Το κλάδεμα παραγωγής στην ελιά και οι ορθές πρακτικές του

Το κλάδεμα παραγωγής πρέπει να ξεκινά όταν το φυτό τελειώνει τη βλαστική του ανάπαυση, μια περίοδο μεταξύ τέλους Φεβρουαρίου και Μαρτίου, στιγμή κατά την οποία θα αποφευχθεί η πρόωρη αναχώρηση των βλαστών, τα οποία θα μπορούσαν να υποστούν τις επιπτώσεις του κρύου ή την επιστροφή του παγετού.

Το κλάδεμα που θα πραγματοποιηθεί αργά, μετά τον Απρίλιο, αν και δεν επηρεάζει τη φυσιολογία του φυτού, ωστόσο θα σπαταλούσε εφεδρικές ουσίες, τις οποίες το φυτό θα είχε ήδη μετακινήσει προς τους βλαστούς και οι οποίες, με τυχόν κοψίματα, θα χάνονταν.

Το κλάδεμα είναι μια πρακτική που βασίζεται σε επιστημονικές αρχές, χρησιμεύει στον έλεγχο του σχήματος και του μεγέθους του φυτού, στην προώθηση της ανάπτυξής του και στην παραγωγή ελιάς. Οι σκοποί του κλαδέματος είναι επίσης η βελτιστοποίηση των συνθηκών για αποτελεσματική φωτοσύνθεση χλωροφύλλης, η βελτίωση της διείσδυσης του ηλιακού φωτός μεταξύ των κλαδιών και η κυκλοφορία του αέρα μέσω του αερισμού του φυλλώματος.

Για να επιτευχθούν όλα αυτά, είναι απαραίτητο όσοι πραγματοποιούν το κλάδεμα να γνωρίζουν τις ανάγκες του φυτού και να εφαρμόζουν κατάλληλες τεχνικές, χρήσιμες για τη ρύθμιση της βλαστικής και παραγωγικής δραστηριότητας του δέντρου.

Στην παραδοσιακή ελαιοκαλλιέργεια, το κλάδεμα παραγωγής είναι μια δαπανηρή πρακτική και έχει σημαντικό αντίκτυπο στην κερδοφορία του ελαιοπαραγωγού - εταιρείας, ενώ τα τελευταία χρόνια είναι επίσης δύσκολο να βρεθεί εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.

Τα θεμελιώδη σημεία του κλαδέματος είναι: 

-  η συγκράτηση του μεγέθους του φυλλώματος

-  η διατήρηση των σχημάτων τους

-  η ανανέωση των αναπαραγωγικών δομών καθώς και η βέλτιστη διάδοση του φωτός και του αέρα, χωρίς κινδύνους μόνιμης σκίασης ή στασιμότητας της υγρασίας.

Κατά το κλάδεμα ενός φυτού, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη: 

-  η σχέση μεταξύ του φυλλώματος και του ριζικού συστήματος

-  οι διαστάσεις των ριζών να είναι παρόμοιες με αυτές του εναέριου τμήματος, συχνά ακόμη πιο διευρυμένες ανάλογα με τον τύπο του εδάφους και την ηλικία του φυτού. 

Αυτά τα δύο συστήματα πρέπει να είναι σε ισορροπία γιατί οι ουσίες που στέλνουν οι ρίζες στο φύλλωμα πρέπει να μεταμορφωθούν από τα φύλλα και, η ενεργειακή τους μείωση, αλλάζει αυτή την ισορροπία, επειδή περιορίζει την ικανότητα μετατροπής του χυμού που αναδύεται από τις ρίζες. Έτσι, το φυτό διεγείρεται να παράγει νέα βλάστηση ενεργοποιώντας τους λανθάνοντες οφθαλμούς, που βρίσκονται στα κλαδιά και τον κορμό, δημιουργώντας πολυάριθμα μη παραγωγικά οφθαλμούς και περιορίζοντας αυτούς που θα μπορέσουν να καρποφορήσουν.

Το κλάδεμα πρέπει να συγκεντρώνει την ενέργεια του φυτού στο σχηματισμό νέων βλαστών και μπουμπουκιών - ανθέων και να μην τη σπαταλά στην ανασύσταση της ισορροπίας της βλάστησης. Στην πραγματικότητα, εάν η ένταση του κλαδέματος, δηλαδή η ποσότητα του ξύλου που αφαιρείται, είναι υπερβολική, οδηγεί σε υψηλές βλαστικές αποκρίσεις οι οποίες μειώνουν την παραγωγικότητα, με την εκπομπή κορόιδων* 

* τα κορόιδα είναι κλαδιά που τείνουν να βρίσκονται στην περιοχή μεταξύ του μίσχου και των ριζών και ραχιαία κλαδιά, τα οποία έχουν αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια του έτους στα κλαδιά

Έτσι, τα παλιά ή τα πλεονάζοντα κλαδιά πρέπει να αφαιρεθούν καθώς θα μπορούσαν να προσφέρουν σκιά , διεγείροντας το φυτό να παράγει νέα κλαδιά και βλαστούς, αυξάνοντας την ικανότητα ανθοφορίας και καρποφορίας. 

Έτσι, η ποικιλία και η ηλικία της ελιάς, η διαθεσιμότητα νερού, η γονιμότητα του εδάφους, η διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου και το φορτίο των ελιών από το προηγούμενο έτος πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη σύμφωνα με την εμπειρία

Λόγω της ηλικίας τους, θα πρέπει να επέμβετε όσο το δυνατόν λιγότερο σε νεαρά φυτά, ενώ σε ώριμα και αναπαραγωγικά ισορροπημένα φυτά θα πρέπει να επέμβετε ελαφρά.

Σε ελαιόδεντρα που παρουσιάζουν τα πρώτα συμπτώματα γήρανσης, είναι απαραίτητο να επέμβουμε πιο ενεργητικά για να τονωθεί η ανανέωση του εναέριου μέρους. Η διαχείριση της κατανομής του φωτός εντός του θόλου είναι θεμελιώδης για την επιρροή της στις φωτοσυνθετικές διαδικασίες των φύλλων και στη διαφοροποίηση των οφθαλμών των ανθέων.Πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική σκίαση του κάτω μέρους, της ευκολότερης περιοχής συλλογής και διανομής φυτοϋγειονομικών θεραπειών.

Οι τρέχουσες οδηγίες υποδεικνύουν το ετήσιο κλάδεμα στο τέλος του χειμώνα και με περιορισμένη ένταση ως βέλτιστη συνθήκη, ώστε να μην αφαιρεθεί η επιφάνεια των φύλλων από το φυτό και να ενθαρρυνθεί μεγαλύτερη απελευθέρωση κλαδιών μέτριας ευρωστίας.

Αν χρειαστεί, επεμβαίνουμε με ένα στα μέσα του καλοκαιριού, τον Αύγουστο, που οδηγεί σε σταθερότερη παραγωγή με την πάροδο των ετών και λιγότερη γήρανση των φυτών.

Οι τομές θα έχουν ως στόχο:

Την εξάλειψη:

- ξηρών κλαδιών και κλαδιών ή εκείνων με φυτοϋγειονομικά προβλήματα.

- κορόιδα, τα οποία είναι στείρα και απίθανο να παράγουν καρπούς

- τα ανθισμένα και μικτά κλαδιά, τα οποία είναι ενός έτους και κατά μέσο όρο είναι λεπτά με μήκος 25 έως 35 cm 

- τα αρσενικά κλαδιά που εισάγονται στο ραχιαίο τμήμα των καρποφόρων κλαδιών, έχουν σχήμα πεσμένο ή ανερχόμενο και προορίζονται να δημιουργήσουν καρποφόρους ή μικτούς κλάδους, καθώς και να δημιουργήσουν νέα φύλλα και νέους κλάδους

Θα πρέπει να γίνει ελαφριά αραίωση σε κλαδιά ηλικίας δύο ετών και άνω, τα οποία δεν έχουν τη δυνατότητα να έχουν μπουμπούκια ανάπτυξης.

Πρέπει να δοθεί προσοχή στο σημείο στο οποίο γίνεται η κοπή. Πρέπει πάντα να διατηρείται ένα κορυφαίο μπουμπούκι, το οποίο θα εκτελεί την "κορυφαία λειτουργία" και την "κορυφαία κυριαρχία" 

Η «κορυφαία λειτουργία» έχει ως αποστολή τη διανομή του χυμού στα βασικά όργανα και την εξισορρόπηση της απορρόφησης από τις ρίζες. 

Η «κορυφαία κυριαρχία» περιλαμβάνει το μπουμπούκι στην κορυφή του κλάδου και ρυθμίζει την ανάπτυξη των πλευρικών οφθαλμών και αυτών κάτω, καθυστερώντας ή εμποδίζοντας την ανάπτυξή τους. Αν με το κλάδεμα αφαιρέσουμε τον κορυφαίο οφθαλμό, οι άλλοι, πλάγιοι και κάτω, θα μπορέσουν να εκμεταλλευτούν τον χυμό που τους πήρε ο «ακραίος οφθαλμός». 

Η μη τήρηση της «λειτουργίας κορυφής» και της «κορυφαίας κυριαρχίας» θα σταματήσει την ανάπτυξη σε μήκος του κλάδου, διευκολύνοντας την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των πλευρικών κλαδιών. Αντίθετα, αν αφήσετε τον κορυφαίο οφθαλμό, θα έχετε ένα κλαδί που θα μεγαλώνει σε μήκος, με πλάγια κλαδιά που θα εκτείνονται σε μικρότερο βαθμό.

Συνιστάται η απολύμανση των κοπτικών εργαλείων όταν μετακινείστε από φυτό σε φυτό και στο τέλος του κλαδέματος, πραγματοποιήστε θεραπεία απολύμανσης με προϊόντα χαλκού.

Γράφει 

Έντσο Γκαμπίν

Διευθυντής της Διαπεριφερειακής Ένωσης Ελαιοπαραγωγών AIPO

via

https://giorgoskatsadonis.blogspot.com