Το λάδι γέφυρα ελπίδας μεταξύ Λονδίνου και Μυτιλήνης
Ελληνίδα κοινωνική λειτουργός σε υποβαθμισμένες περιοχές της βρετανικής πρωτεύουσας ίδρυσε μη κερδοσκοπική εταιρεία με τα έσοδα της οποίας φτωχοί μαθητές έρχονται σε επαφή με την ελληνική γη.
Της Λίνας Γιάνναρου / εφημερίδα Καθημερινή
Το μυαλό δεκάδων παιδιών του Λάμπεθ, μιας από τις πιο υποβαθμισμένες γειτονιές του Κεντρικού Λονδίνου, τρέχει στην Ελλάδα. «Εδώ και μισό χρόνο, από τότε που ενημερώθηκαν για το πρόγραμμα, έχουν έτοιμες τις βαλίτσες τους. Θα είναι το πρώτο ταξίδι της ζωής τους, είναι παιδιά που δεν έχουν πάει ούτε μέχρι το αεροδρόμιο». Σαν μικρό παιδί που έκανε «κατεργαριά» χαίρεται και η Εύα Ευαγγελάκου. Μετά τριάντα χρόνια εργασίας στις κοινωνικές υπηρεσίες της Βρετανίας, σε προγράμματα ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων, νιώθει ότι έκανε μια κίνηση ματ. Βρήκε έναν τρόπο να βοηθήσει και τις δυο της πατρίδες.
Η κ. Ευαγγελάκου ίδρυσε τη ΜΚΟ «Θεόφραστος» (από τον φιλόσοφο από την Ερεσό που θεωρείται ο πατέρας της βοτανικής) πριν από περίπου ενάμιση χρόνο. Πρόκειται για μια κοινωνική επιχείρηση, η οποία τρέχει αποκλειστικά με δικά της έξοδα («ο σκοπός είναι να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο των επιδοτήσεων»), που έχει ένα μόνο σκοπό: να πωλήσει στην Αγγλία λάδι από τη Λέσβο και με τα έσοδα να χρηματοδοτήσει επισκέψεις κοινωνικής βοτανικής Βρετανών μαθητών και φοιτητών στο νησί.
«Δουλεύοντας για χρόνια με τρίτης και τέταρτης γενιάς ανέργους, συνειδητοποίησα ότι η επιχορήγηση από μόνη της δεν φτάνει», εξηγεί στην «Κ». «Χρειάζεται να δίνεται διέξοδος». To Λάμπεθ είναι η πλέον εθνοτικά ποικιλόμορφη περιοχή του Λονδίνου (εκεί συνυπάρχουν 40 διαφορετικές κοινότητες και φυλές, οι εφημερίδες εκδίδονται σε 12 γλώσσες), με το 59,1% των παιδιών και νέων να ζουν στη φτώχεια. Αρκετά από αυτά, ανά ομάδες, θα κάνουν ένα βοτανικό ταξίδι μιας εβδομάδας στη Μυτιλήνη, την περίοδο Σεπτεμβρίου - Ιανουαρίου, γνωρίζοντας όλη τη διαδικασία παραγωγής ελαιολάδου, από τη συγκομιδή ώς την εμφιάλωση. «Το να φέρεις ένα παιδί κάπου, όπου μπορεί να κόψει έναν καρπό και να τον φάει, δεν αγοράζεται με τίποτα. Και τα ίδια μας λένε ότι ανυπομονούν να σηκώνονται έξι το πρωί να πηγαίνουν στο χωράφι. Θα μάθουν πώς είναι να εργάζεσαι και να βλέπεις τους καρπούς της δουλειάς σου, ότι η ντομάτα βγαίνει από το χώμα, όχι από το σούπερ μάρκετ. Προφανώς δεν θα γίνουν όλα αυτά τα παιδιά αγρότες, αλλά θα αποκτήσουν μια σχέση με τη γη».
Επιστρέφοντας, θα φέρνουν μαζί τους σπόρους και φυτά προκειμένου να δημιουργήσουν βρώσιμες σχολικές αυλές, ενώ στα εννέα σχολεία του Λάμπεθ που προς το παρόν συμμετέχουν στο πρόγραμμα, το μάθημα της ελιάς θα μπει στην ύλη. Σε δεύτερο χρόνο, θα φυτευθούν ελαιώνες σε τρία μεγάλα πάρκα του κεντρικού Λονδίνου (Kennington Park, Vauxhall Pleasure Gardens, Old Paradise Gardens) καθώς και σε μεγάλη έκταση κατά μήκος του Τάμεση (Vauxhall One Greening), ενώ τον Ιούλιο του 2014 θα πραγματοποιηθεί στην πόλη το πρώτο φεστιβάλ ελαιόδεντρου. «Θέλουμε να δέσουμε τα παιδιά με τη γη και ταυτόχρονα να γνωρίσουμε το λάδι μας στην Αγγλία», λέει η κ. Ευαγγελάκου.
Οι Βρετανοί είναι ενθουσιασμένοι με το πρόγραμμα, ζητώντας ήδη να επεκταθεί και σε άλλα σχολεία. Οι μόνοι που δεν φαίνεται να συμμερίζονται τον ενθουσιασμό είναι οι Ελληνες. «Ελληνικό λάδι δεν πωλείται στο Λονδίνο. Υπάρχει δυσπιστία και δεν τους κακολογώ. Εδώ και 1,5 χρόνο, δυσκολεύτηκα κι εγώ να βγάλω άκρη. Πήγα να ζητήσω λάδι να δειγματίσω στο Λονδίνο, προτείνοντας μάλιστα υψηλότερη τιμή από αυτή που μου ανέφεραν, ώστε να βγει μεγαλύτερο κέρδος και στον παραγωγό, και τελικά έλαβα... ταγγισμένο λάδι. Το έστειλα στο βασιλικό κατάστημα του παλατιού, όπου το δέχτηκαν κατ’ εξαίρεση, μόνο για το “Θεόφραστο” και φυσικά μου επεστράφη. Τους είπα ότι ήταν δικό μου το λάθος και τους έπεισα να μας ξαναδεχθούν. Ολα αυτά καθυστέρησαν αρκετά την έναρξη του προγράμματος».
Ηδη, αυτές τις ημέρες, με μπουκάλια (καλού) μυτιληνιού ελαιολάδου υπό μάλης, η κ. Ευαγγελάκου επισκέπτεται άλλα μεγάλα καταστήματα του Λονδίνου με σκοπό να κλειστούν οι πολύτιμες συμφωνίες, να γίνουν οι πρώτες παραγγελίες και με τα χρήματα να ξεκινήσουν τα ταξίδια των παιδιών. Οι Ελληνες έχασαν την ευκαιρία να παραβρεθούν και στην επίσημη παρουσίαση του προγράμματος που έγινε τον περασμένο Μάιο στη δημοφιλή ανθοκομική έκθεση για τα 100 χρόνια της Βασιλικής Κηπευτικής Εταιρίας στο Τσέλσι. «Κάλεσα όλους τους φορείς να έρθουν, δεν ήρθε κανείς. Στην Αγγλία δεν χρειάζομαι άλλη διαφήμιση, ξέρουν τη δουλειά μου. Θα ήθελα να φανούν άλλοι Ελληνες, αλλά έχασαν την ευκαιρία».
Πάντως, ο «Θεόφραστος» τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ιδιαίτερη η στήριξη του Γ.Γ. Εξωτερικού Εμπορίου κ. Δ. Μελά που έχει υποσχεθεί χορηγία για την υλοποίηση του φεστιβάλ), τη συμπαράσταση του τοπικού βουλευτή Νίκου Σηφουνάκη αλλά και της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Θερμός υποστηρικτής του εγχειρήματος επίσης είναι και ο γενικός δ/ντής του ΣΕΒΙΤΕΛ, Γ. Οικονόμου. Αρωγός στην προσπάθεια είναι και η Μονή Λειμώνος, που παρέχει ξενώνα για να μένουν οι Αγγλοι μαθητές και να λειτουργεί και ως μόνιμη βάση του «Θεόφραστου».
«Μπορεί να φοράω ίσως τα ροζ γυαλιά του μετανάστη, αλλά πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει ακόμα πολλά να δώσει στην Ευρώπη», καταλήγει η κ. Ευαγγελάκου. «Ας είναι ένα από αυτά το λάδι».
