Δυσπεπτικά ενοχλήματα. Που μπορεί να οφείλονται;
Γράφει ο Γεώργιος Μαυρογένης *
Tι ονομάζουμε δυσπεψία;
Με τον όρο δυσπεψία αποκαλούμαι τις ενοχλήσεις στο άνω τμήμα της κοιλιάς (επιγάστριο) που ακολουθούν ένα μικρό ή μεγάλο γεύμα. Ο όρος είναι γενικός και μπορεί να περιλαμβάνει ένα μεγάλο εύρος συμπτωμάτων όπως:
-μετεωρισμό (φούσκωμα)
-πόνο
-αίσθηση δυσφορίας
-καύσους
-δυσκολίας στην διαδικασία χώνεψης (‘δεν αδειάζει το στομάχι’)
-τάσης για εμετό
Που μπορεί να οφείλεται;
Στην διαδικασία της πέψης εμπλέκονται σύνθετοι μηχανισμοί και πολλά όργανα. Αναμφισβήτητα, στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα οφείλονται σε κάποιο λειτουργικό ή οργανικό πρόβλημα του στομάχου. Λειτουργικό, όταν υπάρχουν συμπτώματα με φυσιολογική ενδοσκοπική εικόνα του στομάχου και οργανικό όταν ανευρίσκονται βλάβες όπως έλκη ή διαβρώσεις. Το επόμενο όργανο στο οποίο μπορεί να εντοπίζεται η διαταραχή είναι ο οισοφάγος. Η γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση μπορεί να εκδηλώνεται με μετα-γευματικό καύσος, ερυγές ή πόνο. 3ος συνήθης ύποπτος σε ασθενείς με δυσπεπτικά ενοχλήματα (δυσκολία στην χώνεψη, είναι η χοληδόχος κύστη. Η παρουσία ‘λάσπης- άμμου’ ή λίθων (‘πέτρες’) στην χοληδόχο κύστη (‘χολή’) μπορεί να είναι η αιτία των ενοχλήσεων. Συνήθως εκδηλώνεται με πόνο στην περιοχή του ήπατος (άνω δεξιά), στην πλάτη ή και στην δεξιά ωμοπλάτη. Οι κρίσεις πόνου εκλύονται κυρίως μετά από ένα λιπαρό γεύμα. Τέλος, τα συμπτώματα της δυσπεψίας μπορεί να οφείλονται σε δυσανεξίες τροφών (λακτόζης, φρουκτόζης και άλλων σακχάρων), σε ευερέθιστο έντερο, ή σε παθήσεις του παγκρέατος και σε άλλες λιγότερο συχνές παθολογίες.
Τι πρέπει να κάνει ο ασθενής με δυσπεπτικά ενοχλήματα;
Να αρχίσει να παρατηρεί ποιες τροφές τον πειράζουν, ποιές ώρες της μέρας, τι τον ανακουφίζει και να σημειώνει τις παρατηρήσεις του σε ένα ημερολόγιο. Συμπτώματα τα οποία εκδηλώνονται μετά από κατανάλωση:
-καφέ, σοκολάτας, αλκοόλ συνήθως σχετίζονται με γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση
-μετά από λιπαρά γεύματα με νοσήματα της χολής
-με γαλακτοκομικά με δυσανεξία στην λακτόζη
-με φρούτα, έτοιμους χυμούς ή τσίχλες με δυσανεξία στην φρουκτόζη
Σε περίπτωση επίμονων συμπτωμάτων, αναιμίας, φλεγμονής, απώλειας βάρους ή ηλικίας άνω των 50> , συνίσταται εν τω βάθει έλεγχος με
-Συμπληρωματικές εξετάσεις αίματος
-Γαστροσκόπηση
-Υπερηχογράφημα κοιλίας (+/- αξονικής)
-Έλεγχο για ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού
-Αναπνευστικά τεστ δυσανεξίας τροφών (λακτόζης, φρουκτόζης κτλ)
Δεν χρειάζονται όλες οι εξετάσεις σε κάθε ασθενή. Επιπλέον η παραπάνω λίστα δεν καλύπτει όλο του εύρος των νοσημάτων.
