Γνωρίζοντας τις Βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία

Γράφει η Ευστρατία Κουνιαρέλλη  *

Βιταμίνες

Οι βιταμίνες είναι πολύπλοκες οργανικές ενώσεις που χρειάζονται σε πολύ μικρές ποσότητες για πολλές διαδικασίες που γίνονται στο σώμα. Οι περισσότερες βιταμίνες δεν μπορούν να φτιαχτούν από το σώμα και γι αυτό πρέπει να καλύπτονται από τη διατροφή.

Κατηγορίες Βιταμινών:

• Λιποδυαλιτές --> A, D, E και K
• Υδατοδιαλιτές --> Βιταμίνες του συμπλέγματος Β και C

Οι Βασικές Λειτουργίες των Βιταμινών στο σώμα :

• Είναι συνεργιστικοί παράγοντες στη λειτουργία των ενζύμων
• Αντιοξειδωτικές ουσίες
• Η βιταμίνη D είναι πρόδρομη ουσία ορμονών

Εάν η ποσότητα βιταμινών στο σώμα είναι ανεπαρκής εξαιτίας φτωχής διατροφής ή σωστής απορρόφησης τους λόγω ασθένειας, κάποια συμπτώματα εμφανίζονται και αναπτύσσονται σε ασθένεια.

Επιλογή Τροφίμων

Στα επεξεργασμένα τρόφιμα οι βιταμίνες έχουν μειωθεί. Παρόλο που κάποιες βιταμίνες έχουν προστεθεί στη διάρκεια της επεξεργασίας, αυτές οι τροφές είναι γενικά φτωχές σε βιταμίνες και είναι καλό να αποφεύγονται. Τα κατεψυγμένα τρόφιμα κρατούν τις βιταμίνες αναλλοίωτες για μεγαλύτερο διάστημα σε σχέση με τα νωπά ή φρέσκα τρόφιμα που φυλάσσονται στο ψυγείο ή στο ντουλάπι για λίγο καιρό.

Η περιεκτικότητα βιταμινών στα τρόφιμα εξαρτάται από την ποιότητα του χώματος στο οποίο καλλιεργούντε τα φρούτα και λαχανικά. Όταν το χώμα έχει έλλειψη σε θρεπτικά συστατικά και το φυτό θα έχει αντίστοιχα χαμηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Τα ντόπια προιόντα εποχής εάν καταναλωθούν φρέσκα πιθανών να περιέχουν περισσότερες βιταμίνες.

Προσοχή στην αποθήκευση των τροφίμων

Όσο περισσότερο καιρό ένα τρόφιμο εκτίθεται σε αέρα, φως και θερμότητα τόσο λιγότερες βιταμίνες περιέχει. Οι βιταμίνες Α και C είναι πολύ ευαίσθητες στην οξείδωση. Ειδικά τα φρούτα και λαχανικά που είναι πολύ πλούσια σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία θα πρέπει να καταναλώνονται όσο πιο φρέσκα γίνεται και να αποθηκεύονται για όσο λιγότερο χρόνο γίνεται μακριά από φως και αέρα π.χ στο ψυγείο σε κλειστή συσκευασία.

Επεξεργασία τροφίμων

Οι βιταμίνες που απορροφόνται από νερό όπως είναι οι βιταμίνες του συμπλέγματος B και C θα χαθούν μέσα στο νερό που βράζει η τροφή. Με όσο περισότερο νερό και περισσότερο χρόνο βρασμού μαγειρεύονται, τόσο περισσότερες βιταμίνες θα χαθούν. Είναι προτοιμότερο οι τροφές να είναι κομμένες σε μεγάλα κομμάτια και να βράζουν σε λίγο νερό ή ατμό για λίγο χρόνο. Επίσης κάθε μορφή θερμότητας καταστρέφει τα θρεπτικά συστατικά των τροφίμων για παράδειγμα το τηγάνισμα καταστρέφει τα αντιοξειδωτικά (Α, Ε και C) και παράγει trans λιπαρά που είναι επιβλαβή για την υγεία. Τρόγοντας επομένως κάποιες τροφές ωμές μπορεί να αυξηθεί η πρόσληψη βιταμινών.

Ιχνοστοιχεία – Μέταλλα

Τα ιχνοστοιχεία είναι ανόργανες ουσίες χρήσιμες για διάφορες λειτουργίες του οργανισμού όπως:

• Δημιουργία οστών και δοντιών
• Για τη ρύθμιση των υγρών του σώματος και την υγεία των οργάνων
• Συμμετέχουν στη λειτουργία των ενζύμων και του νευρικού συστήματος 

Μερικά ιχνοστοιχεία χρειάζονται σε μεγαλύτερες ποσότητες από ότι άλλα π.χ ασβέστιο, μαγνήσιο, κάλιο, νάτριο και χλώριο. Άλλα χρειάζονται σε μικρότερες ποσότητες όπως σίδηρος, ιώδιο, ψευδάργυρος, σελίνιο και χαλκός.  Όλλα όμως είναι εξίσου σημαντικά για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. 

Σε ποιά τρόφιμα βρίσκονται οι Βιταμίνες και τα  Ιχνοστοιχεία – Μέταλλα 

* Η Ευστρατία Κουνιαρέλλη είναι Διατροφολόγος - Διαιτολόγος και έχει εξειδίκευση στις Διατροφικές Διαταραχές. Εργάζεται στο δικό της Γραφείο στην οδό Κουντουριώτου 17 & Αλκαίου 1, Μυτιλήνη. Τηλέφωνα επικοινωνίας: 22510 28512 και 6936447893

Η Ευστρατία Κουνιαρέλλη αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Τετάρτη στο Lesvosnews.net