«Λέσβιοι στην Εθνική Αντίσταση-πορεία προς το θάνατο» (4)

• Την Τετάρτη 29 Ιουνίου 2016 στις 8 μμ θα γίνει στα Τσαμάκια, ιστορικό τόπο εκτελέσεων την περίοδο της γερμανικής κατοχής, η εκδήλωση τιμής και μνήμης στους συμπατριώτες μας θύματα του Ναζισμού, με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Γαλέτσα «Λέσβιοι στην Εθνική Αντίσταση - πορεία προς το θάνατο».
• Θέλοντας να ενημερώσουμε το λεσβιακό κοινό και όχι μόνο για το περιεχόμενο του βιβλίου, θεωρούμε επιβεβλημένο κάθε βδομάδα να παραθέτουμε, υπό μορφή δελτίου τύπου, ένα απόσπασμα από την πορεία προς το θάνατο κάποιου συμπατριώτη μας.
• Το 4^ο δελτίο τύπου αυτής της βδομάδας αφορά την εκτέλεση στις 19 Απριλίου 1945 στη Βιέννη της Αυστρίας του Κώστα Τηνιακού από τις Φώκιες.

• Τηνιακός Κωνσταντίνος του Στυλιανού

29 χρονών, από τις Φώκιες

    Ο Τηνιακός Κων/νος του Στυλιανού και της Σεβάσμιας, γεννήθηκε στις Φώκιες το 1916, ήταν το δεύτερο από τα τρία αδέλφια του Βασιλική, Αργυρώ, Νικόλαο. Μετά την μικρασιατική καταστροφή θα  εγκατασταθεί με την οικογένεια του στη Σκάλα Λουτρών με αρ.16/1916 εγγραφής στα μητρώα αρρένων Λουτρών. Εκεί θα μεγαλώσει και μετά το στρατιωτική του θητεία  θα ασχοληθεί επαγγελματικά με την αλιεία  έχοντας δική του βάρκα.

   Στα αρχεία των ΓΑΚ Μυτιλήνης και του Ε.Ε.Σ  υπάρχουν έγγραφα που μας δίνουν το περίγραμμα της εμπλοκής του Κώστα με τις γερμανικές κατοχικές δυνάμεις. Επιλέγουμε αυτά Ε.Ε.Σ αφού χρονολογούνται μόλις στα 1947 – δυο περίπου χρόνια – από την εκτέλεση του στις 19 Απριλίου 1945 στην Βιέννη.

Η ειρωνεία της τύχης έφερε και τούτον να χάσει τη ζωή του – εκτελεσμένος από τα υποχωρούντα γερμανικά στρατεύματα την ημέρα απελευθέρωσης της Βιέννης από τα Σοβιετικά στρατεύματα - είκοσι!!! μόλις μέρες πριν την συνθηκολόγηση των Γερμανών, ύστερα από τρεισήμισι περίπου χρόνια ανείπωτης ταλαιπωρίας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της χώρας μας και της κατεχόμενης  Ευρώπης.

    Το ονοματεπώνυμο του Κώστα δεν ήταν στο αρχικό κατάλογο των θυμάτων. Το κατέγραψα από διηγήσεις συχωριανών του το 2008. Αλλά λίγα πράγματα ξέρανε… Τα δυο αδέλφια του είχαν ήδη πεθάνει στα Λουτρά, η δε αδελφή του παντρεύτηκε και έφυγε στη Αθήνα, όπου και πέθανε… Μια ακόμα ξεχασμένη ιστορία…  απ’ τους ανθρώπους.

    Το φθινόπωρο του 2009, σε έρευνά μου στο Δημοτολόγιο της πρώην  Κοιν. Λουτρών με απογοήτευση διαπίστωσα ότι δεν υπήρχε η οικογενειακή του μερίδα, το ίδιο και στο Δημοτολόγιο της πρώην Κοιν. Σκοπέλου. Η έρευνα επεκτάθηκε στα ληξιαρχικά βιβλία της εποχής αυτής και ενώ με την γραμματέα της Κοινότητας κατεβάζαμε από το ράφι τον τόμο του 1947 ένα δισέλιδο έγγραφο έπεσε στο τραπέζι μέσα από τον τόμο. Όταν το διαβάσαμε με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι ήταν η αρ. 822/1946 απόφαση του Προέδρου Πρωτοδικών Μυτιλήνης που αναφερόταν στην εκτέλεση του Κώστα… Μετά από 65 χρόνια  ο Κώστας ξαναδήλωσε το παρών…  δίνοντας μου την δυνατότητα να μνημονεύσω την τραγική του περιπέτεια. Συνημμένη και η ληξιαρχική πράξη θανάτου που αναφέρει:

    «[1]Εν Λουτροίς, σήμερον την 1^ην (πρώτην) του μηνός Φεβρουαρίου του χιλιοστού εννεακοστού  εβδόμου 1947 έτους,  ημέραν Σάββατον και ώραν 9^ην μεσημβρία (…) ενεφανίσθη ο Δημήτριος Κατσιάνος ετών 32 επαγγέλματος εργατικού κάτοικος Λουτρών (…) και εδήλωσεν ότι εν Βιέννη εξετελέσθη υπό στρατιωτικού αποσπάσματος  Γερμανών την 19^ην δεκάτην εννάτην του μηνός Απριλίου ημέραν εισόδου των ρωσικών στρατευμάτων (…) ο Κων/νος Τηνιακός κάτοικος Λουτρών που γεννήθηκε εν Λουτροίς ηλικίας ετών 30 επαγγέλματος αλιεύς (…) υιός του Στυλιανού Τηνιακού και της Σεβασμίας.(…) Ο θάνατος κατεχωρίθη δυνάμει της υπ’ αρ. 822/1946 αποφ. Πρωτοδικείου Μυτιλήνης (…)»

    Στα ΓΑΚ Μυτιλήνης υπάρχει φάκελος με απόφαση του Προέδρου Πρωτοδικών Μυτιλήνης, αρ. 347/24-4-1962, εντός του οποίου περιέχεται έγγραφο-βεβαίωση του ΕΕΣ (Φώτο 12) για την εκτέλεση του Κωνσταντίνου. 

Στην αίτηση του πατέρα του στις 25 Ιουνίου 1945 προς τον Ε.Ε.Σ δίνεται σε συντομία το ιστορικό της πορείας του Κώστα προς το θάνατο:

 « (…) Ο άγαμος υιός μου Κωνσταντίνος Στυλιανού Τηνιακός, διατηρών εν ζωή αλιευτικήν λέμβον και διεκπεραιώσας επανειλημμένως Άγγλους και Έλληνας στρατιώτας εκ του Κόλπου Γέρας εις Μ. Ανατολήν, κατεδικάσθη κατά τον Ιανουάριον του 1942 υπό του Γερμανικού Στρατοδικείου εις 20/ετή ειρκτήν. Μεταφερθείς δε εις φυλακάς Βιέννης μετ’ άλλων καταδίκων ετυφεκίσθη υπό των Γερμανών Ες-Ες την 19^ην Απριλίου 1945, ημέραν καθ’ ην επρόκειτο (σ.σ η Βιέννη να ελευθερωθεί) και εκατελήφθη υπό των Ρώσσων.

Το ανωτέρω γεγονός εβεβαιώθη δια της συνημμένης  υπ’ αρ. 822/18-12-1946 αναγνωριστικής αποφάσεως του Πρωτοδικείου Μυτιλήνης και της Ενόρκου Αστυνομικής ανακρίσεως  εξετασθέντων τριών αυτοπτών συγκαταδίκων του μαρτύρων και εκδοθέντος κανονιστικού πορίσματος (…) ότι τόσον ο εκτελεσθείς υιός μου Κωνσταντίνος (…) όσον και οι εξετασθέντες  συγκατάδικοί του μάρτυρες  Νικόλαος  Πέτρου Οικονομόπουλος, σπουδαστής, κάτοικος Μυτιλήνης 2) Γεώργιος Σταματίου Κότσης ή Μπάμπαλης, αλιεύς κάτοικος Περάματος Γέρας και 3) Αλέξανδρος Αποστόλου Μαλακός, κουρεύς, κάτοικος Λουτρών Λέσβου και τα εν επισήμω μεταφράσει  φύλλα επιστροφής τούτων εκ του Γερμανικού, και Αγγλικού κειμένου, μετήχθησαν εις Γερμανίαν ως κατάδικοι, παραμείναντες ο μεν υιός μου εις τας φυλακάς Βιέννης όπου και εξετελέσθη την 19^ην/4/1945, οι δε εξετασθέντες μάρτυρες εις τας τοιαύτας, στρατοπέδων συγκεντρώσεως Μαουτχάουζεν και Μπερνάου Αυστρίας (…)»

ΦΙΛΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑΣ

Αλβανός Δούκας - Βλαστάρης Στρατής – Γαλέτσας Γιώργος - Κομνηνάκας Απόστολος – Κουτσκουδής Μ. Παναγιώτης – Μπουρνούς Δημήτρης – Τσιριγώτης Νίκος – Χατζηλίας Χρίστος