Το πρώτο διάστημα του μεταναστευτικού «κύματος» από την Ελλάδα μέσω της βαλκανικής οδού προς την Κεντρική Ευρώπη και ειδικότερα προς τη Γερμανία, η «απόκλιση» των καταγεγραμμένων Σύρων που έφθαναν στην Ελλάδα από εκείνους που έφθαναν στη Γερμανία ήταν μόλις 11%. Η γερμανική πλευρά τους υπολόγισε στο 44% επί του συνόλου, η ελληνική στο 55%. Το προηγούμενο διάστημα, κατά τη διάρκεια της άφιξης προσφύγων - μεταναστών στη Λέσβο και στην Κω, 75% εξ αυτών δήλωναν Σύροι, για να αποδειχθεί στη συνέχεια ότι ο ένας στους τέσσερις προερχόταν από άλλη χώρα. Αυτό έδειχνε κατά κάποιον τρόπο ότι η καταγραφή στα νησιά λειτουργούσε, έστω και υποτυπωδώς. Αλλά μόνον υποτυπωδώς. Πιο αναλυτικά:
1. Τι δεν λειτουργεί:
Οι πρόσφυγες που φτάνουν στη Μυτιλήνη διαχωρίζονται στο Καρά Τεπέ (Σύροι) και στη Μόρια (υπόλοιποι). Οσοι δηλώνουν Σύροι... δεν είναι Σύροι, κυρίως όταν δεν έχουν αποδεικτικά έγγραφα. Ευρωπαϊκές αστυνομικές και προξενικές πηγές αναφέρουν ότι σπανίως έχουν βρεθεί παραποιημένα ή πλαστά συριακά διαβατήρια. Υπάρχουν όμως πολλοί που ταξιδεύουν με διπλώματα οδήγησης, ταυτότητες πιλότου ελικοπτέρων και διάφορα άλλα έγγραφα, η γνησιότητα των οποίων δεν είναι πάντα εύκολο να διακριβωθεί.
Εκεί απαιτείται η συνέντευξη, όπως χρειάζεται και για εκείνους που ταξιδεύουν χωρίς έγγραφα. Αυτοί συνήθως είναι Ιρακινοί ή Αραβες από τις χώρες της Βόρειας Αφρικής που επιλέγουν την τουρκική δίοδο παρά τη Λιβύη. Ομως. μόνο ένας στους τρεις «περνάει», στην καλύτερη περίπτωση, συνέντευξη. Οι επιφορτισμένοι αρμόδιοι που λαμβάνουν τις συνεντεύξεις ήταν τέσσερα άτομα στο Καρά Τεπέ την περασμένη εβδομάδα και απέναντί τους είχαν χιλιάδες...
Η δακτυλοσκόπηση στο Καρά Τεπέ γίνεται σε χαρτιά με μελάνη, δηλαδή χειροκίνητα, αλλά τα στοιχεία αυτά δεν είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν από τις αρχές άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Στον δεύτερο χώρο υποδοχής, τη Μόρια, που η αστυνομία προγραμματίζει να μετατρέψει σε χώρο υποδοχής για το σύνολο των εισερχομένων στη Λέσβο –δηλαδή μετά την 1η Νοεμβρίου θα εισέρχονται και θα καταγράφονται στον χώρο αυτό και οι Σύροι– δεν λειτουργεί ούτε αρκετά «ισχυρή» γραμμή του ΟΤΕ, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να σταλούν ταχέως τα δεδομένα της δακτυλοσκόπησης.
Επίσης, τα περισσότερα μηχανήματα Eurodac που καταγράφουν τα δακτυλικά αποτυπώματα των αφιχθέντων απλώς δεν λειτουργούν. Ετσι, την επομένη της επίσκεψης Τσίπρα - Φάιμαν στο νησί,υπήρχαν 5.500 άτομα στη Μόρια, καθώς οι διαδικασίες ταυτοποίησης εκ των πραγμάτων «λίμναζαν». Πάντως, επισήμως η ΕΛ.ΑΣ. διαβεβαίωνε ότι οι τηλεφωνικές γραμμές αναβαθμίστηκαν πρόσφατα.
2. Η γερμανική οπτική:
Σύμφωνα με έκθεση πέντε γερμανικών υπηρεσιών αυτή την εβδομάδα, εντός του έτους διέσχισαν την καλούμενη βαλκανική δίοδο προς την Κεντρική Ευρώπη 506.000 πρόσφυγες και μετανάστες. Ολοι εισήλθαν στην Ευρώπη από τα ελληνικά νησιά, εκεί όπου οι υπηρεσίες ήταν εντελώς απαράσκευες να αντιμετωπίσουν το τεράστιο προσφυγικό κύμα.
Ετσι, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και κυρίως η Λέσβος –που δέχθηκε 210.000 από 370.000 πρόσφυγες και μετανάστες– αναδείχθηκαν η κύρια πύλη εισόδου. Παρά το γεγονός ότι πολλοί Γερμανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι απορρίπτουν τη ρητορική του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν περί αδυναμίας της Ελλάδας να εγγυηθεί –έστω διά της καταγραφής– τα σύνορα της Ε.Ε., στο Βερολίνο είναι πεπεισμένοι ότι οι χώροι πρώτης καταγραφής και φιλοξενίας δεν είναι δυνατόν να οργανωθούν χωρίς μια «μαζική οργανωτική,οικονομική και πολιτική παρέμβαση από την Ευρώπη». Οι ημερομηνίες, λένε, είναι συγκεκριμένες, την 1η Νοεμβρίου «πρέπει να μπορεί η Ελληνική Δημοκρατία να καταγράφει κανονικά όσους εισέρχονται στην Ε.Ε.».
Αντιθέτως, σαφώς με μεγαλύτερο σκεπτικισμό αντιμετωπίζεται η προοπτική, όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο δράσεων που παρέδωσε ο κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν στις 5 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, για «αναβάθμιση της συνεργασίας της τουρκικής ακτοφυλακής με το ελληνικό Λιμενικό...».
Εως τώρα, η Αγκυρα επιμένει να συνομιλεί ο δικός της «Θάλαμος Επιχειρήσεων» με τον «Θάλαμο Επιχειρήσεων» στον Πειραιά και κατόπιν αυτός να συνομιλεί με τη Λέσβο, την Κω, τη Χίο ή τη Σάμο. Αλλά μέχρι να επικοινωνήσουν όλοι αυτοί μεταξύ τους, «η βάρκα έχει φθάσει στις ακτές μας», λέει στην «Κ» έμπειρος αξιωματικός του Λιμενικού σε νησί του Ανατολικού Αιγαίου, που επιλέγει να παραμείνει «ανώνυμος».
Ολες οι αρμοδιότητες στην Καγκελαρία
Με απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης την Τετάρτη, όλες οι αρμοδιότητες συντονισμού των ομοσπονδιακών υπηρεσιών για την ένταξη των προσφύγων στη γερμανική κοινωνία «πέρασαν» από το υπουργείο Εσωτερικών στην Καγκελαρία. Η κ. Αγκελα Μέρκελ εκτιμά ότι με την έναρξη του χειμώνα θα περιορισθούν οι μεταναστευτικές ροές περίπου στο ήμισυ και παραπάνω, από το επίπεδο στο οποίο βρίσκονται σήμερα.
Την ίδια ώρα, ωστόσο, η πίεση τόσο από το εσωτερικό του κόμματός της όσο και από το εσωτερικό του συγκυβερνώντος Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος είναι έντονη. Ορισμένοι, μάλιστα, προτείνουν ακόμη και την κατάργηση ή την τροποποίηση του δικαιώματος ασύλου, ενώ Σοσιαλδημοκράτες υπουργοί αναφέρουν σε έγγραφο που βρίσκεται στην κατοχή της «Κ» ότι «η χώρα πρέπει να γυρίσει στην πολιτική των κλειστών συνόρων». Πέρυσι, η Γερμανία έδωσε άσυλο σε 50.000 άτομα –ο μεγαλύτερος αριθμός που δόθηκε στην Ευρώπη– ενώ φέτος, υπολογισμοί της κυβέρνησης μιλούν για έναν αριθμό προσφύγων και μεταναστών που θα ξεπεράσει το 1,5 εκατομμύριο, δημιουργώντας τεράστια προβλήματα στη στέγαση, στην εκπαίδευση και στις δημόσιες υποδομές. Σημειώνεται ότι 4 στους 10 αφιχθέντες έως τον Αύγουστο προέρχονταν από χώρες των δυτικών Βαλκανίων (Αλβανία, Κόσοβο, Σερβία, ΠΓΔΜ).
Τάσος Τέλογλου / ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ