Ανασκόπηση 2022: Τι συνέβη - και τι όχι
Μερικές φορές, αυτό που δεν συμβαίνει είναι αυτό που έχει μεγαλύτερη αξία.
Έως το βράδυ της 25ης Φεβρουαρίου 2022, μία ημέρα αφού ρωσικά τεθωρακισμένα εισέβαλαν στην Ουκρανία, στη μεγαλύτερη στρατιωτική επίθεση στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα στρατεύματα της Μόσχας είχαν φθάσει στα προάστια του Κιέβου.
Με πυρά πυροβολικού να ακούγονται σε διάφορα σημεία της πρωτεύουσας, το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας προέτρεψε τους κατοίκους να φτιάξουν αυτοσχέδιες βόμβες για να απωθήσουν τους εισβολείς. Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι βιντεοσκοπήθηκε με συμβούλους του στους δρόμους της πόλης, δεσμευόμενος να υπερασπιστεί την ανεξαρτησία της χώρας.
«Σήμερα το βράδυ, θα εξαπολύσουν επίθεση», δήλωσε ο Ζελένσκι. «Όλοι μας πρέπει να καταλάβουμε τι μας περιμένει. Πρέπει να αντέξουμε αυτό το βράδυ».
Η επίθεση δεν ήλθε ποτέ --και 10 μήνες μετά, η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» της Μόσχας έχει βαλτώσει. Σε κάποιες περιοχές, βρίσκεται σε οπισθοχώρηση. Πολλοί στη Μόσχα περίμεναν ο ρωσικός στρατός να καταγάγει σαρωτική νίκη, να εκδιώξει την κυβέρνηση του Ζελένσκι και να εγκαταστήσει ένα φιλορωσικό καθεστώς.
Βέβαια, οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν να έχουν υπό τον έλεγχό τους τεράστιες εκτάσεις στο ανατολικό και το νότιο τμήμα της Ουκρανίας, ενώ τουλάχιστον 40.000 άμαχοι έχουν σκοτωθεί και 14 εκατ. έχουν εκτοπιστεί στη διάρκεια της σύρραξης. Αλλά οι ουκρανικές δυνάμεις, ενδυναμωμένες από δυτικό οπλισμό αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, έχουν συχνά αποδειχθεί πιο αποτελεσματικές από τους Ρώσους.
Μια αντίστοιχη ιστορία εξελίχθηκε στις ΗΠΑ, όπου Ρεπουμπλικάνοι και ορισμένοι αναλυτές είχαν προβλέψει ένα ‘κόκκινο κύμα’ στις ενδιάμεσες εκλογές. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα κέρδισε τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων, αλλά η νίκη ήταν οριακή με πλειοψηφία μικρότερη των 10 εδρών. Το κόμμα όχι μόνο απέτυχε να πάρει πίσω τη Γερουσία, αλλά έχασε αρκετές ψηφοφορίες για το αξίωμα του κυβερνήτη. Οι Δημοκρατικοί θριάμβευσαν και στις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις για την ανάδειξη υπουργών Εσωτερικών πολιτειών, όπου οι ρεπουμπλικάνοι αντίπαλοί τους αμφισβητούσαν τη νομιμότητα των εκλογών του 2020. Οι ενδιάμεσες εκλογές συνήθως αποτελούν ηχηρό μήνυμα για το κόμμα του εν ενεργεία προέδρου. Αυτή τη φορά ήταν κάτι πιο ήπιο.
Στην οικονομία, οι περισσότερες από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες του κόσμου περίμεναν έως τον Μάρτιο για να αρχίσουν να αυξάνουν τα επιτόκια. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν κινήθηκε έως τον Ιούλιο. Τα ‘γεράκια’ της νομισματικής πολιτικής παραπονέθηκαν ότι η καθυστέρηση επέτρεψε στον πληθωρισμό να αυξηθεί. Θα αποδειχθεί αυτό δαπανηρό μακροπρόθεσμα; Μπορεί η Fed να προστατεύσει την αμερικανική οικονομία από την ύφεση;
Οι απαντήσεις θα γίνουν πιο ξεκάθαρες το 2023. Υπάρχουν πρώιμες ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός ίσως έχει κορυφωθεί σε κάποιες οικονομίες, αλλά η ανάπτυξη επίσης μετριάζεται. Σε κάποιες χώρες --βλέπε Βρετανία-- οι προοπτικές παραμένουν δυσοίωνες.
Στις συνομιλίες των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα στην Αίγυπτο, οι χώρες συμφώνησαν να δημιουργήσουν ένα ταμείο για να βοηθήσουν τις φτωχές χώρες που απειλούνται από κλιματικές καταστροφές, αλλά δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε σχέδια για ταχύτερη μείωση των εκπομπών. Στο μεταξύ, καύσωνες ρεκόρ στην Κίνα, πλημμύρες στο Πακιστάν και την Ευρώπη και καταρρεύσεις παγετώνων στην Ινδία, την Ιταλία και τη Χιλή θυμίζουν πόσο γρήγορα αλλάζει το κλίμα στον πλανήτη.
Αυτή ήταν επίσης η χρονιά κατά την οποία ξέσπασαν διαδηλώσεις στο Ιράν μετά τον θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί, που συνελήφθη επειδή δεν φορούσε σωστά τη μαντίλα. Αυτόπτες μάρτυρες δήλωσαν ότι ξυλοκοπήθηκε, αν και οι ιρανικές αρχές το αρνούνται αυτό. Οι διαδηλώσεις, κυρίως από γυναίκες, εξαπλώθηκαν σε όλη τη χώρα και όλες τις κοινωνικές τάξεις. Όσο περισσότερο συνεχίζονται, τόσο μεγαλύτερη απειλή αποτελούν για την 43χρονη ισλαμική επανάσταση.
Τι άλλο συνέβη το 2022; Το αμερικανικό δολάριο έκανε άλμα και ο Ίλον Μασκ αγόρασε το Twitter. Ήταν η χρονιά που επιτεύχθηκε επιτέλους κατάπαυση εχθροπραξιών στον εμφύλιο πόλεμο της Αιθιοπίας και η Βόρεια Κορέα εκτόξευσε τον έναν πύραυλο μετά τον άλλο. Και ήταν η χρονιά που η Βρετανία έχασε μια βασίλισσα, κέρδισε έναν βασιλιά και είδε τρεις πρωθυπουργούς να περνούν την πόρτα της Ντάουνινγκ Στριτ.
Τέλος, μεγάλο μέρος του κόσμου 'βγήκε' από την COVID, τουλάχιστον σε επίπεδο κοινωνίας και καθημερινότητας και όχι επιδημίας. Η μεγάλη εξαίρεση ήταν η Κίνα, της οποίας η πολιτική της ‘μηδενικής COVID’ προκάλεσε διαμαρτυρίες και αναταραχή τις τελευταίες εβδομάδες, γεγονός που ανάγκασε τις αρχές να αναθεωρήσουν την πολιτική τους και να χαλαρώσουν τα μέτρα. Τον Οκτώβριο, στο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ ισχυροποίησε τον έλεγχό του στην εξουσία και κέρδισε μια τρίτη θητεία, σπάζοντας την παράδοση στο κόμμα σύμφωνα με την οποία οι πρόεδροι υπηρετούν μόνο για δύο θητείες.
