρουσία της σε κάθε ομήγυρη με τις πολύτιμες γνώσεις της, τις γλαφυρές διηγήσεις της, το διαπεραστικό βλέμμα της, τον απερίφραστο σχολιασμό της, την αδιαπραγμάτευτη στάση της. Από σήμερα η Μαρίνα θα αναπαύεται στο «αυλιδάκι» του ουρανού, εκεί που την περιμένουν οι γονείς, η γιαγιά της και η λατρεμένη της Λασκαρώ», έγραφε συγκεκριμένα η ανάρτηση.

Ποια ήταν η συγγραφέας Μαρίνα Καραγάτση

Η Μαρίνα Καραγάτση γεννήθηκε ως Μαρίνα Ροδοπούλου στην Αθήνα το 1936. Πατέρας της ήταν ο σπουδαίος Έλληνας λογοτέχνης Μ. Καραγάτσης, το επώνυμο του οποίου ήταν Ροδόπουλος. Εκείνη, αν και επέλεξε το «Καραγάτση» στη ζωή της, το «Ροδοπούλου» δεν το άλλαξε ποτέ στα νομικά έγγραφα και στην ταυτότητά της. Με τη μητέρα της, την Ανδριώτισσα ζωγράφo Νίκη Καραγάτση, ανέπτυξε μια ιδιαίτερη σχέση, εξαιτίας των ατασθαλιών του πατέρα της.

Η Μαρίνα μεγάλωσε σε ένα σπίτι με έντονες καλλιτεχνικές ανησυχίες και συναναστράφηκε από μικρή όλα τα μεγάλα πνεύματα της Ελλάδας, γεγονός που καθόρισε τον τρόπο σκέψης της. Η Λασκάρω όμως, η γυναίκα που ουσιαστικά τη φρόντιζε από τα παιδικά της χρόνια, υπήρξε μια σημαντική επιρροή στη ζωή της και η κινητήριος της έμπνευσή για να ασχοληθεί με τη συγγραφή, μιας και τη δική της ιστορία ήθελε να γράψει.

Φοίτησε στη Σχολή Χατζιδάκι και στη συνέχεια σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ασχολήθηκε κυρίως με τη λαϊκή λιθογλυπτική της Άνδρου, έχοντας μάλιστα εκδώσει τρία λευκώματα σχετικά με αυτή: «Λίθινες εικόνες της Άνδρου», «Μαρμάρινα τέμπλα στην Άνδρο τον 19ο αιώνα», «Κτητορικές πλάκες της Άνδρου».

Στη νεότητά της, άρχισε να γράφει, μόνο που ο αυστηρός της πατέρας της δεν ήταν καθόλου ενθαρρυντικός μαζί της. Εκείνη λοιπόν στράφηκε στον Ανδρέα Εμπειρίκο, ο οποίος αναγνώρισε το ταλέντο της και την υποστήριζε. Παρά τη βαριά σκιά του πατέρα της, η Μαρίνα Καραγάτση έχει εξομολογηθεί σε συνέντευξή ης στην «Athens Voice» τη βαθιά αγάπη, που πάντα έτρεφε για εκείνον.

«Τα προβλήματα, ναι, ήταν πολλά, αλλά η ζωντάνια που επικρατούσε στο σπίτι μας δεν συναντιέται σε πολλές οικογένειες», ανέφερε, συμπληρώνοντας: «Λίγο καιρό πριν πεθάνει ο πατέρας μου, βαριά άρρωστος πια, βγήκε και με βρήκε στη βεράντα μας. Ξαφνικά γυρίζει και μου λέει μελαγχολικά. «Ξέρεις, Μαρίνα, δεν θα ζήσω πολύ ακόμα γιατί έχω πολλές ενοχές». Εγώ δεν είπα λέξη. Δεν είχα το κουράγιο να του πω έστω μια καλή κουβέντα. Πόσο καλύτερα θα ήταν όλα, αν είχα τολμήσει να ξεστομίσω το πιο απλό «Μπάμπα μου, σ’ αγαπώ».

«Δεν ξέρω πώς διαμορφώθηκα μέσα από τον Καραγάτση, αν έγινα πιο σκληρή. Αυτό μάλλον καλύτερα μπορεί να το πει ο γιος μου. Εγώ η ίδια δεν μπορώ να ξέρω πώς με βλέπουν οι άλλοι. Είναι αλήθεια ότι ο Καραγάτσης δεν ήταν ιδιαίτερα τρυφερός. Αλλά ήταν και η εποχή τέτοια. Οι πολλές οικειότητες, τα χάδια, τα φιλιά δεν υπήρχαν στις οικογένειες. Ούτε η μάνα μου, με την οποία είχα μια μεγάλη επαφή, ήθελε χάδια και φιλιά. Έτσι έγινα κι εγώ....

Δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι το σπίτι μας ήταν ένα φιλολογικό σαλόνι. Μια παρέα φίλων ήταν που συναντιούνταν μια φορά την εβδομάδα, τρώγανε, γελάγανε, έκαναν κουτσομπολιό, μιλούσαν για θέατρο και πολιτική αλλά όλα αυτά σε ύφος παρεϊστικο.

Ήταν ένας πάρα πολύ έξυπνος άνθρωπος, με μια εξαιρετική ευστροφία και πλούτο γνώσεων. Μύριζε περισσότερο 19ο αιώνα...

Ο πατέρας μου ποτέ δεν έκανε ανάγνωση των δικών του έργων -ούτε σ΄εμάς ούτε σε άλλους. Θυμάμαι μια φορά, προς το τέλος της ζωής του, μέναμε Πατριάρχου Ιωακείμ πια, στο Κολωνάκι, μας πρότεινε, στη μητέρα μου κι εμένα, να μας διαβάσει ένα κομμάτι -δεν θυμάμαι από ποιο έργο. Καθίσαμε λοιπόν να τον ακούσαμε. Ημουν σχεδόν είκοσι χρόνων. Μόλις τελείωσε την ανάγνωση, μας ρώτησε: «Και λοιπόν; Τι λέτε;». Και οι δύο μαζί του απαντήσαμε: «Πολύ ωραίο είναι». «Καλά, δεν έχετε τίποτε άλλο να μου πείτε;»..... Δεν είχαμε...", είχε εξομολογηθεί η ίδια στη συνέντευξη της στο Bovary το 2018.

Το 2008 η Μαρίνα Καραγάτση, απελευθερωμένη πια από τον πατέρα της, εξέδωσε το μοναδικό της μυθιστόρημα, το «Ευχαριστημένο ή οι δικοί μου άνθρωποι», που βασίστηκε την ιστορία και τη ζωή της ευρύτερης οικογένειάς της. To 2009 απέσπασε το βραβείο μυθιστορήματος του περιοδικού «Διαβάζω». Το «Ευχαριστημένο» είναι ένας φόρος τιμής, αλλά και συμφιλίωσης με την οικογένειά της, όμως σε αυτό δεν κατέθεσε απλώς προσωπικά βιώματα και γεγονότα, αλλά μια ολόκληρη εποχή.

«Ήδη από τα είκοσι μου είχα δοκιμάσει να γράψω μια μικρή νουβέλα. Με απασχολούσε πάρα πολύ εκείνη την εποχή και αργότερα, η ζωή αυτής της υπηρέτριας, της Λασκαρώς, που έζησε στο σπίτι μας είκοσι χρόνια. Ξεκινώντας λοιπόν από αυτή τη νουβέλα, που ήδη τα πρώτα δείγματα ήταν όταν ήμουν είκοσι χρονών, τόλμησα να τα δείξω στον πατέρα μου και μου είπε ότι έχω κάνει τσαπατσουλιές, ότι πρέπει να είμαι πιο σοβαρή να γράφω αργά, αργά και να μελετώ κάθε λέξη και κάθε φράση ενώ εγώ πλαφ πλαφ», έχει πει η Μαρίνα Καραγάτση σε μια παλαιότερη συνέντευξή της στη δημοσιογράφο Άντζελα Τσιφτσή στο Κανάλι της Βουλής.

Στην προσωπική της ζωή, υπήρξε παντρεμένη με τον Αμερικανό ζωγράφο Φίλιππο Τάρλοου, με τον οποίο απέκτησε έναν γιο, τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Δημήτρη Τάρλοου. Θεατρόφιλη και σινεφίλ η ίδια, με εξαιρετικό γούστο κι ευρυμάθεια, στάθηκε συνοδοιπόρος του γιου τους και στυλοβάτης του Θεάτρου Πορεία, που στεγάζει το καλλιτεχνικό του όραμα.

Η εξόδιος ακολουθία της Μαρίνα Καραγάτση θα τελεστεί την Τετάρτη 19/6/2024 και ώρα 12:00 στον Ιερό Ναό Αγίων Θεοδώρων στο Α’ Κοιμητήριο Αθηνών. Η οικογένεια θα επιθυμούσε αντί στεφάνων να στηριχθεί το Ταμείο Αλληλοβοήθειας του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (ΤΑΣΕΗ).

Αριθμός λογαριασμού: 0026-0215-40-0100392909

IBAN: GR420260 21500 00400 1003 92909