Νέες προοπτικές για την κολοβή ελιά της Λέσβου - Ο φάκελος για τον χαρακτηρισμό της ως προϊόν Π.Ο.Π.

Η Λέσβος μπορεί να είναι ξακουστή για το ελαιόλαδό της και τα βραβεία που κερδίζουν οι παραγωγοί - τυποποιητές τα τελευταία χρόνια να διαδέχονται το ένα το άλλο αλλά στο τομέα της βρώσιμης ελιάς η  Λέσβος δεν έχει κατακτήσει την θέση που της αξίζει.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν στο νησί μας 3 επιχειρήσεις σε πλήρη λειτουργία (και ετοιμάζεται και 4η) που επεξεργάζονται και τυποποιούν  βρώσιμες ελιές και συγκεκριμένα την ποικιλία "κολοβή ελιά Λέσβου" .

Την μεγάλη ώθηση όμως στη βρώσιμη ελιά της Λεσβου θα δώσει - αν όλα πάνε καλά - ο χαρακτηρισμός της ως προϊόν ΠΓΕ από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο φάκελος της πρότασης ολοκληρωθηκε και θα κατατεθεί στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και στην Ε.Ε.

Η επίσημη παρουσίαση του φακέλου θα γίνει την  Τετάρτη 23 Οκτωβρίου  2024 στις 18.00  στην αίθουσα του Περιφερειακού Συμβουλίου στη Μυτιλήνη.

Ο φάκελος είναι καρπός της προσπάθειας που έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια η Περιφερειακή Αρχή και ο Δ/ντης της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας κ. Γιώργος Λαγουτάρης. Όπως είχε αναφέρει σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ ο κ. Λαγουτάρης. "Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου προχώρησε σε προγραμματική σύμβαση με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, όπου αρχικά η έρευνα αφορούσε τρία προϊόντα, στη συνέχεια όμως αποφασίστηκε να εξετάσει μια σειρά προϊόντων των νησιών και αν συγκεντρώνουν τα χαρακτηριστικά να διεκδικήσουν τον χαρακτηρισμό ΠΟΠ-ΠΓΕ. Μετά λοιπόν από την σύνταξη φακέλου για  τη Σαρδέλα Καλλονής Λέσβου, το Μελί Άναμμα Ικαρίας , το Άνυδρο ντοματάκι Χίου, των οποίων οι φάκελοι ήδη έχουν κατατεθεί και αναμένεται η έγκριση της ΕΕ,  ήρθε η σειρά της ελιάς κολοβής Λέσβου να διεκδικήσει τον χαρακτηρισμό ΠΟΠ προϊόν "

Το είδος της ελιάς αυτό αποτελεί σχεδόν μονοκαλλιέργεια για το νησί της Λέσβου με αποτέλεσμα να θεωρείται το κύριο σημείο παραγωγής της Κολοβής Ελιάς. Το άνυδρο μοντέλο παραγωγής που επικρατεί, μαζί με τις κλιματικές συνθήκες και τον θαλασσινό αέρα προσδίδουν στον καρπό και στο λάδι έντονα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά καθώς και ένα πλούσιο περιεχόμενο σε αντιοξειδωτικά μόρια.Ο χαρακτηρισμός της Κολοβής Ελιάς Λέσβου (βρώσιμης) ως προϊόν Π.Ο.Π – Π.Γ.Ε θα εδραιώσει και θα αναδείξει την ταυτότητα του είδους ελιάς, καθώς και την σύνδεση του με το νησί της Λέσβου δημιουργώντας πρόσθετα κίνητρα στους καλλιεργητές του να ασχοληθούν με την τυποποίηση της, συμβάλλοντας και με τον τρόπο αυτό σε μια καλύτερη αξιοποίηση και οικονομική προοπτική για την ελαιοπαραγωγή στο νησί της Λέσβου.

Οι προτεινόμενες ονομασίες είναι «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» ή  «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΛΕΣΒΟΥ» με την δεύτερη να κερδίζει έδαφος καθώς περιλαμβάνει όλο το νησί. 

Ας δούμε τα βασικά στοιχεία της πρότασης  για  τον χαρακτηρισμό της Κολοβή Ελιάς της Λέσβου (βρώσιμη) ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π) σύμφωνα με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο (συντάκτες φακέλου Διονύσιος Παυλόπουλος  / Σέρκο Χαρουτουνιάν ):

Η επιτραπέζια «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» είναι μια μεσόκαρπη ποικιλία ελιάς που καλλιεργείται κατά κύριο λόγο στο νησί της Μυτιλήνης/Λέσβου (για το λόγο αυτό ονομάζεται και Μυτιληνιά ελιά) και χρησιμοποιείται ευρέως από την τοπική (και όχι μόνο) γαστρονομία είτε ως βρώσιμη ελιά ή/και για την παραγωγή ελαιολάδου.  Είναι μια ποικιλία ελαιόδεντρου (Olea europea) που είναι πλήρως εναρμονισμένη στις εδαφοκλιματικές συνθήκες του νησιού και απαριθμεί το 70% περίπου των ελαιόδεντρων του νησιού.

Η ποικιλία αυτή είναι μέτριων απαιτήσεων σε έδαφος και καλλιεργητικές περιποιήσεις, οπότε σε συνδυασμό με τα επικληνή εδάφη που χαρακτηρίζουν το ανάγλυφο της οριοθετημένης περιοχής και την αραιή πυκνότητα φύτευσης, παράγει ελιές που δεν απαιτούν εντατική άρδευση, λίπανση, ζιζανιοκτονία και φυτοπροστασία. Βασικό χαρακτηριστικό της ποικλίας αυτής είναι η μεγάλη χρονική περίοδος άνθησης (3-4 εβδομάδες), στοιχείο που συνάδει με το ήπιο κλίμα της οριοθετημένης περιοχής συμβάλλοντας στη γονιμοποίηση  ενός μεγάλου ποσοστού ανθέων  και την επίτευξη αυξημένης καροποφορίας. Είναι μια όψιμη ποικιλία με τη συλλογή του καρπού να αρχίζει το Νοέμβριο και να ολοκληρώνεται με την πλήρη ωρίμανσή του κατά τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο.

Η συγκομιδή του καρπού από την «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» γίνεται χειρωνακτικά, δηλαδή με το παραδοσιακό χειρομάδημα (με τα χέρια) ή τη βοήθεια χειροκίνητων (ή μηχανικών) ραβδιών (ραβδισμός). Έτσι παρατηρείται παρουσία μικρότερης ποσότητας χλωροφύλλης στο συγκομιζόμενο καρπό,  με συνέπεια να έχει μεγαλύτερο χρόνο διατηρησιμότητας και να είναι απαλλαγμένος από χώμα ή τραυματισμούς που υποβαθμίζουν την ποιότητά του. Οι συγκομιζόμενες ελιές παραδοσιακά ξεπικρίζονται και ζυμώνονται/συντηρούνται σε άλμη με θαλασσινό αλάτι από τις αλυκές της οριοθετημένης περιοχής, χωρίς κάποια επιπλέον επεξεργασία, με θετική συνέπεια την παραγωγή ενός προϊόντος με τη δυνατόν μικρότερη επεξεργασία. Σε κάποιες περιπτώσεις η άλμη εμπλουτίζεται με αρωματικά φυτά του νησιού με στόχο να αναδειχθεί το έντονο άρωμα και η γεύση της ελιάς. Τέλος, η «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» συσκευάζεται σε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο Μυτιλήνη/Λέσβος ΠΓΕ, γεγονός που συμβάλλει στην παραγωγή ενός εξαιρετικής ποιότητας προϊόντος. 

Το προϊόν «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» διαθέτει τα παρακάτω φυσικοχημικά χαρακτηριστικά: Μέγιστη Υγρασία: έως 50%Ελαιοπεριεκτικότητα: 24-30%Υδατάνθρακες: 6-9% Πρωτεΐνες: 2-4%Άλατα: περίπου 2%.Ένα επιπλέον σημαντικό φυσικοχημικό χαρακτηριστικό του καρπού της ποικιλίας «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS»  είναι η σημαντική του περιεκτικότητα σε (πολυ και μονο-)ακόρεστα λιπαρά  οξέα που φτάνει το 87% του συνόλου των λιπαρών οξέων που εμπεριέχει. Παράλληλα, η «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» είναι γνωστό ότι πέρα από τους πρωτογενείς μεταβολίτες (πχ πρωτεϊνες, υδατάνθρακες, λιπαρά οξέα), είναι πλούσια σε μια σειρά από φυσικά προϊόντα που είναι γνωστά ως δευτερογενείς μεταβολίτες, με κυρίαρχες τις φαινολικές ενώσεις. Είναι δε ευρέως γνωστό ότι η παρουσία των μορίων αυτών συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στη διατροφική αξία του προϊόντος και τις επωφελείς για την υγεία ενδείξεις του σε σχέση με την πρόληψη εμφάνισης διαφόρων ασθενειών. Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι μετά τη ζύμωση της βρώσιμης επιτραπέζιας ελιάς ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS», τo pΗ είναι όξινο εξαιτίας της παρουσίας του κιτρικού οξέος. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το αλάτι που προστίθεται διατηρεί τον μικροβιακό της πληθυσμό σε χαμηλά επίπεδα.

Βασικοί Τρόποι Επεξεργασίας Κολοβής 

Η περίοδος συλλογής των βρώσιμων καρπών «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» γίνεται από τον Νοέμβριο έως και τον Μάρτιο, ανάλογα με το εάν πρόκειται για την πράσινης, ξανθής ή μαύρης ελιάς. Ο μετασυλλεκτικός χειρισμός του συγκομιζόμενου ελαιοκάρπου είναι αρκετά απλός και ακολουθεί η πώληση του προϊόντος στους μεταποιητές. Συγκεκριμένα, οι ελιές συλλέγονται σε μεγάλες δεξαμενές ανά μέγεθος και συμπληρώνονται με νερό, ενώ μικροί όγκοι διοχετεύονται στη ζαχαροπλαστική για την παραγωγή παραδοσιακών γλυκών εδεσμάτων. Οι μεγαλύτερες  ποσότητες παραμένουν στις δεξαμενές όπου ξεπικρίζονται και ακολουθεί η διαδικασία της ζύμωσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε όλη την επεξεργασία τους απαγορεύεται η χρήση οιονδήποτε χρωστικών και συντηρητικών ουσιών για την παρασκευή του προϊόντος. Σύμφωνα με τις παραδόσεις της Μυτιλήνης/Λέσβου, ανάλογα με το επιθυμητό τελικό προϊόν, ακολουθούνται οι παρακάτω τέσσερις  βασικοί τρόποι επεξεργασίας του προϊόντος: 

Α. Παστές (ή Ξηραλάτες): Η πολύ ώριμη (μαύρη) «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» ξεπικρίζεται με θαλασσινό νερό της οριοθετημένης περιοχής έως το καλοκαίρι χωρίς καμία επιπλέον επέμβαση, με την προϋπόθεση αλλαγής του νερού κάθε 2 εβδομάδες. Στη συνέχεια τοποθετείται σε ψάθινα καλάθια βάζοντας εναλλάξ μια στρώση ελιών και μια στρώση αλατιού από τις αλυκές της νήσου Λέσβου, μέχρι να καλυφθεί το καλάθι. Σκεπάζονται με το «μπασκί» ένα ξύλο που καλύπτει την επιφάνεια του καλαθιού και επάνω τοποθετείται μία βαριά πέτρα, ώστε οι ελιές να ζυμωθούν και να αποβάλλουν μεγάλο μέρος της υγρασίας τους.  Η ζύμωση διαρκεί 6 έως 9 μήνες. 

Β. Χαρακωτή: Η ώριμες (μαύρη) «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» χαράζεται με μαχαίρι και ξεπικρίζεται όπως προηγουμένως. Στη συνέχεια τοποθετείται σε άλμη με αλάτι από τις αλυκές του νησιού, εμπλουτισμένη με αρωματικά φυτά της οριοθετημένης περιοχής, όπως βασιλικός, λεβάντα, φασκόμηλο,  δυόσμος, θυμάρι, θρούμπι, δενδρολίβανο και ρίγανη της Λέσβου η οποία φημίζεται για τη μυρωδιά και τη γεύση της.  Επίσης, η άλμη μπορεί να εμπλουτιστεί με extra παρθένο ελαιόλαδο Λέσβος ΠΓΕ. Ακολουθεί η διαδικασία της ζύμωσης που διαρκεί 6 έως 9 μήνες. 

Γ. Νερουλιά: Παρασκευάζεται με ακριβώς την ίδια με τη χαρακτωτή διαδικασία, χωρίς το στάδιο της χάραξης του καρπού.  

Δ. Τσακιστές (ή Κλαστάδες): Η πράσινη «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS», μετά τη συγκομιδή θρυμματίζεται με τη βοήθεια πέτρας. Ακολουθεί η ίδια με προηγουμένως διαδικασία ξεπικρίσματος και στη συνέχεια τοποθετείται σε άλμη με αλάτι από τις αλυκές του νησιού, η οποία δύναται να έχει εμπλουτιστεί με κομμάτια λεμονιού, δενδρολίβανου ή μάραθου, ενώ μπορεί να προστεθεί ομοίως και extra παρθένο ελαιόλαδο Λέσβος ΠΓΕ. Ακολουθεί η διαδικασία της ζύμωσης που διαρκεί 1 έως 2 μήνες. 

Επιπλέον

Ξυδάτες (αφορά τις μελαμψές-μωβ , ούτε οι πράσινες ούτε μαύρες) Γίνεται επιλογή στις μεγαλύτερες ελιές, οι οποίες τοποθετούνται σε μπουκάλια. Σε αυτά γίνεται προσθήκη κιτρικού οξέος (ξινό) , αλάτι, νερό και ξίδι. Έπειτα σφραγίζεται το μπουκάλι από Νοέμβρη μέχρι Απρίλιο (Πάσχα). 

Μεγάλες Διαλεκτές Μαύρες Αρχικά γίνεται χάραξη των ελιών με μαχαίρι. Έπειτα τοποθετούνται σε γυάλα με νερό , το οποίο πρέπει να αλλάζεται καθημερινά για 30-40 ημέρες ώστε να ξεπικρίσουν. Όταν αυτό επιτευχθεί προστίθενται σε ασβεστόνερο (λιώνουμε ασβέστη καθαρό και αφού κρυσταλλωθεί παίρνουμε το νερό του) για ένα εικοσιτετράωρο.  Τέλος, ξεπλένονται και τοποθετούνται σε άλμη έως ότου καταναλωθούν

Κολοβή  και κλιματική αλλαγή

Η κλιματική κρίση που πλήττει το τελευταίο διάστημα τον πλανήτη και έχει ως επακόλουθο την αύξηση του μέσου όρου των θερμοκρασιών και την έλλειψη βροχοπτώσεων για μεγάλες περιόδους οδηγεί στην επιλεκτική επιβίωση μόνο των φυτών που είναι ανθεκτικά στις συνθήκες αυτές. Για νησί της Μυτιλήνης/Λέσβου η παραδοσιακή τεχνική παραγωγής χωρίς άρδευση της ποικιλίας «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» συνάδει απόλυτα με τις νέες συνθήκες της ελάττωσης των ετήσιων βροχοπτώσεων που έχουν αρχίσει να επικρατούν.
Τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του καρπού της ποικιλίας «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS»παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα:

Τι "κρύβει" η Κολοβη 

Επιπλέον ιδιαιτερότητα των καρπών της ποικιλίας «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» που καλλιεργείται στο νησί της Μυτιλήνης/Λέσβου σχετίζεται με το περιεχόμενό τους σε βιοδραστικά μόρια. Είναι χαρακτηριστικό οι καρποί αυτοί χρησιμοποιήθηκαν ως βάση για την ανάπτυξη μεθόδων για τον προσδιορισμό του περιεχομένου των ελαιοκάρπων σε φυσικές ενώσεις που επιδεικνύουν σημαντική αντιοξειδωτική-φαρμακευτική δράση.

 Οι μελέτες που έγιναν στο ΕΚΠΑ από την ομάδα του καθ. Ν. Θωμαϊδη  διερευνήθηκε η παρουσία 42 φαινολικών μορίων στο ελαιόλαδο που παράγεται από την «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS». Σε αυτό πιστοποιήθηκε η παρουσία 25 φαινολικών παραγώγων μορίων τα οποία προσδίδουν στο προϊόν τη γεύση και τις ευεργετικές για την υγεία ιδιότητες. Συνήθως όσο μεγαλύτερη συγκέντρωση φαινολικών εμπεριέχονται σε ένα τρόφιμο τόσο ενισχύεται το πικρό της γεύσης του και αυξάνεται η βιοδραστικότητά του. Τα αποτελέσματα αποδεικνύουν πως το φαινολικό περιεχόμενο των δειγμάτων είναι πλούσιο, ενδεικτικό ότι οι ελιές της ποικιλίας «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» διαθέτουν ένα πολύ συγκεκριμένο και ιδιαίτερο προφίλ φαινολικών. Συγκεκριμένα, σε μεγαλύτερες ποσότητες ανιχνεύτηκαν τα μόρια βερμπασκοσίδη, ελαιασίνη, ελαιομισσιονάλη και υδροξυτυροσόλη, σε συγκεντρώσεις που κυμαίνονται μεταξύ 1255-14.223 mg/kg, 4-2.447 mg/kg, 183-579 mg/kg και 187-928 mg/kg, αντίστοιχα. Η βερμπασκοσίδη είναι το κύριο παράγωγο του υδροξυκινναμικού οξέος του ελαιόκαρπου και η συγκέντρωσή του αυξάνεται με την ωρίμανσή του (δεν ανιχνεύεται στις άγουρες ελιές). Η συγκέντρωση της βερμπασκοσίδης στην «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» είναι υψηλότερη σε σύγκριση με τις καλλιεργούμενες ποικιλίες σε ποικίλες Μεσογειακές χώρες (πχ Tuscan, Italy, Picual and Arbequina, Spain και Sanulak και Gemilk, Turkey). Αντίστοιχα, τα επίπεδα των ελαιασίνη και ελαιομισσιονάλη παρότι είναι σε μικρότερη συγκέντρωση σε σχέση με την ποικιλία Κορωνέϊκη, εντούτοις είναι σε σημαντικές ποσότητες ώστε να συμβάλλουν στο βιοδραστικό περιεχόμενο του ελαιόκαρπου.

Τέλος, η ποικιλία «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» εμπεριέχει ένα σημαντικό περιεχόμενο της φαινολικής ένωσης ρουτίνη, η οποία ποσοτικοποιήθηκε σε μέση συγκέντρωση 243 mg/kg.Τα αποτελέσματα των υπόλοιπων αναλύσεων έδειξαν ότι η ποικιλία «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε τοκοφερόλη και σκουαλένιο, σε σύγκριση με άλλες ποικιλίες ελιάς. Αναλυτικότερα, στους φρέσκους καρπούς της ποικιλίας «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» τα μόρια  α-, β-, γ- τοκοφερόλη ανιχνεύονται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις σε σύγκριση με τους καρπούς των ποικιλιών Manzanilla και Arauco. Όσον αφορά τις άλλες ποικιλίες ελιάς, οι ελιές «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS»  παρουσιάζουν σημαντικά υψηλότερη συγκέντρωση α-τοκοφερόλης στη σάρκα της ελιάς (περικάρπιο), ενώ οι συγκεντρώσεις των (β-, γ)-τοκοφερολών είναι ελαφρώς χαμηλότερες σε σύγκριση με τους καρπούς των ποικιλιών Κονσερβολιά και Χαλκιδικής. Τέλος, η συγκέντρωση του σκουαλενίου στην ποικιλία «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» είναι τρεις φορές υψηλότερη από ό,τι στην ποικιλία Arauco. Τα αποτελέσματα είναι ενδεικτικά της πλούσιας περιεκτικότητας των καρπών της ελιάς «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS»  σε φυσικά αντιοξειδωτικά και της υψηλής θρεπτικής και οικονομικής αξίας τους. Άλλωστε, η σημαντικότητα της παρουσίας των αντιοξειδωτικών μορίων αντικατοπτρίζεται στους ισχυρισμούς υγείας της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων της (EFSA) που αναφέρει ότι η παρουσία τους προστατεύει τα λιπίδια του αίματος από οξειδωτικές βλάβες.

Επιπλέον επιστημονικές έρευνες που στηρίζουν τη διαφορετικότητα και ιδιαιτερότητα του προϊόντος «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS»

«Characterization and Classification of Extra Virgin Olive Oil from Five Less Well-Known Greek Olive Cultivars»  και “Application of an advanced and wide scope non-target screening workflow with LC-ESI-QTOF-MS and chemometrics for the classification of the Greek olive oil varieties”

Ιστορία 

Η παρουσία της ποικιλίας «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» στο νησί της Μυτιλήνης/Λέσβου ανάγεται στην εποχή της Τουρκοκρατίας όταν πρωτοχρησιμοποιήθηκε για την αντικατάσταση των αμπελώνων του νησιού λόγω της απαγόρευσης του αλκοόλ από την Ισλαμική θρησκεία και για την εξασφάλιση της επάρκειας του Οθωμανικού κράτους σε ελαιοκομικά προϊόντα και σαπούνια. Όμως, η καλλιέργεια της ποικιλίας  αυτής εξαπλώθηκε ως επακόλουθο της «Μεγάλης Καμάδας» όταν πολλά ελαιόδεντρα της ποικιλίας «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» φυτεύτηκαν μετά τη 10η Ιανουαρίου του 1850 αφενός στους κατεστραμμένους από το ψύχος ελαιώνες και αφετέρου στις νέες εκτάσεις που δημιουργήθηκαν από την αποξήρανση μέρους των αλυκών του νησιού (πχ κόλπου Καλλονής, Γέρας και Πολιχνίτου).

Ως αποτέλεσμα των αποξηράνσεων αυτών, η έκταση του Μυτιληνιού/Λεσβιακού ελαιώνα δεκαπλασιάστηκε φτάνοντας τα 450.000 στρέμματα, έκταση του σημερινού ελαιώνα του νησιού. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι για το νησί η ποικιλία «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» αποτελεί σχεδόν μονοκαλλιέργεια απαριθμώντας περισσότερο από  το 70% των σημερινών ελαιοδέντρων του.