Δυσκοιλιότητα
Γράφει ο Γεώργιος Μαυρογένης *
Τι ονομάζουμε δυσκοιλιότητα;
Ο όρος δυσκοιλιότητα μπορεί να αναφορά τις εξής υποπεριπτώσεις.
-Παρουσία σκληρών κοπράνων
-Λιγότερες από 3 κενώσεις την εβδομάδα
-Δύσκολη-κοπιώδης αφόδευση.
Που οφείλεται η δυσκοιλιότητα;
Η δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλεται σε πολλά και διαφορετικά αίτια.
Η χαμηλή πρόσληψη σε φυτικές ίνες, η ιδιοσυγκρασία του εκάστοτε οργανισμού, ορμονικές διαταραχές , ηλεκτρολυτικές διαταραχές, χειρουργικές επεμβάσεις, γέννες, φάρμακα, στενώσεις αποτελούν μερικούς από τους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την κινητικότητα του εντέρου.
Τι μπορούμε να κάνουμε όταν πάσχουμε από χρόνια δυσκοιλιότητα;
Όταν η δυσκοιλιότητα αποτελεί σύνηθες φαινόμενο της καθημερινότητάς μας, θα πρέπει να προβούμε σε κάποιες παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής.
-Να εμπλουτίσουμε την διατροφή μας με φυτικές ίνες (φρούτα-λαχανικά-όσπρια)
-Να εντάξουμε την αερόβια φυσική άσκηση στη ζωή μας, όπως το περπάτημα.
-Επαρκής ενυδάτωση (>1.5 Λίτρο/μέρα)
Ποιες τροφές είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην δυσκοιλιότητα
Τα ακτινίδια, οι φράουλες, τα σύκα, τα δαμάσκηνα, το ταχίνι, το μέλι, ο καφές, οι ξηροί καρποί, τα όσπρια, το ελαιόλαδο, τα δημητριακά με φυτικές ίνες.
Πότε απευθυνόμαστε στο ιατρό μας;
-Όταν η δυσκοιλιότητα επηρεάζει την καθημερινότητά μας
-όταν συνυπάρχει απώλεια αίματος στις κενώσεις
-εναλλαγές δυσκοιλιότητας-ευκοιλιότητας
-αναιμία,
οικογενειακό ιστορικό νεοπλασιών
-κοιλιακά ή πρωκτικά άλγη
-ανεξήγητη απώλεια βάρους
Πώς μπορεί να μας βοηθήσει ο ιατρός
Ο ιατρό οφείλει να διερευνήσει την παρουσία κάποιου οργανικού προβλήματος πχ υποθυροειδισμού, υπερασβεστιαιμίας και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις (απώλεια αίματος, >40 ετών, απώλεια βάρους) να παραπέμψει τον ασθενή για κολονοσκόπηση, μελέτη της κινητικότητας του παχέος εντέρου και του ορθού.
Υπάρχουν αποτελεσματικά φάρμακα για την δυσκοιλιότητα?
Τις περισσότερες φορές η δυσκοιλιότητα αντιμετωπίζεται με κατάλληλες παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής. Σε σπάνιες περιπτώσεις η δυσκοιλιότητα αποτελεί το σύμπτωμα ενός άλλου υποκείμενου νοσήματος (καλοήθους-κακοήθους στένωσης, πρόπτωσης ορθού, υποθυροειδισμού κτλ.) οπότε και η θεραπεία προσανατολίζεται στο αίτιο.
Υπάρχουν διάφορες ομάδες φαρμάκων τα οποία είναι συνταγογραφούμενα και μη. Συνήθως καταφεύγουμε σε φάρμακα με ελάχιστες παρενέργειες όπως οι υδατοδιαλυτές φυτικές ίνες και τα ωσμωτικά καθαρτικά. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται με τα παράγωγα σέννας και βυσακοδίλης τα οποία έχουν σημαντικές παρενέργειες όταν χρησιμοποιούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα (η παροδική χρήση τους ωστόσο είναι πολύ αποτελεσματική). Επίσης η προσέγγιση του ηλικιωμένου ασθενούς είναι διαφορετική καθώς σε αυτήν την υποομάδα ασθενών ίσως χρειάζονται περιοδικώς κλύσματα ώστε να αδειάζει το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου.
Η κολονοσκόπηση είναι υποχρεωτική στην διερεύνηση της δυσκοιλιότητας;
Όχι απαραίτητα. Σε ένα νεαρό ασθενή <40 ετών χωρίς οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου, χωρίς απώλεια αίματος με τα κόπρανα ή απώλεια βάρους, ο ιατρός μπορεί να αρκεστεί σε κλινική και εργαστηριακή εξέταση. Ωστόσο μετά την ηλικία των 40 και ιδιαίτερα στις περιπτώσεις με θετικό κληρονομικό ιστορικό, απώλεια αίματος, εναλλαγές στις κενώσεις ή πρόσφατη έναρξη της δυσκοιλιότητας θα πρέπει να γίνεται ολοκληρωμένος έλεγχος του παχέος εντερου με κολονοσκόπηση
Πραγματοποιούνται χειρουργικές επεμβάσεις για την δυσκοιλιότητα;
Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις όπως σε παιδάκια με σύνδρομο Hirschprung. Η αφαίρεση τμήματος του παχέος εντέρου σε ασθενείς με σοβαρή δυσκοιλιότητα έχει εγκαταλειφτεί από την ιατρική κοινότητα λόγω μειωμένης αποτελεσματικότητας . Σε ασθενείς με νευρολογικές ασθένειες και δυσκοιλιότητα εφαρμόζονται ειδικού τύπου επεμβάσεις (κατά Mallone) για να διευκολυνθεί η κένωση του παχέος εντέρου τοποθετώντας ένα λεπτό καθετήρα στην αρχή του παχέος εντέρου. Ωστόσο ακόμα και αυτή η επέμβαση γίνεται σε εξειδικευμένα κέντρα και σε επιλεγμένα περιστατικά.
Η δυσκοιλιότητα προδιαθέτει για καρκίνο παχέος εντέρου;
Όχι! Όμως ο καρκίνος παχέος εντέρου μπορεί να εκδηλωθεί με πρόσφατης έναρξης δυσκοιλιότητα.
