Ποιες χώρες κυβερνούν τον κλάδο του ελαιολάδου

Η Ιταλία το τελευταίο χρονικό διάστημα, έστω και ετεροχρονισμένα, αντιτίθεται έντονα σε αυτές τις αλλαγές. Άλλοτε με δημοσιεύματα με πιασάρικους τίτλους, όπως "3-0 μας κέρδισε η Ισπανία. Η Ιταλία αποφάσισε να εγκαταλείψει στην τύχη του τον τομέα του ελαιολάδου" ή " στην Ισπανία, την Τουρκία και την Τυνησία ο παγκόσμιος έλεγχος του ελαιολάδου. Η Ιταλία δεν παίζει μπάλα". Άλλοτε επίσης με προσφυγές στις Βρυξέλλες για αποφάσεις ενάντια στα εθνικά της συμφέροντα, που δεν αποφέρουν όμως αποτελέσματα, καθώς οι κανόνες γράφονται στο Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας και η Ευρωπαϊκή Ένωση απλά τους εφαρμόζει. Η Ισπανία έχει τοποθετήσει και στις Βρυξέλλες επίσης τους δικούς της ανθρώπους σε θέσεις κλειδιά, που ελέγχουν τις κατευθύνσεις της νομοθεσίας, αλλά και την ροή των κεφαλαίων στον αγροδιατροφικό κλάδο.

Η Τουρκία πριν δυο χρόνια παραλίγο να τινάξει στον αέρα την λειτουργία, αλλά ακόμα και την ύπαρξη του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας. Η διεθνής συμφωνία ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς έληγε στις 31 Δεκεμβρίου 2014 και η Τουρκία σαν κράτος-μέλος έθετε πολλά εμπόδια στην ανανέωση της. Από έγκυρη πληροφόρηση μου από εκπρόσωπο χώρας-μέλους του ΔΣΕ γνωρίζω ότι η τούρκικη αντιπροσωπεία απαρτιζόταν από πολυμελή αποστολή και προσπαθούσε να επιβάλλει τις απόψεις της και να χτίσει συμμαχίες και στους διαδρόμους της έδρας του ΔΣΕ. Με αυτή την άκαρπη στάση, αλλά και την στρατηγική της η Τουρκία κέρδισε στο νέο συμβούλιο ένα πόστο αναπληρωτή διευθυντή (κ. Mustafa Sepetçi) – υπεύθυνου για τα διοικητικά και οικονομικά θέματα. Καθόλου άσχημα για μια χώρα που καλύπτει το 6% περίπου της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου και με πολύ χαμηλό κόστος παραγωγής. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας λειτουργεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και συνιστά ένα από τα σημαντικότερα κέντρα χάραξης ελαϊκής πολιτικής.

 

Η Τυνησία αποτελεί παράδειγμα χώρας που έχει επενδύσει πολλά και συνεχίζει να επενδύει στον τομέα του ελαιολάδου με σαφή και σοβαρή ελαϊκή πολιτική. Αναδεικνύει και προωθεί τα στελέχη της και οικοδομεί συμμαχίες βασισμένες σε κοινά συμφέροντα.

 

Ο νέος Τυνήσιος εκτελεστικός διευθυντής του ΔΣΕ (κ. Abdellatif Ghedira) έχει μακρά προϋπηρεσία στο χώρο. Διετέλεσε πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Εθνικού Συμβουλίου Ελαιολάδου και επίσης επικεφαλής διευθυντής του υπουργείου Γεωργίας, ενώ συμμετείχε συχνά ως εκπρόσωπος της χώρας του στις συνεδριάσεις του ΔΣΕ. Ο σημερινός πρωθυπουργός της Τυνησίας (κ. Habib Essid) προϋπήρξε εκτελεστικός διευθυντής του ΔΣΕ την περίοδο 2004 – 2007 και άσκησε σημαντική επιρροή στην εκλογή του με επίσκεψη μάλιστα την έδρα του IOC στη Μαδρίτη λίγες μέρες πριν τις εκλογές.

 

Η αύξηση των αδασμολόγητων εισαγωγών από την Τυνησία, αν και ουσιαστικά συνιστά μια συμβολική κίνηση της ΕΕ, μόνο τυχαία δεν είναι. Η αραβική χώρα καλύπτει το 7,5% της παγκόσμιας παραγωγής και στρατηγική της επιδίωξη της είναι να αναδειχθεί σε πρώτη ελαιοπαραγωγική δύναμη παγκοσμίως. Για την επόμενη πενταετία ο υπουργός γεωργίας έχει εξαγγείλει πρόγραμμα φύτευσης 5.000.000 νέων ελαιοδένδρων και ανανέωση των παλιών ελαιώνων. Αν συνυπολογίσουμε και το χαμηλό κόστος παραγωγής, αντιλαμβανόμαστε ότι η Τυνησία έχει εξελιχθεί σε ισχυρό παίκτη στην παγκόσμια αγορά ελαιολάδου.

Η Ισπανία , όπως τονίζουν οι Ιταλοί, έχει τοποθετήσει δικούς της εκπροσώπους σε θέσεις κλειδιά τόσο στην ΕΕ στις Βρυξέλλες, όσο και στο ΔΣΕ στην Μαδρίτη. Μετά τον πρόσφατο διορισμό του κ. Jaime Lillo στο πόστο του αναπληρωτή διευθυντή – υπεύθυνου για θέματα χημείας, τυποποίησης και προώθησης ελαιολάδου και ελιάς, ισχυροποίησε πολύ τη θέση της.

 

Ο διορισμός του νέου αναπληρωτή διευθυντή έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις στους γείτονες Ιταλούς, κυρίως επειδή ο Ίβηρας επικουρούμενος από την μονάδα χημικής ανάλυσης του ΔΣΕ θα καθορίσει τους νέους κανόνες και το νέο εμπορικό πρότυπο ποιότητας (Trade Standard). Το πρότυπο περιλαμβάνει την πολιτική ποιότητας, τις μεθόδους και τα όρια των αναλύσεων. Ο Jaime Lillo μπορεί να υπολογίζει σε μια δομή 30 υπαλλήλων (τεχνικών και διοικητικών), εκ των οποίων 25 είναι Ισπανοί. Οι γείτονες διαμαρτύρονται ότι το ΔΣΕ έκανε «κουρελόχαρτο» την προκήρυξη για το πόστο του αναπληρωτή διευθυντή, η οποία απαιτούσε προϋπηρεσία δεκαπέντε ετών σε τρεις τομείς που ο Ισπανός δεν διαθέτει.

 

Η Ισπανία, η πρώτη ελαιοπαραγωγός χώρα παγκοσμίως και ηγέτιδα δύναμη, ακολουθεί μια συνεπή και στοχευμένη πολιτική τα τελευταία 20 χρόνια. Βασιζόμενη στο τρίπτυχο: έρευνα, εκπαίδευση, εφαρμογή έχει πετύχει όχι μόνο την βελτίωση της ποιότητας του ελαιολάδου της, αλλά και την τεχνολογική της ανάπτυξη. Με την εξαγωγή αυτής της τεχνογνωσίας, αλλά και τη στρατηγική συνεργασιών και συμμαχιών που ακολουθεί, έχει χτίσει σχέσεις εμπιστοσύνης με τις ελαιοπαραγωγικές χώρες της Λατινικής Αμερικής, τις χώρες του Μαγκρέμπ (Τυνησία, Μαρόκο, Αλγερία) και την Τουρκία.

Οι Ιταλοί βλέπουν ότι με την αδυναμία τους να καταλάβουν το πόστο του εκτελεστικού διευθυντή ή ενός αναπληρωτή διευθυντή δεν θα μπορούν να υποστηρίζουν επαρκώς τις θέσεις της πατρίδας τους και διαμορφώνουν πολιτικές. Παρόλαυτα έχοντας αξιοποιήσεις τις τεχνικές του marketing (διαφήμιση και προώθηση προϊόντων) για δεκαετίες, έχουν φτιάξει ένα ισχυρό branding(ταυτότητα) στη διεθνή αγορά. Κατά συνέπεια η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών των χωρών που εισάγουν ελαιόλαδο έχει συνδυάσει τις λέξεις εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο με την Ιταλία. Αυτό επιβεβαιώθηκε και από μια πρόσφατη έρευνα που έγινε και φέρνει την Ιταλία πρώτη σε φήμη ελαιοπαραγωγική χώρα στην παγκόσμια αγορά.

 

Η Ελλάδα δυστυχώς δεν διαδραμάτισε ποτέ σημαντικό ρόλο στο Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας, προβάλλοντας ένα στέλεχος της σε υψηλόβαθμη θέση, αν και είναι τρίτη στην παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου. Η συμμετοχή της Ελλάδας στην στελέχωση της Διοίκησης αλλά και του χαμηλόβαθμου προσωπικού του Οργανισμού αυτού τα τελευταία χρόνια είναι ανύπαρκτη. Έχουμε φτάσει στο κατάντημα να μην έχουμε ούτε καν ένα υπάλληλο στο Συμβούλιο και η ελληνική παρουσία να περιορίζεται μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μέσω όσων συμμετέχουν στην Επιτροπή των χημικών εμπειρογνωμόνων και στη Συμβουλευτική Επιτροπή.

Επιπρόσθετα, θα πρέπει να εξεταστεί αν οι εκπρόσωποι μας διαχρονικά ιεράρχησαν το εθνικό μας συμφέρον πάνω από τις προσωπικές τους φιλοδοξίες. Ποια είναι όμως τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουμε ώστε να ισχυροποιήσουμε τη πατρίδα μας στον παγκόσμιο χάρτη του ελαιολάδου ?

 

Η κυβέρνηση μέσω της ηγεσίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης να διεκδικήσει ένα αναβαθμισμένο ρόλο της Ελλάδας στο Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας, να επιλέξει και να προωθήσει τα κατάλληλα στελέχη σε υψηλές θέσεις στα κέντρα λήψης αποφάσεων στο ΔΣΕ και στην ΕΕ. Να προσανατολιστεί στην οικοδόμηση επωφελών συμμαχιών με άλλες ελαιοπαραγωγικές χώρες. Η πρόταση μου είναι να ξεκινήσουμε με την Ιταλία και τις χώρες των Βαλκανίων.

 

Οι παραγωγοί από την πλευρά τους μπορούν μόνο να επενδύουν σε πιστοποιημένα προϊόντα υψηλής ποιότητας. Πιστοποιημένα ως προς τις Ορθές πρακτικές και την Ασφαλή παραγωγή τους, τα Ποιοτικά χαρακτηριστικά και την Γευστική υπεροχή τους, τα Οφέλη υγείας (υγειοπροστατευτικά χαρακτηριστικά) από την κατανάλωσή τους.