«Σταματήστε το εμμονικό λάθος με τις νέες υπερδομές προσφύγων στα ελληνικά νησιά»
«Η Μόρια ήταν ένα τεράστιο χτύπημα στην αξιοπρέπεια». Με αυτά τα λόγια περιέγραψε την εμπειρία του από τη Λέσβο ο Terence, μέλος της ομάδας Survivors2* των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, ανοίγοντας την διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που πραγματοποιήθηκε σήμερα, Τετάρτη 15 Ιουνίου, με αφορμή τη νέα τους έκθεση «Θεμελιώνοντας την κρίση στα ευρωπαϊκά σύνορα».
Με ανοιχτή επιστολή τους προς τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά και μέσω της σημερινής συνέντευξης Τύπου οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρουσίασαν το ανθρώπινο κόστος που έχουν oι ευρωπαϊκές πολιτικές στις ζωές αιτούντων άσυλο, προσφύγων και μεταναστών και έκαναν για ακόμη μία φορά έκκληση προς τις ευρωπαϊκές και ελληνικές αρχές να αλλάξουν εντελώς την προσέγγισή τους στο μεταναστευτικό και να σταματήσουν να δημιουργούν νέες Μόριες.
«Η Μόρια ήταν πραγματικά ένα μέρος όπου ένιωθες τόση ανασφάλεια για τα πάντα. Οι συνθήκες διαβίωσης ήταν πολύ δύσκολες. Η διαδικασία ασύλου έπαιρνε πάρα πολύ χρόνο. Για να φάμε έπρεπε να κάνουμε ουρές. Τα παιδιά δεν είχαν πρόσβαση στο σχολείο. Υπήρχε κίνδυνος για πολλές αρρώστιες. Δεν είχαμε πρόσβαση σε γιατρό ή στο δημόσιο νοσοκομείο. Ένιωθες τη βία παντού. Ήταν σαν ένας θάλαμος θανάτου και αυτό με σημάδεψε. Γι’ αυτό οφείλουμε όλοι να φωνάξουμε ένα στοπ στην κατασκευή των νέων καταυλισμών, να βάλουμε ένα τέλος στην κατασκευή μιας νέας Μόριας. Πρέπει να παλέψουμε για μια πολιτική ενσωμάτωσης και αποκατάστασης προσφύγων, αλλά και για τα ανθρώπινα δικαιώματα γενικά» τόνισε ο Terence στην παρέμβασή του.
Με τις ιστορίες της Νέτα και του Λεβέντ, δύο προσφύγων που ζουν σε άθλιες συνθήκες στο Βαθύ ξεκίνησε την εισήγησή της η Ελένη Κονιδάρη, Υπεύθυνη Ανθρωπιστικών Υποθέσεων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Σάμο. «Όσο περισσότερο ένας άνθρωπος ζει στον καταυλισμό, τόσο περισσότερο εμπεδώνει και εσωτερικεύει ότι η ύπαρξη, η ιστορία, το σώμα, η φωνή του δεν έχουν αξία. Το camp είναι ένα κακοποιητικό περιβάλλον που διαλύει τους ανθρώπους από μέσα. Ακούγεται εύκολο τσιτάτο, κι όμως είναι μια παραδοχή που εμπεδώνεται με τα χρόνια στα νησιά ως κανονικότητα, τόσο που γίνεται διάφανη, αόρατη. Αν το camp στο Βαθύ τα τελευταία 5 χρόνια μάς άφησε μια κληρονομιά κι ένα μάθημα να κουβαλάμε μαζί μας, είναι πως η ντροπή συνηθίζεται πολύ γρήγορα».
«Οι ιστορίες που ακούμε μαρτυρούν ότι μπορούμε και πρέπει να απαιτήσουμε από την Ευρώπη να συνειδητοποιήσει τα δεινά που προκαλεί και να υιοθετήσει- έστω και τώρα- μια προσέγγιση ανθρωπιστικής διαχείρισης, διασφάλισης ανθρωπίνων συνθηκών στα ΚΥΤ ενσωμάτωσης, εγγύησης θεμελιωδών δικαιωμάτων. Θεραπείας όσων έχουν ανάγκη, φροντίδας και προστασίας για τις ευπαθείς ομάδες, έρευνας και εν τέλει καταδίκης πρακτικών, όπως οι επαναπροωθήσεις» τόνισε.
«Πώς μπορεί η δημιουργία τεράστιων αποθηκών ψυχών να παρουσιάζεται σαν βελτίωση; Το μοντέλο αυτό έχει δοκιμαστεί και το μόνο που έχει επιφέρει είναι ανθρώπινες απώλειες και ανυπέρβλητο πόνο. Γι’ αυτό και ζητάμε πλήρη αλλαγή πλεύσης. Να επενδύσουν τα κράτη μέλη της ΕΕ και η Ελλάδα επιτέλους στην υγεία, την προστασία και στη διατήρηση των δικαιωμάτων. Να σταματήσουν να θέτουν ανθρώπινες ζωές σε κίνδυνο στη θαλάσσια και στα χερσαία σύνορά μας. Να σταματήσουν να τροφοδοτούν την ξενοφοβία και την περαιτέρω συρρίκνωση του ανθρωπιστικού χώρου. Αντί των επιστροφών να ενισχύσουν τις ασφαλείς διόδους μετανάστευσης. Να επενδύσουν στη μετεγκατάσταση, να δημιουργήσουν περισσότερες διόδους για σπουδές και εργασία. Να θεμελιώσουν αντί της κρίσης στα ελληνικά νησιά, αξιοπρεπή υποδοχή με μία μόνο χρήση: την παροχή επείγουσας φροντίδας και μετεγκατάστασης σε ασφαλές πλαίσιο στην ενδοχώρα και μετεγκατάστασης σε άλλες χώρες της ΕΕ» υπογράμμισε στην εισήγησή της η Λίζα Παπαδημητρίου, Υπεύθυνη Συνηγορίας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε Λέσβο και Αθήνα.
«Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα νησιά αντικατοπτρίζει μια ανθρωπιστική κρίση που θα μπορούσαμε να είχαμε προβλέψει και αποτρέψει, και που τώρα χρειάζεται να αναστρέψουμε. Οι νέες Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές που σχεδιάζονται στα πρότυπα της Μόριας είναι απόδειξη εμμονικής προσήλωσης στα ίδια λάθη. Το άδικο και το λάθος θεμελιώνεται και εμείς σας ζητούμε να το αναγνωρίσετε και να το σταματήσετε. Οι μεγαλύτερες δομές θα επιφέρουν απλά μεγαλύτερη δυστυχία. Η κανονικοποίηση της βίας, η αναπαραγωγή της προσέγγισης των hotspots και η ενίσχυση των καταστροφικών πολιτικών περιορισμού βλάπτουν την υγεία των ανθρώπων και καταπατούν τα δικαιώματά τους. Η αυξημένη επιτήρηση των αιτούντων άσυλο, ο περαιτέρω αποκλεισμός τους από τις υπηρεσίες και την υπόλοιπη κοινωνία όπως εμφανώς σχεδιάζεται είναι ταπεινωτικός, προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και παρουσιάζει ως εγκληματίες ανθρώπους που προσπαθούν απλώς να ζήσουν και να ασκήσουν το δικαίωμά τους στη διεθνή προστασία. Αναρωτιόμαστε γιατί καταβάλλεται τόσο μεγάλη προσπάθεια για την απομόνωση των ανθρώπων και ούτε η μισή για την προστασία και την ένταξή τους;» κατέληξε η Χριστίνα Ψαρρά, Γενική Διευθύντρια του Ελληνικού Τμήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.
*Οι Survivors2 είναι μία ομάδα επιζώντων βασανιστηρίων, που όλα τα μέλη της είναι πρώην ή νυν ασθενείς της μονάδας υγείας για επιζώντες βασανιστηρίων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Αθήνα.
