Η κρυφή ζάχαρη στα τρόφιμα

Γράφει η Ευστρατία Κουνιαρέλλη  *

Η τρέλα της τελευταίας δεκαετίες για διατροφή χαμηλών λιπαρών είχε ως αποτέλεσμα να γεμίσουν τα ράφια με προϊόντα «αποφορτισμένα» από λίπη...αλλά φορτωμένα από ζάχαρη. Καταλήξαμε έτσι να καταναλώνουμε απίστευτες ποσότητες «κρυφών» γλυκαντικών και εθιστήκαμε σε αυτές τις γεύσεις. Πώς μπορείς να νοστιμεύεις ένα προϊόν, όταν του στερείς κάποιες από τις βασικές του ουσίες όπως τα λίπη; Προσθέτοντας ζάχαρη και τεχνητά γλυκαντικά. Συνηθισμένοι στις νέες γεύσεις, εμείς οι καταναλωτές, συμμετέχουμε εν αγνοία μας σε ένα φαύλο κύκλο:

 Όσο αναζητούμε τροφές που γλυκίζουν τόσο οι βιομηχανίες τροφίμων προσθέτουν ζάχαρη στα επεξεργασμένα προϊόντα και το πρόβλημα ανακυκλώνεται. Από την άλλη, μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, δημιουργώντας μια νέα γενιά εθισμένη στη ζάχαρη, που ήδη αντιμετωπίζει μαζικό πρόβλημα παχυσαρκίας και εν δυνάμει προορίζεται να εκτινάξει τους δείχτες του διαβήτη και των καρδιοπαθειών στα ύψη.

Τι γνωρίζουμε λοιπόν για τη ζάχαρη;

Η ζάχαρη είναι ο πιο γνωστός εκπρόσωπος των ολιγοσακχαριτών, βρίσκεται στο ζαχαροκάλαμο, τα ζαχαρότευτλα και τα φρούτα. Όταν απομονωθεί από τις πηγές τις και καταναλωθεί με τη μορφή που τη προσφέρει η σύγχρονη βιομηχανική παραγωγή δεν αποδίδει στον οργανισμό ίχνος ανόργανων στοιχείων (κάλιο, ασβέστιο, νάτριο, σίδηρο, μαγνήσιο, φώσφορο) και βιταμίνες, αντιθέτως με τη μη επεξεργασμένη ζάχαρη όπως είναι η μαύρη ή καστανή ζάχαρη που περιέχουν ίχνη από αυτά.

Η ζάχαρη προσφέρει στον οργανισμό κυρίως ενέργεια (kcal = θερμίδες) το 1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη περιέχει 25 θερμίδες.

Η αναμφισβήτητη προτίμηση των ανθρώπων στη γλυκιά γεύση έδωσε την ώθηση στις βιομηχανίες να παράγουν μια μεγάλη σειρά γλυκαντικών υλών όπως ξυλιτόλης, μανιτόλης, σορβιτόλης, κυκλαμικών, σακχαρίνης και ασπαρτάμης. Όλες αυτές οι γλυκαντικές ύλες αντικατέστησαν την ζάχαρη στα προϊόντα, δίνοντας την γλυκιά γεύση παρέχοντας 0-4 θερμίδες ανά γραμμάριο στον οργανισμό, αλλά συνεχίζοντας να εθίζουν τον καταναλωτή στο να κάνει κατάχρηση αυτών των προϊόντων.

Γιατί όμως επιθυμούμε τόσο πολύ τη ζάχαρη;

Σύμφωνα με  έρευνες έχει αποδειχθεί ότι τα εξαιρετικά νόστιμα φαγητά που περιέχουν μεγάλες ποσότητες λίπους, ζάχαρης και αλατιού – διεγείρουν τον εγκέφαλο να εγκρίνει ντοπαμίνη, η οποία συνδέεται, με το κέντρο ευχαρίστησης του και η ευεξία που προκαλούν τα καθιστά <<ακαταμάχητα>>.

Ποια είναι όμως τελικά τα τρόφιμα που περιέχουν κρυφή ζάχαρη;

Ο σύγχρονος άνθρωπος τρώει όλο και περισσότερη ζάχαρη πλέον. Μάλιστα, ο μέσος ενήλικας καταναλώνει καθημερινά περίπου 20 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση που έγινε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του αμερικανικού πληθυσμού. Αυτό αντιστοιχεί σε 320 θερμίδες, οι οποίες μετατρέπονται γρήγορα σε περιττά κιλά. Πολλοί ενήλικες απλά δεν συνειδητοποιούν πόση πρόσθετη ζάχαρη περιέχεται στη διατροφή τους.

Σήμερα πολλοί άνθρωποι προτιμούν τα τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και επειδή τρώμε πολλά προϊόντα χωρίς ή με λίγα λιπαρά, δεν γνωρίζουμε ότι σε πολλά απ' αυτά τα προϊόντα, η ζάχαρη είναι το υποκατάστατο του λίπους και στην πραγματικότητα «ανταλλάσσουμε το λίπος με ζάχαρη».

 Διαβάστε με προσοχή τις πληροφορίες στη συσκευασία τροφίμων. Η ζάχαρη μπορεί να αναφέρεται με άλλο όνομα, ενώ το προϊόν μπορεί να περιέχει κάποια άλλη γλυκαντική ουσία. Η αγγλική κατάληξη «-οse» ή η ελληνική «-οζη» πρέπει να σας ευαισθητοποιήσει (Fructose, glucose, sucrose, φρουκτόζη, γλυκόζη, σουκρόζη).

Μερικά από τα τρόφιμα που περιέχουν κρυφή ζάχαρη είναι :

• Ο ντοματοχυμός μαγειρικής
• Το κέτσαπ  με 4γρ ζάχαρης
• Δυο κουταλιές σάλτσας μπάρμπεκιου περιέχει 10 γραμμάρια ζάχαρης
• Περιέχουν σχεδόν όλα τα φαγητά σε κονσέρβες
• Οι έτοιμες σούπες
• Πολλά από τα προμαγειρεμένα φαγητά
• Όπως τα γιαούρτια χαμηλών λιπαρών με γεύση φρούτων (έχουν βρεθεί να περιέχουν μέχρι και 7 κουταλάκια ζάχαρη σε ένα κεσεδάκι τυποποιημένο γιαούρτι)
• Ποτά όπως κόκα κόλα, λεμονάδα, πορτοκαλάδα, λικέρ
• Επεξεργασμένα δημητριακά
• Επιδόρπια γιαουρτιού
• Χρησιμοποιείτε ως συντηρητικό σε κομπόστες, χυμούς
• Καταψυγμένα τρόφιμα
• Το σιρόπι
• Ο συμπυκνωμένος χυμός φρούτων
• Μπισκότα
• Ακόμα και κάποια φάρμακα

Συνεπώς θα πρέπει ως καταναλωτές να  διαβάζετε με προσοχή τις πληροφορίες στη συσκευασία τροφίμων. Θα είναι καλό να αποφεύγετε τις «άσπρες» επεξεργασμένες τροφές, όπως το λευκό ψωμί, τα κέικ και τα μπισκότα. Μπορείτε στα δημητριακά του πρωινού σας να προσθέτετε  κομμάτια φρέσκων φρούτων αντί για ζάχαρη. Το ίδιο ισχύει και για το γιαούρτι. Προτιμήστε φυσικούς χυμούς αντί για τυποποιημένους.

Αποφύγετε τα αναψυκτικά και φτιάξτε τα δικά σας soft drinks, αναμιγνύοντας φυσικό αεριούχο νερό με το φυσικό χυμό του αγαπημένου σας φρούτου.

Προσέξτε τα προϊόντα στα οποία αναγράφεται «χωρίς πρόσθετη ζάχαρη». Αυτό απλώς σημαίνει ότι δεν προστέθηκε ζάχαρη κατά την επεξεργασία της τροφής και όχι ότι η ίδια τροφή δεν περιέχει ζάχαρη.

Και να θυμάστε η κατανάλωση μη επεξεργασμένων τροφίμων  στις συνηστόμενες ποσότητες ημερησίως δίνουν στον οργανισμό τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται, έτσι θα νιώθετε πάνω απ όλα υγιείς και χωρίς περιττά κιλά.   

* Η Ευστρατία Κουνιαρέλλη είναι Διατροφολόγος - Διαιτολόγος και έχει εξειδίκευση στις Διατροφικές Διαταραχές. Εργάζεται στο δικό της Γραφείο στην οδό Κουντουριώτου 17 & Αλκαίου 1, Μυτιλήνη. Τηλέφωνα επικοινωνίας: 22510 28512 και 6936447893

Η Ευστρατία Κουνιαρέλλη αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Τετάρτη στο Lesvosnews.net